Maksymilian Wiśniowiecki

Maksymilian Wiśniowiecki[a], właśc. Wiśniowiec (ur. 7 września 1870 w Krakowie, zm. w 1932 w Zakopanem[potrzebny przypis]) – polski filolog klasyczny, nauczyciel.

Maksymilian Wiśniowiecki
Maksymilian Wiśniowiec
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

7 września 1870
Kraków

Data i miejsce śmierci

1932[potrzebny przypis]
Zakopane[potrzebny przypis]

Narodowość

polska

Stanowisko

nauczyciel

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Życiorys

edytuj

Urodził się 7 września 1870 w Krakowie[1]. Jako Maksymilian Wiśniowiec od roku szkolnego 1883/1884 tj. II klasy kształcił się w C. K. Gimnazjum św. Anny w Krakowie[2]. Będąc już uczniem VII klasy w wakacje 1888 roku wraz z kolegą klasowym Henrykiem Jasieńskim sporządził spis uczniów Gimnazjum św. Anny z lat 1880-1888, wydrukowany w Książce pamiątkowej ku uczczeniu jubileuszu trzechsetnej rocznicy założenia Gimnazyum św. Anny w Krakowie autorstwa Jana Lenieka[b][3]. W 1890 ukończył w gimnazjum VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości (w jego klasie od początku był Jakub Zachemski)[4].

Rozporządzeniem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 25 lipca 1894 został mianowany zastępcą nauczyciela w macierzystym C. K. Gimnazjum św. Anny w Krakowie[5], gdzie podjął swoją pracę w szkolnictwie 28 sierpnia 1894[1]. W szkole uczył w kolejnych latach języka łacińskiego, języka polskiego, języka greckiego, matematyki[5][6][7][8]. Rozporządzeniem z 23 sierpnia 1898 jako zastępca nauczyciela został przeniesiony do C. K. Gimnazjum w Wadowicach, gdzie uczył języka łacińskiego i języka polskiego[9][10]. 9 maja 1899 złożył egzamin nauczycielski i od 1 czerwca 1899 liczyła się jego służba[1]. Reskryptem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 28 września 1899 w tym samym charakterze został przeniesiony z Wadowic do C. K. Gimnazjum w Sanoku (zamieniony posadami z Karolem Wróblewskim)[11][12]. Tam uczył języka łacińskiego, języka greckiego, matematyki[13]. Reskryptem C. K. Ministra Wyznań i Oświaty z 14 czerwca 1900 został mianowany nauczycielem rzeczywistym w C. K. Gimnazjum w Stanisławowie[14][15][1]. Uczył tam języka łacińskiego, języka greckiego, języka polskiego i był zawiadowcą biblioteki nauczycielskiej[16][17][18]. Reskryptem C. K. Ministra Wyznań i Oświaty z 23 czerwca 1903 otrzymał posadę nauczycielską w C. K. Gimnazjum w Jaśle (potwierdzono rozporządzeniem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 27 lipca 1903)[19][20]. Uczył tam języka greckiego, języka łacińskiego[21][22].

Już w charakterze c. k. profesora rozporządzeniem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 30 lipca 1907 został przeniesiony do C. K. VII Gimnazjum we Lwowie[23][24]. Uczył tam języka łacińskiego, języka greckiego, języka polskiego, ponadto kaligrafii oraz był zawiadowcą biblioteki nauczycielskiej i polskiej biblioteki dla klas wyższych, opiekunem kółka filologicznego[25][26][1][27][28][29]. 9 lipca 1909 otrzymał VIII rangę służbową w zawodzie[30]. 30 grudnia 1912 otrzymał zniżkę godzin pracy celem umożliwienia mu dokończenia pracy naukowej[31]. Rozporządzeniem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 18 lutego 1913 otrzymał urlop z pracy w VII Gimnazjum celem objęcia kierownictwa Miejskiego Gimnazjum Realnego w Leżajsku[32] (urlop ponownie udzielony 16 sierpnia 1913[33]), które pełnił w okresie od 21 lutego 1913 do 7 stycznia 1914 oraz uczył tam języka łacińskiego[34][35]. Po powrocie do VII Gimnazjum w drugim półroczu roku szkolnego 1913/1914 otrzymał urlop dla poratowania zdrowia[36].

Podczas I wojny światowej reskryptem C. K. Rady Szkolnej Krajowej w Białej z 13 października 1911 na własną prośbę został przydzielony do C. K. IV Gimnazjum w Krakowie[37][38]. Uczył tam języka łacińskiego i historii[39][40]. W całym roku szkolnym 1917/1918 przebywał na urlopie dla poratowania zdrowia[41][42]. Rozporządzeniem Eks. Rady Szkolnej Krajowej z 16 sierpnia 1918 został przeniesiony z IV Realnego Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie do C. K. V Gimnazjum w Krakowie[42]. Do 1918 formalnie pozostawał profesorem C. K. VII Gimnazjum we Lwowie[43]. Został odznaczony Krzyżem Jubileuszowym dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych[43].

Już po odzyskaniu przez Polskę niepodległości u zarania II Rzeczypospolitej decyzją RSK z 10 września 1919 został przeniesiony z krakowskiego V Gimnazjum do VII Państwowego Gimnazjum w Krakowie[44]. Tam od grudnia 1920 przebywał na urlopie z powodu przeniesienia, a decyzją Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego z 6 marca 1921 został zwolniony ze służby w Małopolsce dla objęcia czynności dyrektora progimnazjum w Kościerzynie[45]. Później pracował w Państwowym Gimnazjum w Zakopanem, ucząc tam łaciny i greki[46], a od 1 września 1924 do 1 stycznia 1926 sprawując stanowisko kierownika tej szkoły[47]. Następnie, od 1926 był kierownikiem w Prywatnym Gimnazjum Sanatoryjnym im. błogosławionego Ładysława z Gielniowa (założonego w 1922), wykładając tam łacinę i grekę[48]. Od 1927 do 1928 był pierwszym dyrektorem Miejskiego Gimnazjum Koedukacyjnego w Międzychodziu[49].

Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną Dionizą z Hirschbergów miał bliźnięta - Kamillę (późniejszą Kopcińską) i Hieronima (ur. 1895), również nauczycieli. Po śmierci Dionizy, kiedy mieszkał już w Willi „Pod Krzyżem” przy Sobiczkowej 32 w Kościelisku, ożenił się z Jadwigą Zemlerską z podpoznańskiej Mosiny. Zmarł w swoim domu w 1932.[potrzebny przypis]

Publikacje

edytuj

Wspólnie z Józefem Sroczyńskim[52] (adnotacja: Opracowali i w objaśnienia opatrzyli Józef Sroczyński i Maksymilian Wiśniowiecki).

  • Dzieła poetyckie Wincentego Pola. T. 1 (Stanisławów 1904, Lwów 1921)
  • Dzieła poetyckie Wincentego Pola. T. 2 (Stanisławów 1904, Lwów 1921)
  • Dzieła poetyckie Wincentego Pola. T. 3 (Stanisławów 1903, Lwów 1921)
  • Dzieła poetyckie Wincentego Pola. T. 4 (Stanisławów 1904, Lwów 1921)
  • Wit Stwosz, poemat z pomników historycznych XV wieku (1904)[53]
  1. W ewidencji urzędników Austro-Węgier był zapisywany w języku niemieckim jako „Maximilian Wiśniowiecki”.
  2. Autor błędnie podał „Tadeusz Jasieński”, natomiast sprawozdania szkolne wymieniają ucznia „Henryka Jasieńskiego”, który chodził do klasy razem z Maksymilianem Wiśniowcem i pod takim imieniem widnieje też w tymże spisie. Spis uczniów od r. 1800 do 1888. W: Jan Leniek: Książka pamiątkowa ku uczczeniu jubileuszu trzechsetnej rocznicy założenia Gimnazyum św. Anny w Krakowie. Kraków: 1888, s. 203, 277, 287.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 29.
  2. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1884. Kraków: 1884, s. 101.
  3. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum Nowodworskiego czyli św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1889. Kraków: 1889, s. 97.
  4. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1890. Kraków: 1890, s. 82.
  5. a b Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum Nowodworskiego czyli św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1895. Kraków: Fundusz Naukowy, 1895, s. 29.
  6. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1896. Kraków: Fundusz Naukowy, 1896, s. 52.
  7. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1897. Kraków: Fundusz Naukowy, 1897, s. 19.
  8. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1898. Kraków: Fundusz Naukowy, 1898, s. 53, 87.
  9. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1899. Kraków: Fundusz Naukowy, 1899, s. 51, 52.
  10. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Wadowicach za rok szkolny 1900. Wadowice: Fundusz Naukowy, 1900, s. 32, 42.
  11. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Wadowicach za rok szkolny 1900. Wadowice: Fundusz Naukowy, 1900, s. 3.
  12. 19. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1899/1900. Sanok: Fundusz Naukowy, 1900, s. 3.
  13. 19. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1899/1900. Sanok: Fundusz Naukowy, 1900, s. 2.
  14. 20. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1900/1901. Sanok: 1901, s. 3.
  15. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za rok szkolny 1900/01. Stanisławów: 1901, s. 54.
  16. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za rok szkolny 1900/01. Stanisławów: 1901, s. 53.
  17. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za rok szkolny 1901/02. Stanisławów: 1902, s. 3.
  18. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za rok szkolny 1902/03. Stanisławów: 1903, s. 27.
  19. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za rok szkolny 1903/04. Stanisławów: 1904, s. 36.
  20. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jaśle za rok 1904. Jasło: 1904, s. 7.
  21. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jaśle za rok 1904. Jasło: 1904, s. 4.
  22. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jaśle za rok 1905. Jasło: 1905, s. 5.
  23. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jaśle za rok 1907/8. Jasło: 1908, s. 55.
  24. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1908. Lwów: 1908, s. 25.
  25. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1908. Lwów: 1908, s. 22.
  26. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1909. Lwów: 1909, s. 25.
  27. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1910. Lwów: 1910, s. 37.
  28. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1911/12. Lwów: 1912, s. 31, 53-54.
  29. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1912/1913. Lwów: 1913, s. 25.
  30. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1910. Lwów: 1910, s. 41.
  31. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1912/1913. Lwów: 1913, s. 28.
  32. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1912/1913. Lwów: 1913, s. 29.
  33. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1913/1914. Lwów: 1914, s. 40.
  34. Sprawozdanie Kierownika Miejskiego Gimnazyum w Leżajsku za rok szkolny 1912/13. Leżajsk: 1913, s. 9.
  35. Dyrektorzy w latach 1912-2013. zslchrobry.lezajsk.pl. [dostęp 2020-04-18].
  36. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1913/1914. Lwów: 1914, s. 36.
  37. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1915/1916. Lwów: 1916, s. 20.
  38. Sprawozdanie C. K. Dyrekcyi Gimnazyum IV (Realnego) w Krakowie za rok szkolny 1915/16. Kraków: 1916, s. 13.
  39. Sprawozdanie C. K. Dyrekcyi Gimnazyum IV (Realnego) w Krakowie za rok szkolny 1915/16. Kraków: 1916, s. 11.
  40. Sprawozdanie C. K. Dyrekcyi Gimnazyum IV (Realnego) w Krakowie za rok szkolny 1916/17. Kraków: 1917, s. 9.
  41. Sprawozdanie XVII. c. k. Dyrekcyi Gimnazyum Realnego (IV.) w Krakowie za rok szkolny 1917/1918. Kraków: 1918, s. 3, 5.
  42. a b Sprawozdanie I (XVIII.) Dyrekcji Gimnazjum IV. Realnego im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie za rok szkolny 1918/1919. Kraków: 1919, s. 28.
  43. a b Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1018.
  44. XI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum V. w Krakowie za rok szkolny 1920/21. Kraków: 1921, s. 7.
  45. Sprawozdanie VII. Państwowego Gimnazjum w Krakowie za rok szkolny 1920/21. Kraków: 1921, s. 7.
  46. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 301.
  47. Dyrektorzy. absolwencilo-zakopane.pl. [dostęp 2020-04-18].
  48. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 115.
  49. Historia szkoły. lomiedzychod.pl. [dostęp 2020-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-18)].
  50. Maksymilian Wiśniowiecki. M. Wiśniowiecki przeciw M. Mannowi. „Pamiętnik Literacki”. Nr 6/1/4, s. 139-140, 1907. 
  51. Kilka dat historycznych z przeszłości Leżajska. worldcat.org. [dostęp 2020-04-18].
  52. Józef Sroczyński był nauczycielem w C. K. Gimnazjum w Stanisławowie, gdzie uczył geografii i historii.
  53. Wit Stwosz, poemat z pomników historycznych XV wieku. books.google.pl. [dostęp 2020-04-18].