Mak pośredni

gatunek roślin

Mak pośredni[4] (Papaver hybridum L., ew. Roemeria hispida (Lam.) Stace) – gatunek roślin z rodziny makowatych (Papaveraceae). Tradycyjnie klasyfikowany do szeroko ujmowanego rodzaju mak Papaver, ale też w XXI wieku włączany do rodzaju remeria Roemeria[5][6].

Mak pośredni
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

makowate

Rodzaj

mak / remeria

Gatunek

mak pośredni

Nazwa systematyczna
Papaver hybridum L.
Sp. Pl. 506 175 3[3]
Synonimy
  • Cerastites hybridus Gray
  • P. apulum var. gracillimum Fedde
  • P. hispidum Lam.
  • P. siculum Guss.

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Rodzimy obszar jego występowania obejmuje Afrykę Północną i Makaronezję (Madera, Wyspy Kanaryjskie), dużą część Europy (Albania, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Grecja, Włochy, Czarnogóra, Macedonia, Serbia, Rumunia, Ukraina, Węgry, Słowacja, Hiszpania, Portugalia, Francja, Anglia), w Azji Kaukaz, Azję Zachodnią (Afganistan, Cypr, Egipt – Synaj, Iran, Irak, Izrael, Jordania, Liban, Syria, Turcja), w Azji Środkowej Turkiestan i Pakistan. Rozprzestrzenił się w Australii i Nowej Zelandii, w Argentynie i Chile w Ameryce Południowej[7], a także w niektórych częściach USA (Kalifornia, Karolina Południowa, Karolina Północna i Pensylwania)[8]. We florze Polski ma status efemerofita. Jako gatunek zawleczony podawany był dawniej tylko we Wrocławiu[9]. Znajduje się w kolekcji niektórych ogrodów botanicznych, np. w Miejskim Ogrodzie Botanicznym w Zabrzu[10].

Morfologia edytuj

Łodyga
Wzniesiona, prosta, ulistniona, zazwyczaj rozgałęziona o wysokości (10)20–50 cm[9].
Liście
Owłosione, pojedynczo lub podwójnie pierzastodzielne. Dolne liście zwykle na ogonkach, górne siedzące[11].
Kwiaty
Duże, pojedyncze, na długich szypułkach. Pączki kwiatowe zwieszone, przy otwieraniu się wyprostowują. Działki kielicha są dwie, rzadko trzy, szybko odpadają. Płatki zazwyczaj są 4, rzadko 6. Pręciki liczne. Znamiona w postaci promieni na wypukłej tarczy znamionowej osadzonej na zalążni (brak szyjki słupka)[11][12]. Płatki kwiatowe purpurowoczerwone, szersze od torebki. Nitki pręcików maczugowato rozszerzone, zalążnia szczeciniasto owłosiona[9].
Owoce
Jajowato-kulista i szczeciniasto owłosiona torebka o długości 1–1,3 cm z wypukłą tarczą znamienia[9].

Biologia i ekologia edytuj

Roślina jednoroczna. Kwitnie od maja do lipca. W Polsce rośnie na polach i siedliskach ruderalnych, Liczba chromosomów 2n = 14[9]. Zawiera sok mleczny oraz różnorodne alkaloidy, zwłaszcza opiaty[12].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-04] (ang.).
  3. The Plant List. [dostęp 2017-01-08].
  4. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 127, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. Roemeria argemone (L.) C.Morales, R.Mend. & Romero García. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-10].
  6. Enrico Banfi, Fabrizio Bartolucci, Jean-Marc Tison, Gabriele Galasso. A new genus for Papaver sect. Meconella and new combinations in Roemeria (Papaveraceae) in Europe and the Mediterranean area. „Natural History Sciences”. 9, 1, 2022. DOI: 10.4081/nhs.2022.556. 
  7. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2017-01-08].
  8. Weeds of Australia. Papaver hybridum. [dostęp 2017-01-08].
  9. a b c d e Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  10. Miejski Ogród botaniczny w Zabrzu. [dostęp 2017-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-10)].
  11. a b Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 68. ISBN 0-333-74890-5.
  12. a b Robert W. Kiger, David F. Murray: Papaver. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-07-31]. (ang.).