Wikipedia

Ludvík Krejčí

Ludvík Krejčí (ur. 17 sierpnia 1890 w Tuřanach, zm. 9 lutego 1972 w Uście nad Orlicą) – czechosłowacki wojskowy, oficer Korpusu Czechosłowackiego w Rosji, generał armii Wojska Czechosłowackiego i jego szef Sztabu Generalnego w latach 1933–1939. Podczas II wojny światowej więzień obozu koncentracyjnego Theresienstadt.

Ludvík Krejčí
Ilustracja
gen. Ludvík Krejčí (1937)
generał armii generał armii
Data i miejsce urodzenia

17 sierpnia 1890
Tuřany, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

9 lutego 1972
Uście nad Orlicą, Czechosłowacka Republika Socjalistyczna

Przebieg służby
Lata służby

1914–1939, 1947

Siły zbrojne

Armia Czechosłowacka
Czechosłowacka Armia Ludowa

Formacja

Legion Czechosłowacki

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Order Lwa Białego I Klasy (Czechy) Order Sokoła (Czechosłowacja) Czechosłowacki Medal Rewolucyjny Krzyż Wojenny Czechosłowacki Bachmaczewski Medal Pamiątkowy Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wojenny 1914-1918 (Francja) Order Wybitnej Służby (Wielka Brytania) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki) Komandor Orderu Korony Włoch Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii (1932–1947) Komandor Orderu Korony Rumunii (1932–1947) Krzyż Wielki Orderu Korony Jugosłowiańskiej Krzyż Wielki Orderu Jerzego I (Grecja)
Multimedia w Wikimedia Commons
Krejčí w okresie służby w Korpusie Czechosłowackim
Generał Ludvík Krejčí w 1938
Tablica pamiątkowa poświęcona pamięci generała w Tuřanach
Grób generała i jego żony

Życiorys edytuj

Syn Františka (1852–1930, w latach 1911–1918 starosty w Tuřanach)[1] i Amálie (1851–1935)[2]. Pochodził z czeskiej rodziny chłopskiej. Ukończył gimnazjum w Vyškov. Następnie został przyjęty do Wyższej Szkoły Leśnej w Píseku. Po ukończeniu studiów został powołany do rocznej służby wojskowej w Armii Austro-Węgierskiej. W 1911 podjął pracę jako pomocnik leśny[3].

Wziął udział w I wojnie światowej w szeregach wojsk austro-węgierskich. Walczył w Serbii, Czarnogórze oraz Albanii. W 1915 otrzymał awans na stopień porucznika[4]. W maju 1916 jako dowódca kompanii przeniesiony na front włoski, potem walczył na froncie rumuńskim. 17 maja 1917 niedaleko miasta Fokszany dostał się do rosyjskiej niewoli. Już w czerwcu tego samego roku decydował się na wstąpienie do Korpusu Czechosłowackiego formowanego w Rosji. 20 lipca 1917 został skierowany na kurs oficerski w Boryspolu[5]. Po jego ukończeniu otrzymał stopień kapitana sztabowego i przydział do 6. Pułku Strzelców Hanackich. 9 marca 1918, podczas bitwy o węzeł kolejowy Bachmacz, jednostka ta zatrzymała chwilowo postępy wojsk niemieckich zajmujących Ukrainę w następstwie traktatu brzeskiego, co umożliwiło ewakuację wycofujących się wojsk czechosłowackich[5]. Ludvík Krejčí brał też udział w dalszych walkach – tym razem już z bolszewikami – podczas odwrotu z Ukrainy na Syberię. W 1919 objął dowództwo 2 Dywizji Strzeleckiej[5]. W kwietniu 1920 opuścił ogarniętą wojną domową Rosję, po kilku miesiącach docierając do Czechosłowacji.

W lipcu 1920 w stopniu pułkownika powierzono mu dowództwo nad 6. Dywizją Piechoty w Brnie. Już w 1923 otrzymał awans do stopnia generała brygady. W sierpniu tego samego roku został wysłany na studia wojskowe do École supérieure de guerre w Paryżu. Po powrocie do kraju w 1925 został mianowany dowódcą 4. Dywizji, z siedzibą w Hradec Králové. W maju 1928 został awansowany do stopnia generała dywizji. 30 listopada 1933 został tymczasowy, a 31 grudnia tego samego roku pełnoprawnym szefem Sztabu Czechosłowackich Sił Zbrojnych. Stało się to na bezpośrednią prośbę prezydenta Czechosłowacji Tomáša Masaryka. W 1934 został awansowany na generała armii. Stworzył nowoczesny system dowodzenia i przeprowadził szybką modernizację technologiczną wojska czechosłowackiego, wprowadzając na jego uzbrojenie samoloty i czołgi. Nadzorował budowę fortyfikacji przy czechosłowacko-niemieckiej granicy[5].

Na początku września 1938 wystosował memorandum do polityków czechosłowackich, ostrzegając przed ustępstwami wobec Trzeciej Rzeszy i zwracając uwagę na gotowość armii do walki. 1 marca 1939, pod naciskiem niemieckim, został usunięty ze stanowiska szefa Sztabu Generalnego armii czechosłowackiej. Po rozpoczęciu okupacji Czech przez Niemców i utworzeniu Protektoratu Czech i Moraw zamieszkał w Pradze. 14 października 1941 został – pod zarzutem wspierania czechosłowackiego ruchu oporu – aresztowany przez Gestapo, po przesłuchaniu przeniesiono go do obozu koncentracyjnego Theresienstadt[3]. 22 lipca 1942 został zwolniony[6]. W 1943 SS Obergruppenführer Karl Hermann Frank próbował przekonać generała do podjęcia współpracy, jednak Krejčí odmówił. Wspierał konspiracyjną organizację z Jaroslavem Kvapilem na czele[5].

Po zakończeniu II wojny światowej zgłosił się do ponownej służby w Armii Czechosłowackiej. Został przyjęty dopiero w styczniu 1947 i szybko (bo już w 1 lutego 1947) przeniesiono go w stan spoczynku[7][5]. W lipcu 1950 został zdegradowany, natomiast w maju 1953 odebrano mu emeryturę[7]. Podjął wówczas pracę jako pomocnik w fabryce guzików w miejscowości Jablonné nad Orlicí. W 1969 odzyskał częściową emeryturę wojskową, po osobistej interwencji marszałka Związku Radzieckiego Iwana Koniewa, który doceniał postawę wykazaną przez niego w 1938[3].

Został pochowany na cmentarzu w Tuřanach.

Pamięć edytuj

W 1990 władze czechosłowackie przywróciły mu pośmiertnie stopień wojskowy.

W 1936 w Tuřanach, na ścianie domu w którym urodził się generał, odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową. W 1939 została zdemontowana, ponownie zawieszono ją natomiast w 1996[8].

W 2012 pośmiertnie otrzymał nagrodę przyznawaną przez Instytut Badania Reżimów Totalitarnych[9]. 28 października 2017 prezydent Czech Miloš Zeman przyznał mu pośmiertnie Order Lwa Białego[10].

Ordery i odznaczenia edytuj

Czechosłowackie i czeskie edytuj

Zagraniczne edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Encyklopedie dějin města Brna [online], encyklopedie.brna.cz, 2004 [dostęp 2020-09-25].
  2. ↑ Encyklopedie dějin města Brna [online], encyklopedie.brna.cz, 2004 [dostęp 2020-09-25].
  3. ↑ a b c Výročí narození generála Ludvíka Krejčího [online], web.archive.org, 28 stycznia 2004 [dostęp 2020-09-20] [zarchiwizowane z adresu 2004-01-28].
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Ludvík Krejčí [online] [dostęp 2020-09-20] (cz.).
  5. ↑ a b c d e f Bohdan Piętka, Generał, który chciał zatrzymać Hitlera, „Myśl Polska”, nr 43-44 (21-28.10.2018) [dostęp 2020-09-25].
  6. ↑ Encyklopedie dějin města Brna [online], encyklopedie.brna.cz, 2004 [dostęp 2020-09-20].
  7. ↑ a b Armádní generál Ludvík Krejčí o situaci v září 1938 [online], www.fronta.cz [dostęp 2020-09-20].
  8. ↑ Encyklopedie dějin města Brna [online], encyklopedie.brna.cz, 2004 [dostęp 2020-09-25].
  9. ↑ Slavnostní předání Ceny Václava Bendy 2012 [online], www.ustrcr.cz [dostęp 2020-09-20].
  10. ↑ a b Prezident Zeman udělil státní vyznamenání Schröderovi, Troškovi i Vondráčkové [online], www.novinky.cz [dostęp 2020-09-20].
  11. ↑ Medaile Jana Žižky z Trocnova: Ostatní státní vyznamenání [online] [dostęp 2020-09-20] (cz.).
  12. ↑ Pamětní medaile 6. střeleckého pluku hanáckého : Plukovní medaile [online] [dostęp 2020-09-20] (cz.).
  13. ↑ Záslužný kříž: Ostatní vyznamenání [online] [dostęp 2020-09-20] (cz.).
  14. ↑ Řád rumunské hvězdy : Řády [online] [dostęp 2020-09-20] (cz.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ludvík_Krejčí&oldid=71896276”