Wikipedia

Kompania łączności 23 Dywizji Piechoty

Kompania łączności 23 Dywizji Piechoty – pododdział łączności Wojska Polskiego.

kompania łączności 23 Dywizji Piechoty
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1932

Rozformowanie

1939

Dowódcy
Pierwszy

kpt. Rene Machalski

Ostatni

kpt. Władysław Rewieński

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

garnizon Kraków, Katowice

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

łączność

Podległość

23 Dywizja Piechoty

Historia kompanii edytuj

Na podstawie rozkazu Ministerstwa Spraw Wojskowych Szefostwo Łączności L. 680/tjn.32/Org. z 7 października 1932[a] została sformowana z dniem 20 października 1932 kompania telegraficzna 23 Dywizji Piechoty[3].

Na stanowisko dowódcy kompanii wyznaczony został kapitan Rene Maria Maksymilian Machalski, a na stanowisko młodszego oficera kompanii porucznik Wacław Mirosław Jekiel[b] i podporucznik Ryszard Ludwik Adolf Mayer[7]. We wrześniu 1933 dołączył ppor. Stefan Miechowicz, absolwent Szkoły Podchorążych Inżynierii[8].

Kompania telegraficzna 23 DP została zorganizowana przez dowódcę 5 batalionu telegraficznego w tymczasowym miejscu postoju w Krakowie. Przeniesienie kompanii do Katowic nastąpiło na podstawie zarządzenia dowódcy Okręgu Korpusu Nr V po wygaśnięciu epidemii tyfusu w 73 pułku piechoty i opróżnieniu koszar przeznaczonych dla kompanii[2]. Oficerowie, podoficerowie i szeregowcy służby czynnej rocznika 1910 byli przydzieleni z 5 baonu telegraficznego i istniejących już kompanii telegraficznych, natomiast rekruci rocznika 1911 zostali powołani do 5 baonu telegraficznego w dniach 29-31 października 1932[2]. Kompania otrzymała osiem koni wierzchowych (remontów), osiem koni taborowych, osiem kompletnych rzędów wierzchowych i dwie pary uprzęży taborowych[9].

Kompania stacjonowała w Katowicach[10][11] i była organiczną jednostką łączności 23 Dywizji Piechoty[12].

Kompania miała prowadzić szkolenie według obowiązującej wówczas „Instrukcji wyszkolenia wojsk łączności” sygn. MSWojsk. Szefostwo Łączności L. dz. 900/tjn. Wyszk. 30[13].

Kompania miała dwa plutony, lecz nie posiadała radia[14]. Pluton radio był mobilizowany w pułku radio w Warszawie[15] i po zakończeniu mobilizacji przydzielony do dywizji[16][17]. Dywizja nie posiadała wówczas organu zaopatrzenia i naprawy sprzętu łączności, czyli organu służby łączności [15].

Na podstawie rozkazu Dowództwa Łączności MS Wojsk. L. 3000/tjn. I.Org. z 11 października 1937 kompania telegraficzna 23 DP została przeorganizowana i przemianowana na kompanię łączności 23 DP[9]. W składzie kompanii został utworzony pluton radio[18][19].

Organizacja pokojowa kompanii łączności:

  • dowódca kompanii (kapitan),
  • drużyna dowódcy kompanii[c],
  • I pluton telefoniczny,
  • II pluton telefoniczny,
  • III pluton radio,
  • gołębnik polowy,
  • stacja Hughesa[20][12].

Etat przewidywał 4 oficerów, 14-18 podoficerów (zależnie od typu kompanii), 130-133 szeregowców, 14 koni wierzchowych, 18-20 koni pociągowych, 2 samochody ciężarowe, 2 motocykle, 8 rowerów ewentualnie 60 gołębi pocztowych[12][18].

Organizacja pokojowa była dostosowana do zadań mobilizacyjnych i okazała się dobrą[21].

Kompania łączności 23 DP ze względu na charakter i zakres przewidywanych zadań, została wzmocniona dodatkowym plutonem łączności[12]. Na podstawie rozkazu Departamentu Dowodzenia Ogólnego MSWojsk. L. dz. 1339/tj. z 19 lutego 1938 został utworzony specjalny pluton łączności. Służbę w tym plutonie pełnili wyłącznie Polacy z Górnego Śląska – pewni politycznie[22]. Skład osobowy plutonu łączności spec. (na czas pokoju) do obsługi sieci telefonicznej na pozycji umocnionej Górnego Śląska przedstawiony w załączniku do pisma L. 381/Mob. 37 z dnia 9 października 1937 przewidywał jednego oficera, 11 podoficerów i 47 szeregowych, jeden samochód ciężarowy, jeden motocykl z koszem i 19 rowerów. Na załączniku umieszczono uwagę, że dla plutonu przydzielono dotychczas 5 podoficerów zawodowych i 10 szeregowych[23].

1 września 1938 uprawnienia dowódcze względem kompanii otrzymał szef łączności dywizji [24][22][d]. Dowódcami (szefami) łączności 23 DP byli: kpt. / mjr łącz. Mieczysław Hieronim Zaleski (1 III 1929[26] – I 1931[27]), mjr łącz. Roman Łączyński (III 1931[28] – XII 1934[29]) i kpt. / mjr łącz. Edmund Idźkowski (XII 1934[30] – IX 1939[31]). Pomocnikiem dowódcy łączności we wrześniu 1939 był ppor. łącz. Bartułcki (?)[32].

Do zadań kompanii należało szkolenie rezerw podoficerów i szeregowców jedynie na potrzeby własne. Poborowi byli wcielani bezpośrednio do kompanii. Etaty były tak skalkulowane, że dla zaspokojenia zapotrzebowań wojennych musiano powołać pod broń osiem roczników rezerwistów[20][12]. Kandydaci na podoficerów służby czynnej z kompanii szkolili się w szkołach podoficerskich batalionów telegraficznych i pułku radio[33].

1 września 1938 na konferencji u szefa Oddziału I Sztabu Głównego podjęto decyzję o mobilizowaniu w Katowicach zestawu łączności dla rezerwowej 55 Dywizji Piechoty i skreśleniu z tabel mob. Kadry 4 batalionu telegraficznego w Brześciu jednego dyspozycyjnego zestawu łączności (pluton łączności Kwatery Głównej nr 60, kompania telefoniczna nr 60 i drużyna parkowa łączności nr 60)[34][e].

Wiosną 1939 kompania została podporządkowana pod względem wyszkolenia fachowego dowódcy 2 Grupy Łączności[36]. Ze względu na szybki wybuch wojny dowództwo grupy nie odegrało powierzonej mu roli[37].

Zgodnie z uzupełnionym planem mobilizacyjnym „W” kompania łączności 23 DP była jednostką mobilizującą. Pod względem mobilizacji materiałowej była przydzielona do 73 pułku piechoty[11][38].

Dowódca kompanii był odpowiedzialny za przygotowanie całości mobilizacji jednostek wpisanych na tabelę mob. z wyjątkiem mobilizacji materiałowej, za którą był współodpowiedzialny razem z dowódcą 73 pułku piechoty[39].

Dowódca kompanii był ponadto odpowiedzialny za przeprowadzenie mobilizacji:

  • kompanii telefonicznej 23 DP,
  • plutonu łączności Kwatery Głównej 23 DP,
  • plutonu radio 23 DP,
  • drużyny parkowej łączności 23 DP,
  • plutonu łączności spec. nr 32,
  • samodzielnej drużyny gołębi pocztowych nr 7 (bez 2-go gołębnika)[f],
  • kompanii telefonicznej nr 66,
  • plutonu łączności Kwatery Głównej nr 66,
  • plutonu radio nr 66,
  • drużyny parkowej łączności nr 66.

Wszystkie jednostki były mobilizowane w Katowicach, w alarmie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem niebieskim[11][g].

Po zakończeniu czynności mobilizacyjnych kompania przekazywała: nadwyżki personelu i materiału koleją do Ośrodka Zapasowego Telegraficznego „Kraków”, natomiast nadwyżki koni i środków przewozowych do 73 pp. Stacja Hughesa odchodziła do dyspozycji dowódcy Obszaru Warownego „Śląsk”[11][38]

Jednostki zmobilizowane przynależały pod względem ewidencyjnym do OZ Telegraficznego „Kraków” z wyjątkiem plutonów radio 23 i 55 DP, które przynależały do Ośrodka Zapasowego Radio w Warszawie[42].

23 sierpnia 1939 została zarządzona mobilizacja jednostek „niebieskich” na terenie Okręgu Korpusu Nr V. Początek mobilizacji został wyznaczony na godz. 6.00 następnego dnia[43].

Osobny artykuł: Organizacja wojenna polskiej dywizji piechoty w 1939 roku.

Jednostki łączności 23 i 55 DP były formowane według organizacji wojennej L.3124/mob.org., ukompletowane zgodnie z zestawieniem specjalności L.3124/mob.AR oraz uzbrojone i wyposażone zgodnie z wojennymi należnościami materiałowymi L.3124/mob./mat.[44]

Plutony łączności Kwatery Głównej 23 i 55 DP przeznaczone były do obsługi dowództw dywizji, kompanie telefoniczne przeznaczone do budowy i obsługi polowej sieci telefonicznej (z kabla polowego), a drużyny parkowe łączności odpowiadały za zaopatrzenie, naprawę i ewakuację sprzętu łączności[45][46][47].

Plutony radio 23 i 55 DP były formowane według organizacji wojennej L.3121/mob.org., ukompletowane zgodnie z zestawieniem specjalności L.3121/mob.AR oraz uzbrojone i wyposażone zgodnie z wojennymi należnościami materiałowymi L.3121/mob./mat.[44]

Samodzielna drużyna gołębi pocztowych nr 7 była formowana według organizacji wojennej L.3681/mob.org., ukompletowana zgodnie z zestawieniem specjalności L.3681/mob.AR oraz uzbrojona i wyposażona zgodnie z wojennymi należnościami materiałowymi L.3681/mob./mat.[44]

Pluton łączności spec. nr 32 był formowany według organizacji wojennej L.3127/mob.org., ukompletowany zgodnie z zestawieniem specjalności L.3127/mob.AR oraz uzbrojony i wyposażony zgodnie z wojennymi należnościami materiałowymi L.3127/mob./mat.[44] Pluton był przeznaczony dla dowódcy Obszaru Warownego „Śląsk”[11].

27 sierpnia 1939 na bazie plutonu łączności spec. nr 32 została sformowana forteczna kompania łączności[48].

W czasie kampanii wrześniowej jednostki łączności z plutonami radio walczyły w składzie macierzystych dywizji, forteczna kompania łączności w składzie Grupy Fortecznej Obszaru Warownego „Śląsk”, natomiast samodzielna drużyna gołębi pocztowych nr 7 została przeznaczona dla Armii „Kraków”[49].

Kadra kompanii edytuj

Dowódcy kompanii
  • kpt. łącz. Rene Maria Maksymilian Machalski[h] (X 1932 – IX 1933)
  • kpt. łącz. Witold Antoni Fedak (od X 1933[52])
  • kpt. łącz. Władysław Rewieński[i] (1939)
Obsada personalna kompanii łączności 23 DP w marcu 1939[10]
  • dowódca kompanii – kpt. łącz. Władysław Rewieński
  • zastępca dowódcy kompanii – por. łącz. Jerzy Skwarczyński
  • dowódca plutonu telefonicznego – por. łącz. Włodzimierz Nieścierowicz
  • dowódca plutonu radio – por. łącz. Władysław Lisowski[j]
Obsada personalna jednostek łączności 23 DP i plutonu radio we wrześniu 1939[57]
  • dowódca kompanii telefonicznej 23 DP – kpt. łącz. Władysław Rewieński
  • zastępca dowódcy kompanii – por. łącz. Jerzy Skwarczyński[k]
  • dowódca plutonu – por. łącz. rez. inż. Czesław Bogdan Trześniowski[l]
  • dowódca plutonu – pchor. / ppor. łącz. Bolesław Kossecki[m]
  • dowódca plutonu – ppor. łącz. rez. Maks Adam Macioł[n]
  • dowódca plutonu – ppor. łącz. rez. Władysław Nowakowski[o]
  • dowódca plutonu – ppor. łącz. rez. Stefan Wrona[p]
  • dowódca plutonu łączności KG 23 DP – por. łącz. Apolinary Antoni Kowalewski[q]
  • dowódca plutonu radio 1 DP – ppor. łącz. Aleksander Dakowski
  • dowódca drużyny parkowej łączności 23 DP – NN
Obsada personalna jednostek łączności rezerwowej 55 DP i plutonu radio we wrześniu 1939[57]
  • dowódca kompanii telefonicznej nr 66 – por. łącz. Włodzimierz Nieścierowicz[r]
  • dowódca plutonu – ppor. łącz. rez. Stefan Buksiński[s]
  • dowódca plutonu – ppor. łącz. rez. Stanisław Jan Hliniak[t]
  • dowódca plutonu – ppor. łącz. rez. Bolesław Pierwocha[u]
  • dowódca plutonu – ppor. łącz. posp. rusz. Władysław Muszyński[v]
  • dowódca plutonu łączności KG nr 66 – por. łącz. Zdzisław Bohdan Zgierski[w]
  • dowódca plutonu radio nr 66 – ppor. łącz. rez. inż. Janusz Inocenty Sułowski[x]
  • dowódca drużyny parkowej łączności nr 66 – NN
Obsada personalna fortecznej kompanii łączności we wrześniu 1939[57][y]
  • dowódca kompanii – kpt. uzbr. inż. Antoni Dłużniewski[73] †1940 Charków[74]
  • dowódca plutonu – ppor. łącz. rez. Czesław Wcisło[z]
  • dowódca plutonu łączności KG[aa] – ppor. łącz. rez. Józef Folwarczny[ab]
Funkcja nieznana
  • por. łącz. rez. Wacław Kossow †1940 Charków[77]

Uwagi edytuj

  1. ↑ Wspomniany rozkaz został wydany w uzupełnieniu rozkazu MSWojsk. Szefostwo Łączności L. dz. 1000 Og. tj. z 23 października 1931, rozkazu MS Wojsk. Biuro Og. Org. L. 1907/tj. Org. z 18 lipca 1932 (ogłoszonego 11 sierpnia 1932 w „Dodatku Tajnym” nr 6 do Dziennika Rozkazów MS Wojsk.[1]) i rozkazu Szefostwa Łączności L. 531/tj. z 12 września 1932[2].
  2. ↑ Wacław Mirosław Jekiel ur. 5 czerwca 1897 w Przemyślu. W styczniu 1934 został przeniesiony do Pomocniczej Składnicy Inżynierii w Krakowie[4], a z dniem 20 grudnia 1934 do Składnicy Łączności nr 5[5]. 26 czerwca 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia[6].
  3. ↑ W składzie drużyny dowódcy kompanii znajdował się szef kompanii, pisarz, podoficer sprzętowy, podoficer sanitarny, podoficer gospodarczo-furażowy, podoficer weterynaryjny i podkuwacz[18].
  4. ↑ Stanowisko szefa łączności dywizji piechoty zostało przemianowane na dowódcę łączności. Jednocześnie wydano instrukcję normującą ściśle zakres działania dowódcy łączności dywizji piechoty[25][24].
  5. ↑ W uzupełnionej wersji planu mobilizacyjnego „W” numer „60” nadano jednostkom dyspozycyjnego zestawu łączności mobilizowanego przez kompanię łączności 28 Dywizji Piechoty w Dęblinie dla „Samodzielnej Grupy Operacyjnej (czarnej)”, czyli Korpusu Interwencyjnego[35].
  6. ↑ Drugi gołębnik mobilizowała kompania łączności 7 Dywizji Piechoty[40].
  7. ↑ P. Zarzycki przedstawił wcześniejsze wydanie tabeli mob. Pluton łączności spec. nr 32 był wówczas mobilizowany w grupie „zielonej”, a jednostki łączności przeznaczone dla rezerwowej 55 DP i samodzielna drużyna gołębi pocztowych nr 7 nie były wpisane w tabelę mob.[38]. Także Adam Śliwa podał, że pluton łączności spec. nr 32 został zmobilizowany w grupie „zielonej”[41].
  8. ↑ kpt. łącz. Rene Maria Maksymilian Machalski ur. 1 lutego 1898. Z dniem 1 października 1933 został przydzielony do dyspozycji Ministerstwa Poczt i Telegrafów na okres sześciu miesięcy[50]. Z dniem 31 marca 1934 został przeniesiony do rezerwy[51]. Zmarł 19 listopada 1965 i został pochowany na cmentarzu Hampstead w Londynie.
  9. ↑ kpt. łącz. Władysław Rewieński ur. 27 czerwca 1907[53]. Dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VII A Murnau[54].
  10. ↑ por. łącz. Władysław Lisowski ur. 30 maja 1911[55] w Żytomierzu, w rodzinie Konstantego. We wrześniu 1939 był dowódcą kompanii radio nr 8 przydzielonej Grupie Operacyjnej „Piotrków”[56].
  11. ↑ por. łącz. Jerzy Skwarczyński ur. 7 czerwca 1909[58]. Dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VII A Murnau[54].
  12. ↑ Inż. Czesław Bogdan Trześniowski ur. 1 października 1905. Na stopień porucznika rezerwy został awansowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1938 i 8. lokatą w korpusie oficerów łączności[59].
  13. ↑ Bolesław Kossecki ur. 13 maja 1915 w m. Strule. Był absolwentem XV promocji Szkoły Podchorążych Łączności w Zegrzu (1937–1940). Dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VII A Murnau[54].
  14. ↑ Maks Adam Macioł ur. 17 grudnia 1913. Na stopień podporucznika rezerwy został awansowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 86. lokatą w korpusie oficerów łączności[60]. Dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VII A Murnau[54].
  15. ↑ Jeden z dwóch: Władysław Nowakowski (ur. 7 lutego 1914) na stopień podporucznika rezerwy został awansowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1938 i 59. lokatą w korpusie oficerów łączności[61] lub Władysław Nowakowski (ur. 27 kwietnia 1901) na stopień podporucznika rezerwy został awansowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 i 150. lokatą w korpusie oficerów łączności, w 1934 posiadał przydział w rezerwie do Centrum Wyszkolenia Łączności[62].
  16. ↑ Stefan Wrona ur. 3 czerwca 1914. Na stopień podporucznika rezerwy został awansowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1938 i 57. lokatą w korpusie oficerów łączności[61]. Możliwe, że to on był ofiarą eksperymentów pseudomedycznych w KL Dachau, w którym przebywał od 5 maja 1940 do 20 kwietnia 1945[54].
  17. ↑ por. łącz. Apolinary Antoni Kowalewski ur. 23 lipca 1907. W marcu 1939 służył w 5 baonie telegraficznym[63].
  18. ↑ por. łącz. Włodzimierz Nieścierowicz ur. 10 grudnia 1908[64].
  19. ↑ Stefan Buksiński ur. 10 sierpnia 1903 w Bladenhorst, w Westwalii, w rodzinie Szczepana. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1930 i 145. lokatą w korpusie oficerów łączności. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kościan i posiadał przydział w rezerwie do 7 baonu telegraficznego w Poznaniu[65].
  20. ↑ Stanisław Jan Hliniak ur. 28 stycznia 1906. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 i 17. lokatą w korpusie oficerów łączności. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Katowice i posiadał przydział w rezerwie do 5 baonu telegraficznego[66]. Dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w obozie przejściowym w koszarach 20 pułku piechoty w Krakowie o czym zawiadamiał żonę Irenę na łamach Ilustrowanego Kuryera Codziennego nr 266 z 7 października 1939.
  21. ↑ Bolesław Pierwocha ur. 17 lipca 1906. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 109. lokatą w korpusie oficerów łączności[67]. Zmarł 27 sierpnia 1961. Został pochowany na cmentarzu parafii św. Józefa w Świętochłowicach-Zgodzie.
  22. ↑ Władysław Muszyński ur. 1 lipca 1886 w Wąwelnie, w rodzinie Franciszka. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1923 w korpusie oficerów łączności. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III i posiadał przydział w rezerwie do Kadry 3 baonu telegraficznego[68].
  23. ↑ Zdzisław Bohdan Zgierski ur. 17 czerwca 1911. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 15 sierpnia 1934 i 9. lokatą, a na stopień porucznika awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 1. lokatą w korpusie oficerów łączności[69][55]. W marcu 1939 pełnił służbę w kompanii łączności 6 DP w Krakowie na stanowisku dowódcy plutonu telefonicznego[70].
  24. ↑ Mgr inż. Janusz Inocenty Sułowski ur. 17 czerwca 1907 w rodzinie Tadeusza. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1937 i 15. lokatą w korpusie oficerów łączności[71]. Zmarł 25 lipca 1989 w Warszawie. Został pochowany na Starych Powązkach.
  25. ↑ Wg Jana Przemsza-Zielińskiego kapitana Dłużniewskiego na stanowisku dowódcy kompanii miał zastąpić porucznik Kubik (?)[72].
  26. ↑ Czesław Wcisło ur. 24 czerwca 1906. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 i 107. lokatą w korpusie oficerów łączności. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Sosnowiec i posiadał przydział w rezerwie do 5 baonu telegraficznego[75]. Dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu II C Woldenberg[54].
  27. ↑ Pluton obsługiwał Kwaterę Główną GO „Ślask”.
  28. ↑ Józef Folwarczny ur. 9 listopada 1906 w Suchej Średniej. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 i 8. lokatą w korpusie oficerów łączności. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Królewska Huta i posiadał przydział w rezerwie do Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu[76]. Dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu XI B, a później Oflagu II C Woldenberg[54].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 198.
  2. ↑ a b c Zajączkowski 2015 ↓, s. 587.
  3. ↑ Zajączkowski 2015 ↓, s. 205, 587.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 15.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 marca 1935, s. 36.
  6. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-24]..
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 425, 426.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 sierpnia 1933, s. 163, 171.
  9. ↑ a b Zajączkowski 2015 ↓, s. 207.
  10. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 826.
  11. ↑ a b c d e Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 499.
  12. ↑ a b c d e Popławski 1965 ↓, s. 135.
  13. ↑ Zajączkowski 2015 ↓, s. 205.
  14. ↑ Cepa 1940 ↓, s. 5.
  15. ↑ a b Cepa 1940 ↓, s. 4.
  16. ↑ Konarski 1940 ↓, s. 82.
  17. ↑ Chamski 1941 ↓, s. 3.
  18. ↑ a b c Zajączkowski 2015 ↓, s. 208.
  19. ↑ Popławski 1965 ↓, s. 135, wg autora pluton radio został utworzony na podstawie rozkazu z 27 lipca 1937..
  20. ↑ a b Konarski 1940 ↓, s. 84.
  21. ↑ Konarski 1940 ↓, s. 87.
  22. ↑ a b Kozłowski 1964 ↓, s. 204.
  23. ↑ Śliwa 2019 ↓, s. 39.
  24. ↑ a b Zajączkowski 2015 ↓, s. 210, 211.
  25. ↑ Chamski 1941 ↓, s. 12.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 202.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931, s. 7.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931, s. 108.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 267.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 268.
  31. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 264, 537.
  32. ↑ Leonard 1991 ↓, s. 220.
  33. ↑ Chamski 1941 ↓, s. 77.
  34. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. CXV, CXVII, 1000.
  35. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. CXVII, CLXXXVI, 502.
  36. ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 205, 206.
  37. ↑ Chamski 1941 ↓, s. 11.
  38. ↑ a b c Zarzycki 1995 ↓, s. 140.
  39. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 474.
  40. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 490.
  41. ↑ Śliwa 2019 ↓, s. 42.
  42. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 475.
  43. ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 218.
  44. ↑ a b c d Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 1096.
  45. ↑ Cepa 1940 ↓, s. 20, 21, 71.
  46. ↑ Chamski 1941 ↓, s. 169.
  47. ↑ Popławski 1965 ↓, s. 144.
  48. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 1082.
  49. ↑ Leonard 1991 ↓, s. 234, 236.
  50. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 17.
  51. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 142.
  52. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 12.
  53. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 266.
  54. ↑ a b c d e f g Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-12-06].
  55. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 270.
  56. ↑ Leonard 1991 ↓, s. 233.
  57. ↑ a b c Leonard 1991 ↓, s. 236.
  58. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 268.
  59. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 128, 669.
  60. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 230.
  61. ↑ a b Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 324.
  62. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 180, 696.
  63. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 270, 821.
  64. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 269.
  65. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 178, 701.
  66. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 178, 699.
  67. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 176.
  68. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 177, 697.
  69. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 38, 581.
  70. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 824.
  71. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 274.
  72. ↑ Przemsza-Zieliński 1993 ↓, s. 69.
  73. ↑ Śliwa 2019 ↓, s. 38.
  74. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 92.
  75. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 179, 699.
  76. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 178, 696.
  77. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 247.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kompania_łączności_23_Dywizji_Piechoty&oldid=73657541”