Konstanty Haller (ur. 2 czerwca 1874 w Pułtusku[1], zm. 9 listopada 1959 w Warszawie) – pułkownik saperów inżynier Wojska Polskiego II RP.

Konstanty Haller
pułkownik saperów pułkownik saperów
Data i miejsce urodzenia

2 czerwca 1874
Pułtusk

Data i miejsce śmierci

9 listopada 1959
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1891–1927, 1936–1939

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

2 brygada artylerii grenadierów
Dagestański Dystans Inżynieryjny
Korpus Doński
Departament Budownictwa MSWojsk.
1 Batalion Saperów Legionów
Oficerska Szkoła Inżynierii
Inspektorat Saperów Sztabu Głównego

Stanowiska

oficer 2 brygady artylerii
szef Wojskowo-Inżynieryjnego Zarządu Wojsk Dońskich
szef sekcji organizacyjnej
komendant szkoły oficerskiej
zastępca szefa Departamentu V Inżynierii i Saperów MSWojsk.

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie)
Kawaler Orderu Gwiazdy Czarnej Kawaler Orderu Palm Akademickich (Francja) Komandor Orderu Świętego Sawy (Serbia)

Życiorys

edytuj

Konstanty Haller urodził się 2 czerwca 1874 roku w Pułtusku. Syn Włodzimierza i Marii z Puksztów[1]. W 1891 roku ukończył Korpus Kadetów w Pskowie, a dwa lata później Konstantynowską Szkołę Wojskową w Petersburgu. Do 1899 roku był oficerem 2 Brygady Artylerii Grenadierów. W 1902 roku ukończył Mikołajewską Inżynieryjną Akademię w Petersburgu[1], po czym wyznaczono go na kierownika robót budowlanych i fortyfikacyjnych w Dagestańskim Dystansie Inżynieryjnym, gdzie przebywał do 1910 roku. W 1902 ożenił się też z Heleną Jałozo[1]. W latach 1911–1918 pracował na różnych stanowiskach kierowniczo-budowlanych w Fortecy Grodzieńskiej m.in. przy budowie Twierdzy Karsie 1911–1915[2]. W lipcu 1918 roku dostał się pod władzę wojskową kozaków dońskich i wyznaczony został na szefa bazy materiałowej, a w roku następnym – na szefa oddziału budowlanego Zarządu Wojskowych Inżynierów Wojska Dońskiego w Armii gen. Antona Denikina. Następnie był inżynierem Korpusu Dońskiego i szefem Wojskowo-Inżynieryjnego Zarządu Wojsk Dońskich. Pod koniec 1920 roku ewakuował się z resztkami Armii Ochotniczej gen. Wrangla do Konstantynopola, skąd przy pomocy konsulatu polskiego przyjechał do Polski.

1 stycznia 1921 roku rozpoczął służbę w Wojsku Polskim na stanowiskach: szef sekcji organizacyjnej Departamentu Budownictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych, zastępca szefa Departamentu V Inżynierii i Saperów Ministerstwa Spraw Wojskowych[1]. W 1923 roku jako oficer nadetatowy w 1 batalionie saperów Legionów[3] został pierwszym komendantem Oficerskiej Szkoły Inżynierii[4], którą organizował i skutecznie kierował do 1927 roku. W latach 1922–1927 był redaktorem naczelnym pierwszego technicznego miesięcznika wojskowego Saper i Inżynier Wojskowy, a od 1927 roku – członkiem komitetu redakcyjnego Przeglądu Wojskowo-Technicznego. Z dniem 1 marca 1927 roku został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 30 kwietnia 1927 roku został przeniesiony w stan spoczynku[5]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I”[6].

Po zwolnieniu z wojska pracował jako prezes i kierownik techniczny spółdzielni mieszkaniowej Domy Spółdzielcze. W latach 20. był członkiem władz Wojskowego Klubu Samochodowego i Motocyklowego[7][8]. W marcu 1936 roku generał brygady Mieczysław Dąbkowski powołał go na stanowisko inspektora technicznego w Inspektoracie Saperów Sztabu Głównego[9]. Zmarł 9 listopada 1959 roku w Warszawie. Pochowany na Powązkach (kwatera 301).

Awanse

edytuj

Ordery i odznaczenia

edytuj

Opinie

edytuj

W opinii o nim napisano w 1926 roku – „(...) charakter prawy, dba o podwładnych, uparty, jako fortyfikator wzorowy, taktycznie bardzo dobry, szybki w działaniu, dobrze orientuje się w nowej sytuacji, łagodny dla szkolonych”. Gen. Dąbkowski w 1938 roku napisał o nim: „(...) posiada duże doświadczenie w budownictwie fortyfikacji stałych, wyniesione ze służby w armii rosyjskiej. Jest niezastąpiony przy opracowywaniu instrukcji technicznych i rozstrzyganiu trudniejszych problemów techniczno-fortyfikacyjnych”[9].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 245.
  2. a b c d e Słownik Biograficzny Techników Polskich T.III str.133
  3. Rocznik Oficerski 1923 s. 905
  4. a b Rocznik Oficerski 1924 s. 827
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 39, 44.
  6. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 349, 853.
  7. Dział urzędowy. Spis członków Wojskowego Klubu Samochodowego i Motocyklowego w dniu 15 marca 1926 r.. „Automobilista Wojskowy”, s. 3, Nr 2 z 15 marca 1926. Wojskowy Klub Samochodowy i Motocyklowy. 
  8. Dział urzędowy. Władze klubowe. „Automobilista Wojskowy”, s. 4, Nr 2 z 1 kwietnia 1926. Wojskowy Klub Samochodowy i Motocyklowy. 
  9. a b Zdzisław Barszewski, Sylwetki saperów s. 71-72
  10. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 24.
  11. Uchwałą Rady Państwa z dnia 11 lipca 1955 r. nr. 0/1048) w dziesiątą rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie budownictwa mieszkaniowego
  12. Rewja na Polu Mokotowskim. „Rzeczpospolita”. R. 6. Nr 122, s. 2, 4 maja 1925. 

Bibliografia

edytuj