Miareczkowanie

technika analizy ilościowej polegająca na kontrolowanym dodawaniu roztworu mianowanego (titranta) do roztworu badanego zawierającego analit

Miareczkowanie – chemiczna technika analizy ilościowej polegająca na kontrolowanym dodawaniu np. z biurety roztworu o znanym stężeniu, tzw. titranta, do roztworu badanego zawierającego analit. Obserwacja zmian zachodzących podczas procesu pozwala określić stężenie danej substancji w analicie.

Porównanie miareczkowania alkacymetrycznego kontrolowanego za pomocą wskaźnika pH (z lewej) i pH-metru (z prawej)

W metodach miareczkowych wykorzystuje się reakcje chemiczne:

Metody miareczkowe umożliwiają w sprzyjających warunkach oznaczanie z dużą dokładnością (z niepewnością 0,1–0,2%), ustępują jednak nieco pod tym względem metodom wagowym. Dokładność metod miareczkowych zależy w dużym stopniu od dokładności nastawienia miana titranta. Podczas ważenia na wadze analitycznej możliwy do popełnienia błąd jest niewielki w porównaniu z błędami, jakie można popełnić przy odczytywaniu poziomu cieczy w biurecie, przy pipetowaniu i określaniu współmierności naczyń miarowych. Metody miareczkowe przewyższają metody wagowe szybkością wykonania, zwłaszcza wtedy, gdy w momencie oznaczania danej substancji dysponuje się gotowym titrantem[1].

Roztwory odczynników o znanym stężeniu (mianie) używane do miareczkowania nazywa się roztworami mianowanymi. Stężenia roztworów mianowanych wyraża się molowością (mol/l).

Rodzaje miareczkowania

edytuj

Ze względu na rodzaj reakcji w roztworze:

Klasyfikacja wg sposobu prowadzenia miareczkowania:

  • miareczkowanie bezpośrednie – wykorzystanie bezpośredniej reakcji między titrantem a oznaczanym związkiem chemicznym
  • miareczkowanie pośrednie – oznaczany związek nie reaguje bezpośrednio z titrantem, lecz pośrednio z inną substancją, a miareczkowany jest produkt tej reakcji
  • miareczkowanie odwrotne – do badanego roztworu dodaje się znaną ilość titranta w nadmiarze. Po upływie czasu niezbędnego do zakończenia reakcji odmiareczkowywuje się nadmiar odczynnika odpowiednio dobranym roztworem mianowanym.

Linki zewnętrzne

edytuj
  • Basics of titration. Mettler Toledo. (ang.). (PDF; dostępne po zarejestrowaniu)

Przypisy

edytuj
  1. Tadeusz Lipiec, Zdzisław Stefan Szmal: Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej. Wyd. 4. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1976, s. 376-378.
  2. Iwona Żak, Anna Balcerzyk: Analiza miareczkowa. W: Iwona Żak (red.): Chemia medyczna. Katowice: Śląska Akademia Medyczna, 2001, s. 71.