Ludwik Evert

polski przemysłowiec, działacz społeczny, polityk

Ludwik Józef Evert (ur. 23 września 1863[1] w Kielcach, zm. 20 marca 1945 w Grodzisku Mazowieckim) – przemysłowiec, handlowiec, działacz społeczny, senator, jeden z założycieli księgarni i wydawnictwa Trzaska, Evert i Michalski.

Ludwik Józef Evert
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 września 1863
Kielce

Data i miejsce śmierci

20 marca 1945
Grodzisk Mazowiecki

Senator II III IV kadencji (II RP)
Okres

od 1928
do 1935

Przynależność polityczna

BBWR

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Złoty Krzyż Zasługi Order Trzech Gwiazd V klasy (Łotwa) Order Krzyża Orła II Klasy (Estonia)

Życiorys edytuj

Kształcił się w Wyższej Szkole Handlowej Leopolda Kronenberga w Warszawie. Następnie pracował w Niemczech, a po wysiedleniu w 1885 przebywał we Francji i w Polsce. W 1896 zamieszkał w Rosji, gdzie był przedstawicielem łódzkiego przemysłu włókienniczego. W latach 1900–1918 był wiceprezesem oraz prezesem kolonii polskiej w Moskwie. Pełnił również funkcję wiceprezesa Towarzystwa Dobroczynnego. Od 1914 kierował Komitetem Pomocy Ofiarom Wojny oraz był prezesem Zrzeszenia Niepodległościowego. W 1918 wrócił do Polski. W 1919 wraz z Władysławem Trzaską i Janem Michalskim założył firmę Księgarnia i Dom Wydawniczy Trzaska, Evert i Michalski. Księgarnia, umieszczona w gmachu Hotelu Europejskiego przy ulicy Krakowskie Przedmieście 13, rozpoczęła ożywioną działalnością wydawniczą w 1922. W 1922 Ludwik Evert został prezesem spółki. W 1937 wycofał się z udziału w księgarni i wydawnictwie, pozostawiając jednak w firmie swoje nazwisko. W czasie II wojny światowej firmę Trzaska, Evert, Michalski zlikwidowali Niemcy. W 1945 wznowił jej działalność W. Trzaska.

Od 1923 do śmierci pełnił funkcję prezesa kolegium kościelnego Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Świętej Trójcy w Warszawie. Pod koniec lat 30. był zastępcą prezesa zarządu Towarzystwa Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie[2].

Od 1928 był senatorem RP z listy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR), a przez IV kadencję był senatorem mianowanym przez prezydenta RP. Należał też do Partii Pracy. W okresie międzywojennym był także członkiem Rady Miejskiej Warszawy, Komitetu Opieki Społecznej, Komitetu Pomocy dla Bezrobotnych oraz Zgromadzenia Kupców miasta Warszawy. W 1939 powołany do Obywatelskiego Komitetu Obrony Warszawy. Był jednym z 12 zakładników[3] wskazanych Niemcom zgodnie z aktem kapitulacji miasta z 28 września „celem zabezpieczenia przed aktami sabotażu”[4].

Zmarł 20 marca 1945 w Grodzisku Mazowieckim, gdzie został pochowany. W 1971 zwłoki przeniesiono na cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie (aleja 24, grób 26)[5].

Jego córką była Halina Evert-Kappesowa (historyk, bizantynolog), a synem Władysław Ludwik Evert (pisarz, poeta, dziennikarz).

Ordery i odznaczenia edytuj

Wybrane publikacje edytuj

  • W sprawie rewizji gospodarki teatrów miejskich : trzy listy z powodu wyboru rzeczoznawcy dla rewizji gospodarki teatrów miejskich w Warszawie w 1929 r., Warszawa 1929.

Przypisy edytuj

  1. Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 168.
  2. Wyższa Szkoła Dziennikarska w Warszawie. Sprawozdanie za XXI Rok Szkolny 1937-1938 oraz Program na Rok 1938-1939. Warszawa: 1938, s. 44.
  3. Marian Marek Drozdowski: Alarm dla Warszawy. Ludność cywilna w obronie stolicy we wrześniu 1939 r.. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1969, s. 303.
  4. Tomasz Szarota: Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne. Warszawa: Czytelnik, 2010, s. 15. ISBN 978-83-07-03239-9.
  5. śp. JÓZEF LUDWIK EVERT
  6. M.P. z 1927 r. nr 100, poz. 245 „za wybitną działalność na polu opieki społecznej, połączoną z wielką ofiarnością”.
  7. a b c Evert Ludwik Józef 1863-1945. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 2017-08-11].
  8. M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  9. Eesti tänab 1919-2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, s. 152-155, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 2014-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-27] (est.).

Bibliografia edytuj

  • S. Górski, Polacy w Moskwie. Ankieta „Tygodnika Ilustrowanego”, „Tygodnik Ilustrowany” (1905), nr 42, s. 782–783 (z fotografią).
  • Wywiad z Ludwikiem Evertem, „Przegląd Literacki” (1930), nr 5/6.
  • „Przegląd Księgarski” (1933), s. 222–223 (z fotografią).
  • Halina Evert-Kappesowa, Evert Ludwik Józef (1863–1945) [w:] Polski słownik biograficzny, t. 6, Kraków 1948, s. 323.
  • Halina Evert-Kappesowa, Evert Ludwik Józef (23 IX 1863 Kielce–20 III 1945 Grodzisk Mazowiecki) [w:] Słownik pracowników książki polskiej, Warszawa – Łódź 1972, s. 209.
  • Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, red. naukowa J. M. Majchrowski przy współpracy G. Mazura i K. Stepana, Warszawa 1994, s. 508.
  • J. Szturc, Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI–XX wieku, Bielsko–Biała 1998, s. 69–70.
  • Adrian Uljasz, Z albumu twórców książki polskiej. Firma Trzaska, Evert i Michalski, „Słowo i Myśl” (2009), nr 1 lublin.luteranie.pl.