Lila Brik

Lilia Juriewna Brik
Лиля Юрьевна Брик
Imię i nazwisko urodzenia	Lilia Kagan
Data i miejsce urodzenia	30 października?/11 listopada 1891 ; Moskwa
Data i miejsce śmierci	4 sierpnia 1978 ; Pieriediełkino
Przyczyna śmierci	samobójstwo
Zawód, zajęcie	radziecka rzeźbiarka, reżyserka filmowa
Narodowość	Rosja
Edukacja	studia na moskiewskim Instytucie Architektury
Małżeństwo	Osip Maksimowicz Brik (1912); Witalij Primakow (1930); Wasilij Abgarowicz Katanian (1938)
Partner	Władimir Majakowski (1915-1930)
Krewni i powinowaci	siostra Elza Kagan
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lila Brik (Lilia Juriewna Brik, ros. Лиля Юрьевна Брик, ur. 30 października^?/11 listopada 1891 w Moskwie, zm. 4 sierpnia 1978 w Pieriediełkinie) – radziecka rzeźbiarka, reżyserka filmowa, towarzyszka życia Władimira Majakowskiego.

Urodziła się jako Lilia Kagan w zamożnej rodzinie żydowskiej. Jej ojciec był adwokatem, matka nauczycielką muzyki. Już w dzieciństwie mówiła nie tylko po rosyjsku i jidysz, ale też po niemiecku i francusku.

Studiowała w moskiewskim Instytucie Architektury. Jej siostra Elza Kagan, późniejsza Elsa Triolet, została żoną francuskiego poety Louisa Aragona. Obie siostry wcześnie weszły w krąg awangardy artystycznej, były portretowane przez Dawida Burluka, Aleksandra Rodczenkę, Fernanda Légera, Henri Matisse’a i Marca Chagalla.

26 lutego 1912 Lila poślubiła poetę i krytyka literackiego Osipa Maksimowicza Brika i zamieszkała z nim na Lewaszowie, przedmieściu Sankt Petersburga. Tam w lipcu 1915 poznała 21-letniego Władimira Majakowskiego. Przyjaźń szybko przekształciła się w stosunek intymny przy aprobacie jej męża, Osipa. Począwszy od tomu wierszy Obłok w spodniach (ros. Облако в штанах) Majakowski dedykował jej wiele utworów.

Po rewolucji październikowej Brikowie powrócili do Moskwy. Ich mieszkanie stało się miejscem spotkań awangardy lat dwudziestych.

W latach 1922–1928 wydawała Lila Brik wspólnie z Majakowskim czasopismo „LEF” (Lewyj Front Iskusstw) propagujące konstruktywizm i dadaizm.

W lutym 1930 rozwiodła się z mężem. W kwietniu 1930 podczas pobytu w Berlinie dowiedziała się o samobójstwie Majakowskiego. W listopadzie tegoż wyszła za mąż za generała armii radzieckiej Witalija Primakowa, który w 1937 był sądzony razem z M. Tuchaczewskim i padł ofiarą terroru.

Lila Brik odważyła się napisać w 1935 list do Stalina w sprawie zaniedbania spuścizny literackiej Majakowskiego. Nieoczekiwanie Stalin przychylił się do prośby i nakazał wydanie wszystkich dzieł poety.

W 1938 poślubiła pisarza i krytyka literackiego Wasilija Abgarowicza Kataniana. Jej mieszkanie stało się znowu miejscem spotkań młodych twórców kultury, a ona była promotorką Andrieja Wozniesienskiego i Siergieja Paradżanowa.

Lila Brik zachorowała na nieuleczalną chorobę i popełniła samobójstwo, przedawkowując tabletki nasenne w 1978.

Bibliografia

Wassilij Katanian: Лиля Брик. Жизнь. Sacharow, Moskwa 2007, ISBN 978-5-8159-0756-0.
Wiktor Woroszylski: Życie Majakowskiego „Czytelnik”, wyd. 2, Warszawa 1984 ISBN 83-07-01027-6.
Włodzimierz Majakowski: Listy do Lili Brik, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 1962