Maja (gwiazda)

gwiazda w gwiazdozbiorze Byka

Maja (20 Tauri) – czwarta (po Alkione, Atlas i Elektrze) pod względem jasności gwiazda gromady otwartej Plejad (M 45) w konstelacji Byka. Należy do jasnych gwiazd widocznych gołym okiem (+3,87m), świeci z odległości 383 lat świetlnych. Plejady najlepiej widać na jesiennym i zimowym niebie.

Maja
Ilustracja
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Byk

Rektascensja

03h 45m 49,607s[1]

Deklinacja

+24° 22′ 03,89″[1]

Paralaksa (π)

0,00851 ± 0,00028[1]

Odległość

383 ± 13 ly
117,5 ± 4,0 pc

Wielkość obserwowana

3,87m

Ruch własny (RA)

20,95 ± 0,31 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−45,98 ± 0,28 mas/rok[1]

Prędkość radialna

7,40 ± 0,50 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

olbrzym

Typ widmowy

B8 III

Masa

~4 M[2]

Promień

5,5 R[2]

Jasność

660 L[2]

Prędkość obrotu

~39 km/s[3]

Temperatura

~12 600 K[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 20 Tauri
2MASS: J03454960+2422037
Bonner Durchmusterung: BD +23°516
Boss General Catalogue: GC 4500
Katalog Henry’ego Drapera: HD 23408
Katalog Hipparcosa: HIP 17573
Katalog jasnych gwiazd: HR 1149
SAO Star Catalog: SAO 76155
NSV 01279

Nazwa edytuj

Gwiazda ta nosi tradycyjną nazwę Maja, wywodzącą się z mitologii greckiej. Nimfa Maja była jedną z Plejad, córek Atlasa i Plejone[2][4]. Grupa robocza Międzynarodowej Unii Astronomicznej do spraw uporządkowania nazewnictwa gwiazd zatwierdziła użycie nazwy Maja dla określenia tej gwiazdy[5].

Charakterystyka edytuj

Maja jest gwiazdą biało-niebieską o typie widmowym B8, emitującą 660 razy więcej energii niż Słońce. Temperatura jej powierzchni wynosi prawdopodobnie 12 600 K. Średnica 5,5 średnicy Słońca plasuje ją w kategorii olbrzymów. Maja wypaliła swoje zapasy wodoru lub wypali je w dość krótkim czasie i prawdopodobnie zakończy swój żywot jako biały karzeł[2].

Podobnie jak inne gwiazdy gromady Plejad, Maja spowita jest mgławicą refleksyjną (NGC 1432). Obraca się dość powoli i co za tym idzie ma dość stabilną atmosferę, w której dochodzi do separacji pierwiastków chemicznych i widmo jest wzbogacone w rtęć i mangan[2].

Gwiazda ta ma także dość ciekawą historię badań. Około pięćdziesięciu lat temu astronom Otto Struve zasugerował, że jest ona gwiazdą lekko zmienną z okresem kilku godzin. Tym samym stała się prototypem całej klasy gwiazd „zmiennych typu Mai”, do których należał Pherkad (gamma Ursae Minoris). Astronomowie spierali się od tamtego czasu na temat tej klasy gwiazd. Ostatecznie ustalono, że Maja jest gwiazdą stabilną i nie zmienia swej jasności (aczkolwiek kilka innych gwiazd należących do klasy „zmienne typu Mai” jest istotnie gwiazdami zmiennymi)[2].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Maia w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g h Jim Kaler: Maia. STARS. [dostęp 2016-11-03]. (ang.).
  3. Maia. Alcyone ephemeris. (ang.).
  4. Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Dover: 1963, s. 405.
  5. Eric Mamajek i inni, Bulletin of the IAU Working Group on Star Names, t. 2, Międzynarodowa Unia Astronomiczna, październik 2016, s. 6.