Lys Assia
Lys Assia, właśc. Rosa Mina Schärer (ur. 3 marca 1924 w Rapperswilu, zm. 24 marca 2018 w Zurychu) – szwajcarska piosenkarka, zwyciężczyni 1. Konkursu Piosenki Eurowizji w 1956, trzykrotna reprezentantka Szwajcarii w konkursie: w 1956, 1957 i 1958[1][2].
 Lys Assia (2016) | |
| Imię i nazwisko |
Rosa Mina Schärer |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Aktywność |
1942–2018 |
| Strona internetowa | |
Kariera muzyczna
edytujKarierę rozpoczynała jako tancerka. Podczas jednego z występów w 1940 zaproponowano jej pojawienie się na miejscu brakującego wokalisty. Wtedy zaczęła zajmować się śpiewaniem. Podczas II wojny światowej pracowała w wenezuelskiej firmie nadawczej[3]. W czasach powojennych wystąpiła w kilku filmach: Palace Hotel (1952) i Ein Mann Vergißt die Liebe (1955). W tamtym czasie nagrała też kilka singli: „Moulin Rouge (Ein Lied aus Paris)” (1953), „O Mein Papa”, „Schwedenmädel” (1954) i and „Jolie Jacqueline” (1955)[4]. W tym czasie podpisała też siedmioletni kontrakt płytowy z amerykańską wytwórnią MCA Records, należącą do MCA Inc.[5]
W 1956 otrzymała zaproszenie do reprezentowania Niemiec i Szwajcarii w 1. Konkursie Piosenki Eurowizji. W niemieckich selekcjach do konkursu bez powodzenia wystąpiła z piosenką „Ein kleiner Goldner Ring”[4], a w szwajcarskich eliminacjach z pięcioma utworami („Sei doch nicht so eifersüchtig”, „Das alte Karussell”, „Le bohémien”, „Addio bella Napoli”, „Refrain”)[6]. 24 maja w Lugano wystąpiła w konkursie z utworami „Das alte Karussell” i „Refrain”, z którym zwyciężyła w finale konkursu[7][5]. W 1957, reprezentując Szwajcarię z utworem „L’enfant que j’étais”, zajęła ósme miejsce w finale 2. Konkursu Piosenki Eurowizji[8]. W 1958 trzeci rok z rzędu reprezentowała kraj w konkursie, a 12 marca z piosenką „Giorgio” zajęła drugie miejsce w finale 3. Konkursu Piosenki Eurowizji[9].
W 1963 wydała dwa albumy studyjne: Songs[10] i Lys Assia[11]. W 1974 zaprezentowała pierwszy album kompilacyjny pt. O Mein Papa[12], którego reedycja miała premierę w 1995[13].
W 2007 nawiązała współpracę z Beatrice Egli, z którą nagrała materiał na album pt. Sag mir wo wohnen die Engel[14]. W 2011 wydała składankę przebojów, zatytułowaną po prostu Lys Assia[15]. Również w 2011 wyraziła chęć ponownego udziału w Konkursie Piosenki Eurowizji[5] oraz uczestniczyła z utworem „C’était ma vie” w szwajcarskich eliminacjach do 57. Konkursu Piosenki Eurowizji[16]. Była gościem honorowym podczas Eurowizji 2012 w Baku[17].
W 2013 wyraziła chęć udziału z utworem „All in Your Head” (nagranym z hip-hopową formacją New Jack) w programie Die grosse Entscheidungs Show wyłaniającym reprezentanta Szwajcarii w 58. Konkursie Piosenki Eurowizji[18]. Utwór jednak nie dostał się do finału programu, a Assia nie kryła rozczarowania wynikami[19]. Pojawiły się także doniesienia w mediach, jakoby miała reprezentować San Marino na Eurowizji 2013, co sama podsycała dwuznacznymi wpisami na portalach społecznościowych[20], jednak kilka dni później zdementowała plotki. Pojawiła się jako gość honorowy podczas konkursu[21].
Życie prywatne
edytuj11 stycznia 1957 poślubiła Johanna Heinricha Kunza, który zmarł dziewięć miesięcy później na skutek poważnej choroby.
Komunikowała się biegle w ośmiu językach: niemieckim, francuskim, włoskim, angielskim, hiszpańskim, portugalskim, szwedzkim i duńskim[3][5].
W sylwestrową noc z 2004 na 2005 została zaatakowana i pobita przez złodzieja, który usiłował okraść ją w jej domu w Cannes. Po napadzie musiała poddać się operacji oka[22].
24 marca 2018 zmarła w szpitalu Zollikerberg Hospital w Zurychu[23].
Dyskografia
edytuj- Albumy studyjne
- Songs (1963)
- Lys Assia (1963)
- Sehnsucht nach Dir (2003)
- Lady in Blue (2005)
- Refrain des Lebens (2008)
- Albumy kompilacyjne
- O Mein Papa (1974; reedycja w 1995)
- Sag mir wo wohnen die Engel (z Beatrice Egli; 2007)
- Lys Assia (2011)
- Die Großen Erfolge (rok nieznany)
- Lys Assia – Favoriten (rok nieznany)
- Single
- „Oh mein Papa”
- „Ein kleiner goldner Ring”
- „Das alte Karussell”
- „Refrain”
- „Holland mädel”
- „Jolie Jacqueline”
- „L’enfant que j’étais”
- „Giorgio”
- „C’était ma vie”
- „All in Your Head” (z New Jack)
Przypisy
edytuj- ↑ 1956 winner Lys Assia: „It will go on!”. [dostęp 2013-02-21].
- ↑ Happy Birthday Eurovision Song Contest. [dostęp 2013-02-21].
- ↑ a b Bjørn Erik Opheim: First winner shows interest in 50th anniversary. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-12-30. [dostęp 2014-07-22]. (ang.).
- ↑ a b Lys Assia [online], allmusic.com [dostęp 2013-02-13] (ang.).
- ↑ a b c d Interview with Lys Assia (first Eurovision Song Contest winner). youtube.com. [dostęp 2017-11-18]. (ang.).
- ↑ Swiss National Final 1956. natfinals.50webs.com. [dostęp 2017-11-18]. (ang.).
- ↑ Eurovision Song Contest 1956. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2014-07-15]. (ang.).
- ↑ Eurovision Song Contest 1957. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2014-07-16]. (ang.).
- ↑ Eurovision Song Contest 1958. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2014-07-16]. (ang.).
- ↑ Lys Assia – Songs. [w:] Discogs [on-line]. discogs.com. [dostęp 2014-07-16]. (ang.).
- ↑ Lys Assia – Lys Assia. [w:] Discogs [on-line]. discogs.com. [dostęp 2014-07-16]. (ang.).
- ↑ Lys Assia – O Mein Papa. [w:] Discogs [on-line]. discogs.com. [dostęp 2014-07-16]. (ang.).
- ↑ Lys Assia – O Mein Papa. [w:] Discogs [on-line]. discogs.com. [dostęp 2014-07-16]. (ang.).
- ↑ Lys Assia & Beatrice Egli – Sag Mir Wo Wohnen Die Engel. [w:] Discogs [on-line]. discogs.com. [dostęp 2014-07-16]. (ang.).
- ↑ Lys Assia – Lys Assia. [w:] Discogs [on-line]. discogs.com. [dostęp 2014-07-16]. (ang.).
- ↑ Swiss National Final 2012. natfinals.50webs.com. [dostęp 2017-11-18]. (ang.).
- ↑ Verena Teuber, Eurovision weekend held in Berlin from 3rd – 5th of August [online], eurovisionary.com, 1 lipca 2012 [dostęp 2013-02-13] (ang.).
- ↑ Marc Calleja Bayliss, Switzerland: Lys Assia and New Jack Unveil Song [online], escflashmalta.com, 7 października 2012 [dostęp 2013-02-13] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-24] (ang.).
- ↑ Szwajcaria 2013: komplet finalistów. [dostęp 2013-02-21].
- ↑ Szok! Lys Assia z San Marino?!. [dostęp 2013-02-21].
- ↑ Bilet nie dla Lys. [dostęp 2013-02-21].
- ↑ Oliver Rau: Lys Assia hit by a burglar. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-01-03. [dostęp 2015-05-05]. (ang.).
- ↑ Kathrin Klette, Die Bühne war ihr Leben – nun ist Lys Assia gestorben | NZZ, „Neue Zürcher Zeitung”, 24 marca 2018, ISSN 0376-6829 [dostęp 2018-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-26] (niem.).