Leopold Maksymilian Józef Maria Arnulf, książę Bawarii (niem. Prinz Leopold Maximilian Joseph Maria Arnulf von Bayern; ur. 9 lutego 1846 w Monachium, zm. 28 września 1930 tamże) – książę Bawarii, feldmarszałek (niem. Generalfeldmarschall), dowodzący Armią Cesarstwa Niemieckiego i Armią Austro-Węgier na froncie wschodnim I wojny światowej.

Leopold Bawarski
Leopold Maksymilian Józef Maria Arnulf
Ilustracja
Leopold Bawarski jako naczelny dowódca Ober-Ost, 1917
książę Bawarii
Dynastia

Wittelsbachowie

Data i miejsce urodzenia

9 lutego 1846
Monachium, Królestwo Bawarii

Data i miejsce śmierci

28 września 1930
Monachium, Niemcy

Ojciec

Luitpold Wittelsbach

Matka

Augusta Ferdynanda Toskańska

Żona

Gizela Habsburg

Dzieci

Elżbieta Maria,
Augusta Maria,
Jerzy Franciszek,
Konrad Luitpold

Odznaczenia
Order św. Huberta (Bawaria) Order św. Jerzego (Bawaria) Order św. Jerzego (Bawaria) Order Maksymiliana Józefa (Bawaria) Order Maksymiliana Józefa (Bawaria) Order Zasługi Wojskowej z Mieczami i Koroną (wojenny, Bawaria) Order Zasługi Wojskowej z Mieczami (wojenny, Bawaria) Order Zasługi Wojskowej (wojenny, Bawaria) Krzyż Honorowy Orderu Ludwika (Bawaria) Order Orła Czarnego (Prusy) Order „Pour le Mérite” z Liściem Dębu Order „Pour le Mérite” Order Domowy Hohenzollernów Krzyż Wielki Krzyża Żelaznego Krzyż Żelazny (1813) I Klasy Krzyż Żelazny (1813) II Klasy Order Domowy Hohenzollernów Order Alberta Niedźwiedzia (Anhalt) Order Wierności (Badenia) Order Bertholda I (Badenia) Order Henryka Lwa (Brunszwik) Krzyż Hanzeatycki Hamburski Order Ludwika (Hesja) Order Korony Wendyjskiej (Meklemburgia) Krzyż Zasługi Wojskowej (Meklemburgia-Schwerin) Order Korony Rucianej (Saksonia) Order Wojskowy św. Henryka (Saksonia) Order Sokoła Białego (Saksonia-Weimar) Order Ernestyński (Saksonia) Krzyż Wielkiego Mistrza Orderu Korony Wirtemberskiej Order Zasługi Wojskowej (Wirtembergia) Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia) Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) Order Lwa Złotego (Nassau) Order Złotego Runa (Austria) Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii Krzyż Wielki Orderu Orła Białego (Serbia) Order Krzyża Takowy I klasy (Serbia) Krzyż Wielki Krzyża Żelaznego Krzyż Wielki Orderu Daniły I (Czarnogóra) Krzyż Wielki Orderu Karola III (Hiszpania) Wielka Wstęga Orderu Sławy (Tunezja) Krzyż Wielki Orderu Świętego Józefa (Toskania) Medal Imtiyaz (Imperium Osmańskie) Medal Liakat (Imperium Osmańskie)
Leopold Bawarski i Gizela Habsburg z dziećmi

Życiorys

edytuj

Był synem Luitpolda Karola Wittelsbacha, księcia – regenta Bawarii i arcyksiężnej Augusty Ferdynandy Habsburg-Lotaryńskiej.

W 1866 uczestniczył w wojnie prusko-austriackiej, w 1870 wojnie francusko-pruskiej. Następnie służył w Armii Cesarstwa Niemieckiego. W 1896 został generaloberstem kawalerii, w 1905 otrzymał z rąk cesarza Wilhelma II laskę marszałkowską jako feldmarszałek armii Cesarstwa. Był jednocześnie feldmarszałkiem armii bawarskiej, która do 1919 istniała autonomicznie w strukturach Armii Cesarstwa Niemieckiego. W roku 1913 przeszedł w stan spoczynku.

W czasie I wojny światowej, 16 kwietnia 1915 został przywrócony do służby czynnej, objął dowództwo nad 9 Armią. Przejął dowodzenie od Augusta von Mackensena i podlegał rozkazom marszałka Paula von Hindenburga. 5 sierpnia 1915 dowodzona przez Leopolda 9 Armia działająca na kierunku Warszawy zajęła miasto bez walki po opuszczeniu go przez armię rosyjską. Następnie działała na kierunku białoruskim, ostatecznie z kwaterą główną dowództwa armii w Słonimiu.

Po odparciu przez siły Państw Centralnych ofensywy Brusiłowa, odsunięciu ze stanowiska szefa Sztabu GeneralnegoOberste Heeresleitung (OHL) (czyli naczelnego dowódcy armii niemieckiej[a]) Ericha von Falkenhayna[b] i objęciu naczelnego dowództwa przez marszałka Hindenburga, Leopold Bawarski został 29 sierpnia 1916 mianowany Naczelnym Dowódcą połączonych Armii Cesarstwa Niemieckiego i Austro-Węgier na froncie wschodnim (Oberbefehlshaber Ost (Ober-Ost). Jego poprzednikiem na tym stanowisku był właśnie Hindenburg.

Po przewrocie bolszewickim w Rosji, 15 grudnia 1917 Rosja zawarła z państwami centralnymi najpierw rozejm, a następnie 22 grudnia na wniosek bolszewików rozpoczęły się rokowania pokojowe w Brześciu, mające doprowadzić do separatystycznego pokoju. Rokowania te doprowadziły ostatecznie do zawarcia w Brześciu 3 marca 1918 między Cesarstwem Niemieckim i Austro-Węgrami oraz ich sojusznikami Królestwem Bułgarii i Imperium Osmańskim, a RFSRR traktatu pokojowego. Jego sygnatariuszem ze strony Niemiec był Leopold Bawarski.

Po zawarciu pokoju brzeskiego został wraz z marszałkami Paulem von Hindenburgiem i Augustem von Mackensenem odznaczony Krzyżem Wielkim Krzyża Żelaznego – najwyższym odznaczeniem wojskowym Cesarstwa Niemieckiego. Ponownie przeszedł w stan spoczynku, a obowiązki szefa Ober-Ostu (od marca 1918 – wyłącznie okupacyjne) przejął gen. Max Hoffmann, jego dotychczasowy szef sztabu.

Po rewolucji w Niemczech w listopadzie 1918, obaleniu Cesarstwa, ogłoszeniu republiki i detronizacji Wittelsbachów w Królestwie Bawarii Leopold w styczniu 1919 powrócił do Monachium jako osoba prywatna. Po zabójstwie Kurta Eisnera i wybuchu komunistyczno-anarchistycznej rewolucji w Bawarii Leopold schronił się na cztery miesiące za granicą. Po powrocie do śmierci w wieku 84 lat mieszkał w Monachium.

Jego żoną była arcyksiężna Gizela Habsburg, mieli czworo dzieci.

Odznaczenia

edytuj
  1. Formalnie najwyższym zwierzchnikiem Armii Cesarstwa Niemieckiego, z prawem rozkazodawstwa był cesarz Wilhelm II.
  2. Było to związane z porażką jego strategii szukania rozstrzygnięcia militarnego i „wojny na wyniszczenie” na froncie zachodnim (Bitwa pod Verdun) i szukania porozumienia z Imperium Rosyjskim. Hindenburg i Ludendorff opowiadali się za rozbiciem militarnym Rosji przy defensywie na froncie zachodnim. Ich strategia była realizowana od sierpnia 1916.

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj