Mięsień
Mięsień (łac. musculus) – kurczliwy narząd, jeden ze strukturalnych i funkcjonalnych elementów narządu ruchu, stanowiący jego element czynny. Występuje u wyższych bezkręgowców i u kręgowców. Jego kształt i budowa zależy od roli pełnionej w organizmie.
Mięśnie zbudowane są z tkanki mięśniowej. Połączone z elementami szkieletu, w wyniku skurczów mięśniowych kurczą się i rozkurczają, powodując ruchy poszczególnych elementów szkieletu względem siebie. Źródłem energii, z którego korzysta mięsień, jest zmagazynowany w nim glikogen lub glukoza dostarczona przez krew. Działanie mięśni uzależnione jest od oporu stawianego przez szkielet (hydrostatyczny lub twardy).
Liczba mięśni człowieka jest określana na 450–500. U mężczyzn mięśnie stanowią około 40% masy ciała, a u kobiet około 35%, czyli od 25 do 35 kg.
Typy mięśniEdytuj
Ze względu na budowę i spełniane funkcje w organizmie wyróżniane są trzy główne typy mięśni:
- mięsień gładki,
- mięsień szkieletowy (poprzecznie prążkowany),
- mięsień sercowy (poprzecznie prążkowany serca).
U bezkręgowców (z wyjątkiem gąbek, parzydełkowców i żebropławów) wyróżniane są następujące typy mięśni[1]:
- mięśnie prążkowane,
- asynchroniczne mięśnie skrzydeł owadów,
- mięśnie gładkie spiralne,
- mięśnie paramiozynowe.
U kręgowców można wyróżnić mięśnie szkieletowe:
- mięśnie długie (np. w kończynach),
- mięśnie płaskie (np. wyścielające ściany klatki piersiowej i brzucha),
- mięśnie krótkie (np. wokół kręgosłupa),
- mięśnie okrężne (np. oczu, ust, odbytu).
Rodzaje mięśni poprzecznie prążkowanych:
- wrzecionowaty
- dwubrzuścowy
- półpierzasty
- pierzasty
- płaski
- ze smugami ścięgnistymi
- dwugłowy
- okrężny
Funkcje mięśniEdytuj
Mięśnie spełniają w organizmie pięć podstawowych funkcji umożliwiających:
- motorykę ciała, kończyn i narządów wewnętrznych,
- przepływ płynów ciała,
- regulację ilości płynów w organizmie,
- prawidłową postawę ciała (np. mięśnie antygrawitacyjne kręgowców),
- termogenezę (wytwarzanie ciepła w organizmie).
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Janet Moore: Wprowadzenie do zoologii bezkręgowców. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2011. ISBN 978-83-235-0503-7.
BibliografiaEdytuj
- Anatomia Człowieka Adam Bochenek, Michał Reicher PZWL Warszawa ISBN 83-200-3181-8
- Biochemia Edward Bańkowski Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner Wrocław 2005 ISBN 83-89581-10-8