Lniczka mała, lnica mała[4], chenorinum małe[5] (Chaenorhinum minus) – gatunek rośliny rocznej należący do rodziny babkowatych[3][2] (dawniej włączany do trędownikowatych). Jest szeroko rozprzestrzeniony w Europie i Ameryce Północnej, występuje także w Azji, Ameryce Środkowej i na Nowej Zelandii[6]. W Polsce dość częsty na niżu i pogórzu[7]. Status we florze Polski: kenofit, efemerofit[5].

Lniczka mała
Ilustracja
Morfologia
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

babkowate

Rodzaj

lniczka

Gatunek

lniczka mała

Nazwa systematyczna
Chaenorhinum minus (L.) Lange
Prodr. Fl. Hispan. 2: 577 1870[3]

Morfologia edytuj

Łodyga
Rozgałęziona, wzniesiona, ulistniona. Osiąga wysokość 30 cm. Cała roślina gruczołowato, gęsto omszona[8].
Liście
Ulistnienie skrętoległe. Liście równowąsko-lancetowate, lub podługowate, o długości do 3,5 cm, tępo zakończone, u nasady klinowate. Osadzone na krótkich ogonkach[7].
Kwiaty
Tworzą luźny kwiatostan wyrastając pojedynczo z kątów liści na szypułkach o długości do 1,5 cm. Są to kwiaty grzbieciste z ostrogą o długości 2-4 mm. Korona o długości 6-8 mm, biało-różowawa lub jasnofioletowe, z 5 nierównymi, równowąskolancetowatymi łatkami. W niezupełnie zamkniętej gardzieli ma żółtą plamę. Szyjka słupka owłosiona u nasady, zalążnia ogruczolona, znamię szersze od szyjki. Z nasady pręcików wyrastają włoski[7].
Owoc
Jajowata torebka krótsza od kielicha, osiąga długoścć do 6 mm. Ma nierówne komory pękające 2-5 klapami. Nasiona o długości do 0,75 mm, jajowate, z charakterystycznymi listewkami[7].

Biologia edytuj

Rozwój
Roślina jednoroczna. Kwitnie od czerwca do września. Nasiona rozsiewane przez wiatr[7]. Roślina trująca[5].
Siedlisko
Rośnie na siedliskach naturalnych – kamieńcach nadrzecznych, skałach, piargach, żwirowiskach i siedliskach ruderalnych; na terenach kolejowych i w szczelinach murów. Czasami rośnie także na polach jako chwast. Gatunek charakterystyczny dla Ass. Silena-inflatae-Linarietum i klasy Stellarietea mediae[9].
Oddziaływania międzygatunkowe
Na roślinie tej pasożytuje grzybopodobny, zaliczany do lęgniowców gatunek Peronospora linariae[10].
Genetyka
Liczba chromosomów 2n = 14[5].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
  3. a b Chaenorhinum minus. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-01-10]. (ang.).
  4. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  5. a b c d Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. Discover Life Maps. [dostęp 2018-01-18].
  7. a b c d e Barbara Sudnik-Wójcikowska: Rośliny synantropijne. Warszawa: Multico, 2011. ISBN 978-83-7073-514-2. OCLC 948856513.
  8. Sobkowiak M., Szwedler I., Spotkania z przyrodą ROŚLINY, Wyd.1, Warszawa, MULTICO Oficyna Wydawnicza, 1998, Rośliny kwiatowe, s. 76
  9. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  10. Malcolm Storey: Chaenorhinum minus (L.) Lange (Small Toadflax). [w:] BioInfo (UK) [on-line]. [dostęp 2018-01-20].