Kormorany[2], kormoranowate (Phalacrocoracidae) – rodzina ptaków z rzędu głuptakowych (Suliformes).

Kormorany
Phalacrocoracidae[1]
Reichenbach, 1850
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – kormoran zwyczajny (Phalacrocorax carbo)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

głuptakowe

Podrząd

głuptakowce

Rodzina

kormorany

Typ nomenklatoryczny

Phalacrocorax Brisson, 1760

Rodzaje

8 rodzajów – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

edytuj

Rodzina obejmuje gatunki wodne, zamieszkujące brzegi mórz, jezior i rzek wszystkich kontynentów[3][4].

Cechy charakterystyczne

edytuj

Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:

  • długość ciała 45–100 cm[3]
  • rozpiętość skrzydeł 80–160 cm
  • masa 0,9–4,9 kg
  • silnie wydłużona sylwetka[5]
  • długa szyja[5]
  • długi, prosty, haczykowato zakończony dziób[5]
  • nogi przesunięte ku tyłowi
  • w ubarwieniu dominują ciemne barwy lub czerń, często z zieloną albo niebieską opalizacją[3]
  • barwne tęczówki
  • barwna skóra nóg i w okolicy dzioba
  • doskonali lotnicy
  • dobrze pływają i nurkują
  • upierzenie nie jest wodoodporne – po nurkowaniu muszą je wysuszyć
  • zasadniczo gnieżdżą się kolonijnie[3]
  • zazwyczaj 2 do 4 jaj w zniesieniu
  • błony między palcami[5]
  • gniazdowniki.

Mniejsze gatunki kormoranów nurkują zwykle na głębokości 5–10 m, większe zazwyczaj do 30 m. Maksymalna odnotowana głębokość, na jaką nurkował kormoran żałobny (Phalacrocorax atriceps melanogenis), wynosi 145 m[6].

Systematyka

edytuj

Do rodziny należą następujące rodzaje[2]:

Kladogram

edytuj

Uproszczone drzewo filogenetyczne (metoda bayesowska) na podstawie analiz z 2023 roku[7]:














Leucocarbo bransfieldensis



Leucocarbo melanogenis






Leucocarbo nivalis



Leucocarbo purpurascens




Leucocarbo verrucosus







Leucocarbo atriceps



Leucocarbo georgianus




Leucocarbo albiventer









Leucocarbo campbelli



Leucocarbo colensoi





Leucocarbo chalconotus



Leucocarbo onslowi





Leucocarbo carunculatus




Leucocarbo ranfurlyi





Leucocarbo bougainvillii




Leucocarbo magellanicus






Nannopterum auritum



Nannopterum brasilianum




Nannopterum harrisi






Gulosus aristotelis










Phalacrocorax carbo



Phalacrocorax capillatus




Phalacrocorax capensis








Phalacrocorax fuscescens



Phalacrocorax varius





Phalacrocorax fuscicollis



Phalacrocorax sulcirostris






Phalacrocorax featherstoni



Phalacrocorax punctatus





Phalacrocorax nigrogularis





Phalacrocorax neglectus






Urile pelagicus



Urile urile




Urile penicillatus







Poikilocarbo gaimardi







Microcarbo melanoleucos




Microcarbo niger



Microcarbo pygmaeus






Afrocarbo africanus



Afrocarbo coronatus





Przypisy

edytuj
  1. Phalacrocoracidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phalacrocoracidae Reichenbach, 1849-50 (1836) – kormorany – Cormorants (wersja: 2023-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-10-10].
  3. a b c d D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Cormorants and Shags (Phalacrocoracidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, DOI10.2173/bow.phalac1.01 [dostęp 2020-05-21] (ang.).
  4. P. Rasmussen, D. Donsker (red.): Storks, frigatebirds, boobies, cormorants, darters. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-04]. (ang.).
  5. a b c d Lars Svensson: Przewodnik Collinsa. Ptaki. Wyd. II. Warszawa: Multico, 2017, s. 78. ISBN 978-83-7763-406-6.
  6. Tremblay et al. Time budget and diving behaviour of chick-rearing Crozet shags. „Canadian Journal of Zoology”. 83 (7), s. 971, 2005. (ang.). 
  7. M. Kennedy, A.T. Salis, S.S. Seneviratne, D. Rathnayake, L.J. Nupen, P.G. Ryan, S. Volponi, P. Lubbe, N.J. Rawlence & H.G. Spencer. Phylogeny of the microcormorants, with the description of a new genus. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 199 (1), s. 314, 2023. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlad041. (ang.).