Knieżyca
Knieżyca[1] (Elasmucha) – rodzaj pluskwiaków z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny puklicowatych.
Elasmucha | |||
Stål, 1864 | |||
Knieżyca porzeczkówka | |||
Knieżyca szara | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Gromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Nadrodzina | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj |
knieżyca | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Cimex ferrugatus Fabricius, 1787 | |||
Synonimy | |||
|
Morfologia i zasięg edytuj
Pluskwiaki pokrojem przypominające ukrzeńce, jednak zwykle od nich mniejsze. Wierzch ciała gęsto pokrywają bezładnie rozmieszczone, ciemno podbarwione punkty. Środkiem śródpiersia biegnie blaszkowate żeberko. Ujścia gruczołów zapachowych na zapiersiu są krótsze i szersze niż u ukrzeńców, na wierzchołkach zaokrąglone. Odwłok ma listewkę brzeżną zazwyczaj dobrze od góry widoczną, ubarwioną w kontrastowe jasne i ciemne pasy. Kolcowaty wyrostek trzeciego segmentu odwłoka zwykle dochodzi do bioder środkowej pary[2][3].
Przedstawiciele rodzaju zamieszkują krainy: palearktyczną, orientalną i nearktyczną[4]. Najliczniej knieżyce reprezentowane są w Palearktyce, gdzie występuje 37 gatunków. Trzy z nich znane są z Polski: knieżyca brzozówka, knieżyca porzeczkówka i knieżyca szara[2].
Taksonomia edytuj
Takson ten wprowadzony został do literatury po raz pierwszy w 1828 roku przez Theodora Emila Schummela pod nazwą Tropidocoris[5], jednak bez wyznaczenia gatunku typowego stanowiła ona nomen nudum. W 1834 roku Carl Wilhelm Hahn wprowadził ten rodzaj pod nazwą Clinocoris[6], a w 1835 roku Schummel podał Tropidocoris jako jego starszy synonim[7]. Nazwa Clinocoris okazała się jednak być młodszym homonimem nazwy wprowadzonej w 1829 roku przez Carla Fredrika Falléna[8], stąd za ważną uznaje się nazwę Elasmucha wprowadzoną w 1864 roku przez Carla Ståla[9]. Synonimizacji Clinocoris z Elasmucha dokonał w 1876 roku Stål[10], natomiast w 1909 roku George Willis Kirkaldy wyznaczył gatunkiem typowym omawianego rodzaju Cimex ferrugatus[11], opisany w 1787 roku przez Johana Christiana Fabriciusa[12].
Do rodzaju tego należą[4]:
- Elasmucha albicincta Distant, 1918
- Elasmucha amurensis Kerzhner, 1972
- Elasmucha angularis Hsiao & Liu, 1977
- Elasmucha aspera (Walker, 1867)
- Elasmucha bovilla Distant, 1900
- Elasmucha broussonetiae Li & Zheng, 2000
- Elasmucha choui Li & Zheng, 2000
- Elasmucha cordillera Thomas, 1991
- Elasmucha delicatula (Walker, 1867)
- Elasmucha dorsalis (Jakovlev, 1876)
- Elasmucha fasciator (Fabricius, 1803)
- Elasmucha fengkainica Chen, 1989
- Elasmucha ferrugata (Fabricius, 1787) – knieżyca porzeczkówka
- Elasmucha ferruginosa Stål, 1871
- Elasmucha fieberi (Jakovlev, 1865) – knieżyca brzozówka
- Elasmucha flammatum (Distant, 1893)
- Elasmucha fujianensis Liu, 1980
- Elasmucha glabra Hsiao & Liu, 1977
- Elasmucha grisea (Linnaeus, 1758) – knieżyca szara
- Elasmucha guangxiensis Liu, 1980
- Elasmucha hsiaoi Liu, 1989
- Elasmucha immunda (Walker, 1868)
- Elasmucha laeviventris Liu, 1979
- Elasmucha lateralis (Say, 1831)
- Elasmucha lewisi (Distant, 1900)
- Elasmucha lineata (Dallas, 1849)
- Elasmucha longirostris Stål, 1871
- Elasmucha minax (Breddin, 1903)
- Elasmucha minor Hsiao & Liu, 1977
- Elasmucha montandoni Distant, 1911
- Elasmucha necopinata Kirkaldy, 1909
- Elasmucha nilgirensis (Distant, 1900)
- Elasmucha nipponica (Esaki & Ishihara, 1950)
- Elasmucha peshawarensis Ahmad & Moizuddin, 1990
- Elasmucha pilosa Liu, 1989
- Elasmucha potanini Lindberg, 1939
- Elasmucha prominula (Reuter, 1881)
- Elasmucha punctata (Dallas, 1851)
- Elasmucha putoni Scott, 1874
- Elasmucha recurva (Dallas, 1851)
- Elasmucha rubra Liu, 1987
- Elasmucha rufescens (Jakovlev, 1890)
- Elasmucha salebrosa (Breddin, 1903)
- Elasmucha scutellata (Distant, 1887)
- Elasmucha signoreti Scott, 1874
- Elasmucha tauricornis Jensen-Haarup, 1931
- Elasmucha tauriformis Distant, 1911
- Elasmucha truncatula (Walker, 1867)
- Elasmucha xizangensis Li, 1981
- Elasmucha yangi Liu, 1989
- Elasmucha yunnana Liu, 1980
Przypisy edytuj
- ↑ Acanthosomatidae – Puklicowate. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2022-05-23].
- ↑ a b Jerzy A. Lis, Barbara Lis, Dariusz J. Ziaja: Heteroptera Poloniae 2: Pentatomoidea 1: Acanthosmatidae, Cydnidae, Plataspidae, Scutelleridae, Thyreocoridae. Bytom: Zakład Poligraficzno-Wydawniczy „Plik”, 2012.
- ↑ Jerzy A. Lis, Barbara Lis: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XVIII Pluskwiaki różnoskrzydłe – Heteroptera z. 13 Puklicowate – Acanthosmatidae, Żółwinkowate – Scutelleridae. Warszawa, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Turpress, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1998.
- ↑ a b Elasmucha Stål, 1864. [w:] Global Biodiversity Information Facility [on-line]. [dostęp 2022-05-23].
- ↑ T.E. Schummel. Eine ganz neue Wanzengattung. „Übersicht der Arbeiten und Veränderungen der Schlesischen Gesellschaft für Vaterländische Kultur”. 1827, s. 65, 1828.
- ↑ C.W. Hahn. Die Wanzenartigen Insecten. „Getreu nach der Natur abgebildet und beschrieben”. 2, s. 33-120, 1834.
- ↑ T.E. Schummel. Die von Dr. Hahn aufgestellte Gattung Clinocoris. „Übersicht der Arbeiten und Veränderungen der Schlesischen Gesellschaft für Vaterländische Kultur”. 1834, s. 91, 1835.
- ↑ C.F. Fallén: Hemiptera Sveciae. Sectio prima (Hemelytrata). 1829, s. 1-188.
- ↑ C. Stål. Hemiptera nonnula nova vel minus cognita. „Annales de la Société Entomologique de France”. 4, s. 47-68, 1864.
- ↑ Berend Aukema (red.): Genus Elasmucha Stål, 1864. [w:] Catalogue of Palearctic Heteroptera [on-line]. Naturalis Biodiversity Center. [dostęp 2022-05-23].
- ↑ G.W. Kirkaldy: Catalogue of the Hemiptera (Heteroptera). Vol. I, Cimicidae. Berlin: Dames, 1909, s. 1-392.
- ↑ J.C. Fabricius: Mantissa insectorum sistens species nuper detectas adiectis synonymis, observationibus, descriptionibus, emendationibus 2. Hafniae: Proft, 1787, s. 1-382.