Martynas Mažvydas

litewski pisarz

Martynas Mažvydas, Marcin Mażwidas (ur. ok. 1510-1520[1], zm. 21 maja 1563 na Małej Litwie) – litewski pisarz, autor pierwszej litewskiej książki wydanej drukiem – Katechizmu.

Martynas Mažvydas
Ilustracja
Data urodzenia

ok. 1510-1520

Data śmierci

21 maja 1563

Zawód, zajęcie

pisarz

podpis
Egzemplarz Katechizmu

Życiorys

edytuj

Urodził się w zachodniej Żmudzi. Od dzieciństwa był współpracownikiem reformacji. W latach 1539–1542 nauczał w wileńskiej kolegii protestanckiej założonej przez Abrahama Kulwiecia w centrum starego miasta. Po jej zamknięciu Marcin Mażwidas był prześladowany przez władzę wyższą kościoła katolickiego i prawdopodobnie więziony. 8 czerwca 1546 roku pojechał do Królewca, przyjmując zaproszenie księcia Prus Albrechta Hohenzollerna. W tym samym roku wstąpił na uniwersytet w Królewcu. Tam, wspierany przez księcia Prus, studiował teologię. Na początku studiów, w 1547 roku, Marcin Mażwidas oddał do druku Katechizm, dzięki któremu wszedł do historii. Do dnia dzisiejszego ocalały jedynie dwie kopie, które znajdują się w Bibliotece Uniwersytetu Wileńskiego oraz Bibliotece Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Studia ukończył w 1548 roku. Od 1549 roku do śmierci 21 maja 1563 roku był kapłanem ewangelickim w luterańskim kościele w miejscowości Ragainė, w późniejszych latach uzyskując godność arcykapłana[1].

Upamiętnienie

edytuj

W Kłajpedzie przy ulicy Daukantas został założony park rzeźb, który później nazwano imieniem Marcina Mażwidasa[2]. Także w Kłajpedzie na placu Lietuvininikai znajduje się pomnik Mažvydasa wzniesiony w 1997 roku, którego autorem jest R. Midvikis[3]. Koło portu morskiego jest przejście dla pieszych nazwane jego imieniem. Imię Marcina Mażwidasa nosi Litewska Biblioteka Narodowa w Wilnie[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b Gabryszewska S. Tajemnicze losy pierwszej litewskiej książki https://przegladbaltycki.pl [Dostęp 2019-07-02]
  2. Paminklai Martynui Mažvydui [online], alka.mch.mii.lt [dostęp 2019-07-02].
  3. Square of Lietuvininkai and the Monument to Martynas Mažvydas [online], www.klaipedainfo.lt [dostęp 2019-07-02].
  4. Wystrój Biblioteki Narodowej wśród najlepszych na świecie [online], Wilnoteka [dostęp 2019-07-02] (pol.).