Martynas Mažvydas
Martynas Mažvydas, Marcin Mażwidas (ur. ok. 1510-1520[1], zm. 21 maja 1563 na Małej Litwie) – litewski pisarz, autor pierwszej litewskiej książki wydanej drukiem – Katechizmu.
Data urodzenia |
ok. 1510-1520 |
---|---|
Data śmierci |
21 maja 1563 |
Zawód, zajęcie |
pisarz |
Życiorys
edytujUrodził się w zachodniej Żmudzi. Od dzieciństwa był współpracownikiem reformacji. W latach 1539–1542 nauczał w wileńskiej kolegii protestanckiej założonej przez Abrahama Kulwiecia w centrum starego miasta. Po jej zamknięciu Marcin Mażwidas był prześladowany przez władzę wyższą kościoła katolickiego i prawdopodobnie więziony. 8 czerwca 1546 roku pojechał do Królewca, przyjmując zaproszenie księcia Prus Albrechta Hohenzollerna. W tym samym roku wstąpił na uniwersytet w Królewcu. Tam, wspierany przez księcia Prus, studiował teologię. Na początku studiów, w 1547 roku, Marcin Mażwidas oddał do druku Katechizm, dzięki któremu wszedł do historii. Do dnia dzisiejszego ocalały jedynie dwie kopie, które znajdują się w Bibliotece Uniwersytetu Wileńskiego oraz Bibliotece Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Studia ukończył w 1548 roku. Od 1549 roku do śmierci 21 maja 1563 roku był kapłanem ewangelickim w luterańskim kościele w miejscowości Ragainė, w późniejszych latach uzyskując godność arcykapłana[1].
Upamiętnienie
edytujW Kłajpedzie przy ulicy Daukantas został założony park rzeźb, który później nazwano imieniem Marcina Mażwidasa[2]. Także w Kłajpedzie na placu Lietuvininikai znajduje się pomnik Mažvydasa wzniesiony w 1997 roku, którego autorem jest R. Midvikis[3]. Koło portu morskiego jest przejście dla pieszych nazwane jego imieniem. Imię Marcina Mażwidasa nosi Litewska Biblioteka Narodowa w Wilnie[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Gabryszewska S. Tajemnicze losy pierwszej litewskiej książki https://przegladbaltycki.pl [Dostęp 2019-07-02]
- ↑ Paminklai Martynui Mažvydui [online], alka.mch.mii.lt [dostęp 2019-07-02] .
- ↑ Square of Lietuvininkai and the Monument to Martynas Mažvydas [online], www.klaipedainfo.lt [dostęp 2019-07-02] .
- ↑ Wystrój Biblioteki Narodowej wśród najlepszych na świecie [online], Wilnoteka [dostęp 2019-07-02] (pol.).
- ISNI: 0000000110641053
- VIAF: 56828698
- LCCN: n95024058
- GND: 119355876
- LIBRIS: 1zcfg7kk4z620h3
- BnF: 14435032v
- SUDOC: 099498774
- NKC: jn20000701197
- BNE: XX1439318
- NTA: 126424608
- BIBSYS: 90772408
- CiNii: DA11269223
- Open Library: OL1740384A, OL8932778A
- NUKAT: n98031371
- J9U: 987007265276005171
- LNB: 000122130
- CONOR: 126309731