Krążowniki rakietowe projektu 1144

Krążowniki rakietowe projektu 1144 (kod projektu: Orłan, w kodzie NATO: Kirov) – typ radzieckich krążowników rakietowych o napędzie atomowym przeznaczonych do zwalczania żeglugi nawodnej i podwodnej nieprzyjaciela. W latach 1974–1989 zbudowano cztery jednostki tego typu, w tym prototypowy „Kirow” projektu 1144 i trzy ulepszone okręty projektu 11442.

Krążowniki rakietowe projektu 1144
Ilustracja
Kraj budowy

 ZSRR

Użytkownicy

 Marynarka Wojenna ZSRR
 MW Rosji

Stocznia

Leningrad (Stocznia Bałtijska Nr 189)

Wejście do służby

1980

Zbudowane okręty

4

Okręty w służbie

2

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

26000 ton

Długość

252 m

Szerokość

28,5 m

Zanurzenie

9 do 10 m

Napęd

2 reaktory jądrowe wytwarzające parę dla 2 turbin parowych o mocy 70000 KM każda
2 kotły parowe jako napęd pomocniczy

Prędkość

31 węzłów (napęd główny)
14–17 węzłów (napęd pomocniczy)

Załoga

727 + 15 lotników

Uzbrojenie

Patrz opis

Wyposażenie lotnicze

3 śmigłowce Ka-27PŁ lub Ka-25RT[1]

Typ Kirov został zaprojektowany jako duży okręt wojenny mający za zadanie lokalizowanie i zwalczanie okrętów podwodnych nieprzyjaciela, lecz później jego rola została rozszerzona również do zwalczania jednostek nawodnych oraz do zapewnienia ochrony przeciwlotniczej sojuszniczym okrętom. Należą do największych na świecie okrętów wojennych pozostających w służbie, wielkością ustępują jedynie lotniskowcom.

Napęd krążowników typu Kirov stanowią dwa reaktory atomowe (według niektórych źródeł cztery) współpracujące z dwiema turbinami parowymi oraz dodatkowo dwa kotły parowe jako napęd pomocniczy na wypadek awarii reaktorów. Turbiny o mocy 70 000 KM każda pozwalają na rozwijanie prędkości do 31 węzłów. Na napędzie pomocniczym okręt może płynąć z prędkością około 14 – 17 węzłów, a jego zasięg w takim wypadku jest ograniczony do około 1600 km.

Uzbrojenie

edytuj
  • Kompleks przeciwokrętowych pocisków dalekiego zasięgu 4K90 P-700 Granit umieszczonych w 20 wyrzutniach zamontowanych pod kątem 60 stopni pod głównym pokładem.
  • Podwójna wyrzutnia MS-82 rakietotorped 85RU systemu URK-5 Rastrub-B z zapasem 10 pocisków (tylko na pierwszej jednostce).
  • 12 pionowych wyrzutni B-203A systemu 3M41 S-300F Fort z zapasem 96 pocisków przeciwlotniczych 5W55RM, mogących zwalczać również cele nawodne. Na jednostce "Piotr Wielikij" w ich miejsce użyto pocisków 48N6 i udoskonalonego systemu S-300 FM Fort-FM.
  • 2 podwójne wyrzutnie Osa-MA z zapasem 40 pocisków przeciwlotniczych 9M33. Na jednostce "Piotr Wielikij" zamieniono je na zestaw 3K95 Kinżał z 8 wyrzutniami z 64 pociskami 9M330.
  • Działo uniwersalne 2 działa AK-100 kalibru 100 mm w wieżach na rufie tylko na Kirowie, następne okręty AK-130 2x130mm
  • 8 zautomatyzowanych działek AK-630 kalibru 30 mm (CIWS), służących do zwalczania celów lotniczych, w tym także pocisków przeciwokrętowych oraz małych celów nawodnych, min pływających i lekko opancerzonych celów nabrzeżnych. Na jednostkach "Admirał Nachimow" i "Piotr Wielki" w ich miejsce zainstalowano 6 rakietowo-artyleryjskich zestawów przeciwlotniczych 3K87 Kortik (CADS-N-1).
  • 2 wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych RBU-1000 kalibru 305 mm z zapasem 102 pocisków przeznaczonych do zwalczania celów podwodnych (okrętów podwodnych i torped).
  • 2 wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych RBU-12000 (Udaw-1) kalibru 254 mm z zapasem 40 pocisków przeznaczonych do zwalczania celów podwodnych.
  • 10 wyrzutni torpedowych 2x5 kalibru 533 mm z zapasem 20 pocisków RPK-6 Wodopad i torped typu 53-65K i SET-65.

Jednostki

edytuj
 
"Admirał Uszakow"
 
"Admirał Łazariew"
 
"Admirał Łazariew"
Wcześniejsza nazwa okrętu: "Kirow"
Położenie stępki: 27 marca 1974
Wodowanie: 27 grudnia 1977
Wcielenie do służby: 30 grudnia 1980
Wycofanie ze służby: 2001
Wcześniejsza nazwa okrętu: "Frunze"
Położenie stępki: 27 lipca 1978
Wodowanie: 26 maja 1981
Wcielenie do służby: 31 października 1984
Wycofanie ze służby: 1997
Wcześniejsza nazwa okrętu: "Kalinin"
Położenie stępki: 17 maja 1983
Wodowanie: 24 kwietnia 1986
Wcielenie do służby: 30 grudnia 1988
Modernizowany do projektu 11442M
Położenie stępki: 25 kwietnia 1986
Wodowanie: 25 kwietnia 1989
Wcielenie do służby: 18 kwietnia 1998
Z powodu problemów gospodarczych przed i po upadku Związku Radzieckiego, wcielenie okrętu do służby znacznie się opóźniło. Po przejściu prób morskich w 1996 roku i ukończeniu budowy w stoczni w Siewieromorsku, "Piotr Wielki" wszedł do czynnej służby w 1998 roku jako okręt flagowy Floty Północnej.
W sierpniu 2000 roku "Piotr Wielki" brał udział w manewrach Marynarki Rosyjskiej na Morzu Barentsa, podczas których doszło do zatonięcia okrętu podwodnego "Kursk". W trakcie ćwiczeń "Piotr Wielki" pełnił rolę celu "Kurska", a także zabezpieczał obszar katastrofy podczas operacji podnoszenia wraku w 2001 roku.
19 kwietnia 2004 roku krążownik został zadokowany celem przeprowadzenia konserwacji i malowania kadłuba oraz wykonania napraw systemu napędowego. Prace zostały ukończone w sierpniu tego samego roku.
W trakcie służby "Piotr Wielki" nosił dwa numery burtowe: 183 i 099.

Zobacz też

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Bazujące na krążownikach projektu 1144 śmigłowce hangarowane są w pomieszczeniach pod pokładem startowym i wynoszone na poziom ww. pokładu za pomocą specjalnych wind - podnośników. Jest to rozwiązanie typowe dla lotniskowców, w przypadku większości dużych okrętów nawodnych posiadających na wyposażeniu śmigłowce ich hangar jest na jednym poziomie z pokładem lotniczym.