Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej

druga największa partia polityczna w Rosji

Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej, KPFR (ros. Коммунисти́ческая па́ртия Росси́йской Федера́ции, КПРФ) – partia polityczna Federacji Rosyjskiej o profilu komunistycznym, założona 14 lutego 1993. Uważa się za spadkobierczynię Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Organem kierowniczym partii jest jej Komitet Centralny. Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej jest drugą (po Jednej Rosji) siłą polityczną we współczesnej Federacji Rosyjskiej. Liderem tego ugrupowania od samego początku jest Giennadij Ziuganow.

Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej
Коммунисти́ческая па́ртия Росси́йской Федера́ции
Ilustracja
Państwo

 Rosja

Skrót

KPFR

Lider

Giennadij Ziuganow

Data założenia

14 lutego 1993

Ideologia polityczna

socjalizm XXI wieku, leninizm

Poglądy gospodarcze

gospodarka mieszana

Liczba członków

162 173[1] (2016)

Członkostwo
międzynarodowe

Związek Partii Komunistycznych - Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego

Młodzieżówka

Leninowski Komunistyczny Związek Młodzieży Federacji Rosyjskiej

Barwy

     czerwień

Obecni posłowie
57/450
[2]
Obecni senatorowie
3/170
Strona internetowa
Manifestacja członków KPFR w Moskwie w 2011
Uroczystości sympatyków partii przed pomnikiem Lenina w Samarze

Historia edytuj

Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej została założona 14 lutego 1993 podczas II Nadzwyczajnego Kongresu Rosyjskich Komunistów. Partia powstała poprzez połączenie różnych grup powstałych ze zlikwidowanej Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Przewodniczącym Komitetu Centralnego KPFR został wybrany Giennadij Ziuganow. Podczas kryzysu konstytucyjnego w 1993 partia wyraziła poparcie dla Rady Najwyższej Federacji Rosyjskiej[3]. W wyborach parlamentarnych w 1993 KPFR uzyskała 12,4% poparcia (6 666 402 głosów w skali kraju), wprowadzając do Dumy Państwowej Federacji Rosyjskiej 42 deputowanych. Partia stała się wówczas trzecią siłą polityczną w kraju. W wyborach parlamentarnych w 1995 KPFR uzyskała już największe poparcie spośród wszystkich partii (22,30% głosów)[4]. Tym razem partia wprowadziła do parlamentu aż 157 deputowanych[4]. W wyborach prezydenckich w 1996 kandydatem KPFR został jej lider, Giennadij Ziuganow. W I turze wyborów zajął drugie miejsce zdobywając 32,5% głosów. W II turze Ziuganow otrzymał 40,7% głosów, przegrywając Borysem Jelcynem, który uzyskał prezydencką reelekcję. W wyborach parlamentarnych w 1999 KPFR po raz kolejny uzyskała największy wynik wyborczy (24,29% wszystkich głosów), tym razem wprowadzając 113 deputowanych do Dumy Państwowej FR[5].

W wyborach prezydenckich w 2000 po raz kolejny kandydatem partii został Giennadij Ziuganow. Uzyskał on 21 928 471 głosów w skali kraju (29,5% poparcia), zajmując drugie miejsce i przegrywając z Władimirem Putinem. W wyborach parlamentarnych w 2003 partia zajęła drugie miejsce (za Jedną Rosją), tracąc jednak znacznie poparcie. KPFR uzyskała 12,6% poparcia i wprowadziła jedynie 58 deputowanych do parlamentu. W wyborach prezydenckich w 2004 kandydatem wystawionym przez KPFR został Nikołaj Charitonow (popierany również przez Agrarną Partię Rosji). Uzyskał on 13,69% poparcia, zajmując drugie miejsce. W wyborach parlamentarnych w 2007 KPFR osiągnęła wynik rzędu 11,57% poparcia, co przełożyło się dla niej na 57 miejsc w rosyjskim parlamencie. W wyborach prezydenckich w 2008 po raz trzeci kandydatem KPFR został jej lider Giennadij Ziuganow. Lider KPFR otrzymał 17,72% głosów, zajmując drugie miejsce i przegrywając z Dmitrijem Miedwiediewem. W wyborach parlamentarnych w 2011 KPFR uzyskała 19,19% głosów, co dało jej 92 miejsca w Dumie. W wyborach prezydenckich w 2012 po raz czwarty kandydatem partii został jej lider. Z wynikiem rzędu 17,18% poparcia zajął drugie miejsce. W rozmowie z dziennikarzami Ziuganow przyznał, że wybory zostały przeprowadzone nieuczciwie i niesprawiedliwie[6].

W 2014 KPFR poparła aneksję Krymu przez Federację Rosyjską i walkę prorosyjskich separatystów przeciwko władzom Ukrainy. W związku z tym partia zaczęła organizować swoje struktury na terenie Krymu. 2 czerwca 2014 lider partii, Giennadij Ziuganow oświadczył, że Rosja powinna uznać Doniecką Republikę Ludową oraz Ługańską Republikę Ludową za niepodległe państwa i rozpocząć wysyłanie brygad ochotniczych do Donbasu w celu walki z ukraińskim rządem, który nazwał „juntą kijowską”[7]. W 2015 partia poparła rosyjskie operacje wojskowe w Syrii[8]. W wyborach parlamentarnych w 2016 KPFR zdobyła 13,34% poparcia i przypadły jej 42 miejsca w parlamencie. W wyborach prezydenckich w 2018 kandydatem partii został Paweł Grudinin[9]. Uzyskał on 11,77% poparcia, co przełożyło się na 8 659 206 głosów i dało mu drugie miejsce. Od 1 sierpnia 2018 Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej aktywnie zaangażowała się w zbieranie podpisów obywateli przeciwko reformie emerytalnej i podniesieniu wieku emerytalnego planowanego przez rosyjski rząd[10]. W wyborach samorządowych w 2019 partia odniosła sukces wyborczy, zdobywając 13 miejsc w moskiewskiej radzie miejskiej[11].

Program edytuj

Partia oficjalnie reprezentuje ideologie socjalizmu XXI wieku i marksizmu-leninizmu[12], jednak część źródeł klasyfikuje ją jako partię narodową o profilu lewicowym[13]. W gospodarce KPFR domaga się przejścia z kapitalizmu do socjalizmu, mającego jednak postać zmodernizowaną do współczesnych realiów[12]. Socjalizm w rozumieniu partii jest gospodarką mieszaną w którym funkcjonować będą prywatne małe i średnie przedsiębiorstwa[14]. Obecny program partii został przyjęty w 2008. Według niego KPFR jest jedyną organizacją polityczną, która konsekwentnie chroni prawa pracowników i interesy narodowe. Zgodnie z programem strategicznym celem partii jest zbudowanie w Rosji „odnowionego socjalizmu, socjalizmu XXI wieku[15]. W programie partii komunistycznej zadeklarowano, że partia kieruje się marksizmem-leninizmem, opartym na doświadczeniach i osiągnięciach krajowej i światowej nauki oraz kultury.

Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej opowiada się za współpracą z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym[16]. Według słów lidera partii, Giennadija Ziuganowa, KPFR jest partią naukowego, ale nie wojującego ateizmu, nie mniej propagowanie jakiejkolwiek religii jest w partii zakazane[17].

W przeciwieństwie do KPZR po odwilży 1956 i destalinizacji, KPFR nie odcina się całkowicie od okresu rządów Józefa Stalina, ignorując ustanowiony w 1991 Dzień Pamięci Ofiar Represji Politycznych. W samej partii istnieją również frakcje reformowanych komunistów i socjaldemokratów bardziej krytycznie patrzących na historię Związku Radzieckiego[18].

W 2016 Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej liczyła ponad 160 tysięcy członków[19].

Poparcie w wyborach edytuj

Wybory parlamentarne[20][21][22][23][24][25][26][27] edytuj

Wybory Duma Państwowa Rząd
Głosy Mandaty
Liczba % +/− Liczba +/−
1993 6 666 402 12,40%
42/450
Opozycja
1995 15 432 963 22,30%   9,90
157/450
  115 Opozycja (1995–1998)
Koalicja (1998–1999)
Opozycja (1999)
1999 16 196 024 24,29%   1,99
113/450
  44 Opozycja
2003 7 647 820 12,61%   11,68
52/450
  61 Opozycja
2007 8 046 886 11,57%   11,04
57/450
  5 Opozycja
2011 12 599 507 19,19%   7,62‬
92/450
  35 Opozycja
2016 7 019 752 13,34%   5,85‬
42/450
  50 Opozycja
2021 10 660 599 18,93%   5,59
57/450
  15 Opozycja

Wybory prezydenckie edytuj

Wybory Kandydat I tura II tura Wynik
Głosy % Głosy %
1996 Giennadij Ziuganow 24 211 686 32,03% 30 102 288 40,31% Przegrana
2000 Giennadij Ziuganow 21 928 468 29,21% Przegrana
2004 Nikołaj Charitonow 9 513 313 13,69% Przegrana
2008 Giennadij Ziuganow 13 243 550 17,72% Przegrana
2012 Giennadij Ziuganow 12 318 353 17,18% Przegrana
2018 Pawieł Grudinin 8 659 206 11,77% Przegrana

Młodzieżówka edytuj

Młodzieżówką partii jest założony w 1999 Leninowski Komunistyczny Związek Młodzieży Federacji Rosyjskiej[28].

Członkostwo międzynarodowe edytuj

W 1993 z inicjatywy KPFR utworzono międzynarodową organizację Związek Partii Komunistycznych - Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego, skupiającą część partii komunistycznych powstałych w wyniku rozpadu KPZR w krajach byłego Związku Radzieckiego.

Partia ponadto utrzymuje dobre relacje z Europejską Partią Lewicy, Partią Pracy Korei oraz Komunistyczną Partią Chin[29]. Współpracuje także z Frontem Lewicy.

Krytyka edytuj

Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej, mimo odwoływania się do lewicowych postulatów, spotyka się z liczną krytyką. Bywa często określana jako partia konserwatywna i wręcz nacjonalistyczna.

Publicysta i działacz polityczny Boris Kagarlicki określił działalność partii następująco: Dla prawdziwej lewicy jest jasne, że KPFR nie jest partią lewicową. Sądząc po jej hasłach, zachowaniach polityków, jest gdzieś między tradycyjnymi prawicowymi konserwatystami i siłami jeszcze bardziej na prawo od nich, czyli tymi, które na Zachodzie reprezentuje Jean Marie le Pen.(..)[30].

Do krytyków partii należał również filozof i dysydent w czasach ZSRR Aleksandr Zinowiew. Określił KPFR jako pozostałość radzieckiej organizacji społeczeństwa, która jednocześnie odrzuciła wiele z zasadniczych założeń ideologii komunistycznej[30].

Przypisy edytuj

  1. О партии. Краткая справка [dostęp 2021-06-01] (ros.).
  2. ЦИК опубликовал распределение мандатов по итогам выборов в Госдуму, ria.ru [dostęp 2021-09-27] (ros.).
  3. "Советская Россия" - независимая народная газета, 1993.sovnarkom.ru [dostęp 2019-10-31].
  4. a b Wybory parlamentarne w Rosji w 1995 - Rosja, Ukraina i kraje b. ZSRR, www.rosjapl.info [dostęp 2019-10-31].
  5. Wybory parlamentarne w Rosji w 1999 - Rosja, Ukraina i kraje b. ZSRR, www.rosjapl.info [dostęp 2019-10-31].
  6. Ziuganow o wyborach: Ani uczciwe, ani sprawiedliwe, Newsweek.pl [dostęp 2019-10-31] (pol.).
  7. Г.А. Зюганов: Россия должна де факто признать ДНР и ЛНР, kprf.ru [dostęp 2019-10-31] (ros.).
  8. Г.А. Зюганов: Операцию в Сирии необходимо продолжить, несмотря на сбитый Су-24, kprf.ru [dostęp 2019-10-31] (ros.).
  9. Wacław Radziwinowicz, Roman Imielski, Nazywa się Paweł Grudinin. Jest trochę jak Łukaszenka, trochę jak burżuj, ale to komunista. O człowieku, który przestraszył Putina, wyborcza.pl, 12 marca 2018 [dostęp 2019-10-31] (pol.).
  10. КПРФ проводит сбор подписей за референдум против пенсионной реформы [dostęp 2019-10-31] (ros.).
  11. Komuniści zdobywają Moskwę! Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej największym wygranym wyborów, superstacja.tv [dostęp 2019-10-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-31] (pol.).
  12. a b Party Program. cprf.ru.
  13. Bozóki, A & Ishiyama, J (2002) The Communist Successor Parties of Central and Eastern Europe, s.241
  14. Socialism may be waning, but not for young Russians. washingtontimes.com.
  15. Программа партии, web.archive.org, 2 stycznia 2005 [dostęp 2019-10-31] [zarchiwizowane z adresu 2005-01-02].
  16. Г.А. Зюганов о кончине Патриарха Алексия Второго: Он внес огромный вклад в дело возрождения церкви, kprf.ru [dostęp 2019-10-31] (ros.).
  17. Статья в газете "Правда" – "Актуальные вопросы совершенствования идейно-теоретической работы партии", kprf.ru [dostęp 2019-10-31].
  18. Bozóki & Ishiyama, s.245
  19. О партии. Краткая справка, kprf.ru [dostęp 2019-11-23].
  20. РЕЗУЛЬТАТЫ ВЫБОРОВ ДЕПУТАТОВ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ДУМЫ ПО ОБЩЕФЕДЕРАЛЬНОМУ ОКРУГУ 12 ДЕКАБРЯ 1993 ГОДА, cikrf.ru [dostęp 2021-12-24] (ros.).
  21. Протокол Центральной избирательной комиссий Российской федерации о результатах выборов депутатов Государственной Думы Федерального Собрания Российской Федерации второго созыва, cikrf.ru [dostęp 2021-12-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (ros.).
  22. Протокол Центральной избирательной комиссии Российской Федерации о распределении депутатских мандатов между избирательными объединениями, избирательными блоками и о результатах выборов по федеральному избирательному округу, cikrf.ru [dostęp 2021-12-24] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-28] (ros.).
  23. ИПротокол Центральной избирательной комиссии Российской Федерации о результатах выборов по федеральному избирательному округу и о распределении депутатских мандатов между политическими партиями, избирательными блоками 2003, cikrf.ru [dostęp 2021-12-24] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-28] (ros.).
  24. Результаты выборов 2007, vybory.izbirkom.ru [dostęp 2021-12-24] [zarchiwizowane z adresu 2011-05-12] (ros.).
  25. Результаты выборов 2011, vybory.izbirkom.ru [dostęp 2021-12-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-29] (ros.).
  26. Выборы депутатов Государственной Думы Федерального Собрания Российской Федерации седьмого созыва - Сводная таблица результатов выборов по федеральному избирательному округу - ЦИК России 2016, cikrf.ru [dostęp 2021-12-24] (ros.).
  27. Результаты выборов в Госдуму 2021 года, rbc.ru [dostęp 2021-12-24] (ros.).
  28. Главная, komsomolrf.ru [dostęp 2019-11-30].
  29. И.И. Мельников встретился с делегацией Европарламента. kprf.ru.
  30. a b Czym jest dziś Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej, gazetapl [dostęp 2019-11-30] (pol.).