Metasekwoja

rodzaj z rodziny cypryśnikowatych

Metasekwoja (Metasequoia) – rodzaj roślin z rodziny cyprysowatych. Obejmuje jeden gatunek współczesny – metasekwoję chińską. Opisano szereg gatunków wymarłych jednak nie stwierdzono istotnej zmienności przynajmniej pod względem morfologicznym i rośliny tego rodzaju zachowały się w postaci mało zmienionej w całym zapisie kopalnym[4].

Metasekwoja
Ilustracja
Metasekwoja chińska
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

iglaste

Rząd

cyprysowce

Rodzina

cyprysowate

Rodzaj

metasekwoja

Nazwa systematyczna
Metasequoia Hu et Cheng
Bull. Fan Mem. Inst. Biol. ser. 2. 1: 154. 15 Mai 1948[3]

Rodzaj opisany został w 1941 roku jako wymarły (Metasequoia Miki, Jap. J. Bot. 11: 261. post Mar. 1941) na podstawie znalezionych w Chinach plioceńskich skamieniałości. Dwa lata później w Chinach odnaleziono drzewa pasujące do opisów form wymarłych z tego rodzaju. W efekcie rodzaj Metasequoia w 1948 opisany został ponownie, tym razem z nowo odkrytą metasekwoją chińską jako gatunkiem typowym. Skamieniałości tego rodzaju, często wcześniej mylone z rodzajami sekwoja (Sequoia) i cypryśnik (Taxodium)[5] znajdowane są w skałach datowanych od kredy późnej (cenoman, ok. 95 MLT) do wczesnego miocenu (ok. 15 MLT)[6].

Systematyka

edytuj
 
Metasequoia occidentalis
Powiązania filogenetyczne rodzaju w obrębie rodziny cyprysowatych[7]

Powiązania filogenetycznie między trzema współczesnymi rodzajami podrodziny Sequoioideae są niejasne i rozmaicie przedstawiane. Część analiz genowych świadczy o tym, że kladem bazalnym w obrębie tej grupy jest rodzaj metasekwoja, według innych mamutowiec, czasem więc relacja przedstawiana jest w formie politomii[7][8].

cyprysowate

Cunninghamioideae




Taiwanioideae




Athrotaxidoideae



Sequoioideae

metasekwoja Metasequoia



sekwoja Sequoia



mamutowiec Sequoiadendron





Taxodioideae




Callitroideae



Cupressoideae








Wykaz opisanych gatunków

We florze współczesnej znany jest tylko jeden gatunek z tego rodzaju. W materiale kopalnym na podstawie zróżnicowania morfologicznego wyróżniono w sumie ponad 20 gatunków, przy czym w większości przypadków opisane różnice są drobne i współcześnie nie uznawane za usprawiedliwiające wyróżnianie odrębnych gatunków. Akceptuje się jako uzasadnione wyróżnianie trzech gatunków wymarłych[4][5].

  • Metasequoia glyptorstoboidesmetasekwoja chińska
  • Metasequoia foxii
  • Metasequoia milleri
  • Metasequoia occidentalis

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2011-11-25]. (ang.).
  4. a b Ben A. LePage, Christopher James Williams, Hong Yang: The geobiology and ecology of Metasequoia. Springer, 2005, s. 4.
  5. a b Thomas N. Taylor, Edith L. Taylor, Michael Krings: Paleobotany: the biology and evolution of fossil plants. Academic Press, 2009, s. 852-854.
  6. Metasequoia. The Paleobiology Database. [dostęp 2009-07-01]. (ang.).
  7. a b P. A. Gadek, D. L. Alpers, M. M. Heslewood, C. J. Quinn. Relationships within Cupressaceae sensu lato: a combined morphological and molecular approach. „American Journal of Botany”. 87, s. 1044–1057, 2000. (ang.). 
  8. V.P. Singh: Gymnosperm II. Structure and Development. New Delhi: Sarup & Sons, 2006, s. 451. ISBN 81-7625671-4.