Kraśnik Fabryczny
Kraśnik Fabryczny, zwany też dzielnicą Fabryczną (do 1954 Dąbrowa Bór[3]) – dzielnica Kraśnika położona w północno-zachodniej części miasta, w latach 1954–1975 będąca samodzielnym miastem.
| Dzielnica Kraśnika | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| Data założenia | |
| Prawa miejskie |
1954–1975 |
| W granicach Kraśnika | |
| SIMC |
0956201 |
| Populacja • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna |
81 |
| Kod pocztowy |
23-204; 23-210 |
| Tablice rejestracyjne |
LKR |
Położenie na mapie Kraśnika  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kraśnickiego  | |
 50°57′38″N 22°09′47″E/50,960556 22,163056
| |
Historia edytuj
Obecny Kraśnik Fabryczny powstał na terenach gromady Wyżnianka przed II wojną światową jako niewielkie osiedle dla pracowników pobliskiej Fabryki Amunicji nr 2. Obszary te włączono 1 kwietnia 1939 do Kraśnika, konkretnie grunta leśne pod nazwą "Bór", stanowiące własność Skarbu Państwa o obszarze 380 ha, a także tereny, stanowiące własność Edmunda i Wacława Gruchalskich o obszarze 28,56 ha[4].
W latach 1942–1944 na terenie dzielnicy znajdował się niemiecki obóz koncentracyjny Budzyń (filia KL Lublin), zlokalizowany między ulicą Adama Mickiewicza i na południe od ul. Juliusza Słowackiego.
Po wojnie osiedle, któremu nadano nazwę Dąbrowa Bór[a], się rozbudowywało. Powstały tu blokowiska, na budowę których wycięto dużą część lasu. 1 stycznia 1954 osiedle Dąbrowa Bór wyłączono z Kraśnika, nadając mu status miasta o nazwie Kraśnik Fabryczny[3]. Od lat 60. na południu dzielnicy powstawało osiedle domków jednorodzinnych. Dzielnica rozwinęła się dzięki Fabryce Łożysk Tocznych. Władze miasta i Miejski Komitet Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej znajdowały się w budynku przy ul. Aleja Niepodległości 41 (dawniej al. Włodzimierza Iljicza Lenina).
W związku z reformą administracyjną kraju 1 stycznia 1973 granice Kraśnika Fabrycznego uległy zwiększeniu. Włączono do niego ze znoszonej gromady Dzierzkowice-Rynek części wsi Wyżnianka-Kolonia (117 ha) i części wsi Wodne (27 ha), natomiast z miasta Kraśnika większą część Budzynia (150 ha), będącego w granicach Kraśnika od 1939 roku[5].
O zwiększonych granicach Kraśnik Fabryczny przetrwał zaledwie dwa lata i dziewięć miesięcy, bo już 1 października 1975 miasto Kraśnik Fabryczny zniesiono i włączono je (wraz z m.in. Budzyniem) do (Starego) Kraśnika, tworząc współczesne miasto Kraśnik[2].
Współczesność edytuj
Obecnie ludność dzielnicy to około 20 000 osób. Posiada bardzo rozbudowane osiedle domków jednorodzinnych na południu dzielnicy, na północy znajdują się największe w mieście blokowiska zarządzane przez Spółdzielnię Mieszkaniową Metalowiec. W dzielnicy znajdują się 2 parafie rzymskokatolickie: pw. Św. Józefa Robotnika oraz pw. Matki Bożej Bolesnej, a także Zbór Kościoła Zielonoświątkowego Dobra Nowina oraz Sala Królestwa miejscowego zboru Świadków Jehowy[6].
Dzielnicę przecinają trzy główne trasy ze wschodu na zachód: ul. Aleja Niepodległości (zwana też aleją jabłoni); ul. Zygmunta Krasińskiego/ul. Juliusza Słowackiego (jeden ciąg); ul. Graniczna. W dzielnicy znajduje się Park 1000-lecia z oświetlaną fontanną, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji wraz z krytą i odkrytą pływalnią i klubem sportowym FKS Stal Kraśnik, Centrum Kultury i Promocji z kinem Metalowiec. Przy ul. Aleja Niepodległości 25 i przy ul. Gen. Władysława Sikorskiego 15 są zlokalizowane oddziały Szpitala Powiatowego w Kraśniku, a przy ul. Aleja Niepodległości 20 jest budynek Starostwa Powiatowego powiatu kraśnickiego. W Kraśniku Fabrycznym funkcjonują supermarkety: dwie Biedronki oraz Stokrotka, Lidl, Carrefour Express, Kaufland i Galeria Handlowa Londyn oraz Julia i Szymon. Wszystkie linie komunikacyjne Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego (MPK) i przewoźników prywatnych mają swój początek w dzielnicy Fabrycznej.
Dzielnicę otaczają: od północy las zwany fabrycznym (granica z gminą Urzędów); od wschodu tereny przemysłowe i Fabryka Łożysk Tocznych (granica z gminą wiejską Kraśnik); od południa rzeka Wyżnica i wieś Wyżnianka-Kolonia (granica z dzielnicą Budzyń oraz z gminą Dzierzkowice); od zachodu cmentarz (również granica z gminą Dzierzkowice).
Przypisy edytuj
- ↑ Jako osiedle Dąbrowa Bór
- ↑ a b Dz.U. z 1975 r. nr 28, poz. 147
- ↑ a b Dz.U. z 1953 r. nr 49, poz. 241
- ↑ Dz.U. z 1939 r. nr 23, poz. 147
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-04-06].
Uwagi edytuj
- ↑ Współczesna pobliska wieś Dąbrowa-Bór nie ma historycznego powiązania z Kraśnikiem Fabrycznym. Wieś ta nazywała się do 1 stycznia 1997 Dąbrowa, kiedy to nazwę jej zmieniono na Dąbrowa-Bór, być może w celu upamiętnienia dawnego osiedla (M.P. z 1996 r. nr 79, poz. 713). Miejscowość ta figuruje jako osada o nazwie Dąbrowa-Gajówka Ordynacka w dokumentach przedwojennych; w 1933 roku weszła w skład gromady Budzyń, którą włączono 1 kwietnia 1939 do Kraśnika, a wyłączono z niego jako samodzielna wieś 1 stycznia 1973. Zatem wieś Dąbrowa-Bór nigdy do Kraśnika Fabrycznego nie należała.