Wikipedia

Mieczysław Urban Jarosz

polski adwokat, obrońca w procesach politycznych, oficer

Mieczysław Urban Jarosz (ur. 4 stycznia 1886 w Rozwadowie, wówczas w zaborze austriackim, zm. 1 października 1972 w Łodzi) – polski doktor praw, adwokat, obrońca w procesach politycznych, oficer.

Mieczysław Urban Jarosz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 stycznia 1886
Rozwadów

Data i miejsce śmierci

1 października 1972
Łódź

Miejsce spoczynku

cmentarz Doły w Łodzi

Zawód, zajęcie

adwokat

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor

Edukacja

C.K. I Gimnazjum w Tarnowie

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Rodzice

Karol, Maria

Krewni i powinowaci

Feliks Bronisław, Stefan (bracia)

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Krzyż Niepodległości Złoty Wawrzyn Akademicki

Życiorys edytuj

Urodził się 4 stycznia 1886[1][2]. Był najstarszym synem Karola Jarosza (urzędnika sądowego) i Marii z domu Małeckiej[2].

Do dziesiątego roku życia mieszkał z rodziną. W trzeciej klasie spłonął budynek polskiej szkoły, ojciec umieścił więc go na dwa lata w miejscowej prywatnej szkole żydowskiej fundacji barona von Hirscha, skąd wyniósł znajomość języka niemieckiego i Jidysz[3]. Od 1897 uczył się w Cesarsko-Królewskim (C.K.) Gimnazjum w Rzeszowie[2], potem w C.K. I Gimnazjum w Tarnowie[2], gdzie w dniu 10 czerwca 1905 zdał egzamin dojrzałości[4]. W czasie nauki gimnazjalnej od 1901 działał w tajnych kółkach samokształceniowych młodzieży skupionej wokół czasopisma „Promień"[5][1][6][2]. W 1905 podjął studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego[1][2]. Wówczas zaangażował się w ruch socjalistyczny[6]. Funkcjonował jako współpracownik i publicysta w pismach „Naprzód”, wstąpił do PPSD, z ramienia której został skierowany na Śląsk Cieszyński, gdzie działał na rzecz tamtejszych Polaków, występując jako obrońca w sądach niemieckich[6][6][2]. Był redaktorem w pismach „Górnik”[7] (w Ostrawie na Morawach), „Nowiny Ostrawskie”, „Robotnik Śląski[8]”, „Prawo Ludu”, „Przedświt”[1][2]. W 1907 wraz z polską delegacją uczestniczył w międzynarodowym Kongresie Górników w Salzburgu[2]. Od 1909[9] kontynuował przerwane uprzednio studia prawnicze na UJ i w roku 1912 uzyskał stopień doktora praw[2]. W tym samym roku został wpisany na listę aplikantów adwokackich[1]. Przed 1914 był koncypientem wzgl. kandydatem adwokackim w Krakowie i w Nisku[10][2]. Od 1913 działał w Żywcu, np. na łonie Towarzystwa Uniwersytetu Ludowego[2].

Po wybuchu I wojny światowej na początku sierpnia 1914 przystąpił do oddziałów strzeleckich Józefa Piłsudskiego i uczestniczył w pierwszej kampanii Legionów Polskich[2][10]. Został Komisarzem Wojsk Polskich na powiat kielecki z ramienia Rządu Narodowego, następnie po 10 września 1914 służył w batalionie uzupełnień w Wiedniu kpt. Andrzeja Galicy[10]. Został mianowany chorążym piechoty legionów 5 maja 1915[10]. Był oficerem werbunkowym w Dąbrowie od lipca 1915, potem służył w Komendzie Legionów Polskich[10]. Został awansowany na stopień podporucznika piechoty 8 września 1915[10]. Od sierpnia 1916 pełnił funkcję dowódcy 1 kompanii w 6 pułku piechoty w składzie III Brygady, później na stanowisku adiutanta pułku[10]. Awansowany na porucznika piechoty[10]. Po kryzysie przysięgowym z 1917 podjął służbę w wymiarze sprawiedliwości w ramach sądownictwa pod auspicjami Tymczasowej Rady Stanu[10]. W tym czasie bronił przed sądami polowymi polskich chłopów i robotników[10].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości z dniem 1 lutego 1919 został mianowany na stanowisko podprokuratora przy Sądzie Okręgowym w Warszawie[2]. Od kwietnia 1919 do 1920 działał jako członek Polskiego Komitetu Plebiscytowego na obszarze Śląska Cieszyńskiego przed plebiscytem na Górnym Śląsku z ramienia PPS[1][2][11]. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej jako ochotnik zaciągnął się do Wojska Polskiego, był żołnierzem 201 Ochotniczego pułku piechoty Armii Ochotniczej[2]. Po zakończeniu walk był szefem komisji powołanej do zbadania okrucieństwa dokonanego przez bolszewików w trakcie wojny[2]. Został awansowany na stopień majora rezerwy w korpusie oficerów sądowych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i przeniesiony do rezerwy w 1921[12][13][2]. W 1934 jako major rezerwy korpusu oficerów sądowych z 7 lokatą pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[14].

Po rezygnacji z pracy w prokuraturze 4 sierpnia 1921, przeniósł się do adwokatury, wpisany na listę adwokatów w Warszawie, przyjęty do stołecznej Rady Adwokackiej 31 marca 1921[2]. W okresie II Rzeczypospolitej na przełomie lat 20./30. pracował jako adwokat przy ulicy Żurawiej 29 w Warszawie, był członkiem Związku Adwokatów Polskich[15][16]. Jako adwokat występował w procesach politycznych oraz dotyczących spraw społecznych, głównie w sprawach oskarżanych działaczy komunistycznych, socjalistycznych i z radykalnego ruchu ludowego, np. oskarżonego Józefa Putka w procesie brzeskim w 1931/1932, z ramienia ZNP w sprawie pism „Płomyk” i „Płomyczek” (redagowanych przez Wandę Wasilewską) przeciw „Ilustrowanemu Kurierowi Codziennego”, w sprawie Wandy Krahelskiej oskarżonej za treść książki Strajk polski[1][6][2].

Podczas II wojny światowej od 1940 był zastępcą przewodniczącego sądu dyscyplinarnego komisarycznej Rady Adwokackiej[2]. Brał udział w powstaniu warszawskim 1944, po upadku którego przebywał w obozie przejściowym w Pruszkowie, a później w obozach w Lehrte i Peine[2].

Po zakończeniu wojny i nastaniu Polski Ludowej osiadł w Łodzi i kontynuował karierę adwokacką[2]. Dołączył do grupy tzw. prawników postępowych, działał w Zrzeszeniu Prawników-Demokratów, zostając przewodniczącym oddziału łódzkiego ZPD[1]. Zainicjował pierwszy w Polsce wiec stanowiący sprzeciw wobec pominięcia w trakcie procesów norymberskich zbrodni niemieckich popełnionych podczas okupacji na ziemiach polskich[1]. Zainicjował wydawanie pisma „Państwo i Prawo”[1]. Publikował na łamach czasopisma „Palestra”[17][18][19][20][21][22]. Zasiadał w Naczelnej Radzie Adwokackiej od 1946 do 1950[1][2]. Został członkiem Wyższej Komisji Dyscyplinarnej[1], następnie członkiem Wyższego Sądu Dyscyplinarnego przy NRA[2][1]. Pełnił funkcję eksperta Ministerstwa Spraw Zagranicznych ds. Zaolzia[2]. Pracował też jako wykładowca i egzaminator aplikantów prawa[2]. W okresie PRL pracował w Zespole Adwokackim nr 1 w Łodzi, w ramach Izby Łódzkiej[23]. W roku 1962 obchodził jubileusz 50-lecia pracy w zawodzie adwokata[1].

Zmarł 1 października 1972 w Łodzi w wieku 86 lat[24][2][10]. Został pochowany 4 października 1972 na cmentarzu Doły w Łodzi[24][2].

Był starszym bratem Feliksa Bronisława (1897–1958, także legionisty, oficera, doktora praw, adwokata oraz obrońcy w procesie łuckim)[25] oraz przyrodnim bratem Stefana (1903–1958, geografa, podróżnika). Przeżył brata Stanisława (1889-1940), kapitana rezerwy wywiezionego do obozu jenieckiego w Starobielsku i rozstrzelanego w Charkowie[26] w 1940 r. i dwie siostry: Zofię i Helenę[24]. Z żoną, Janiną z Mierzejewskich (1900-1989), miał dwóch synów[24]: Andrzeja Jarosza (1922-2006), dr. inż. konstrukcji okrętów, docenta na Politechnice Gdańskiej i Marka Jarosza (1929–2006), dr. hab. psychiatrii i psychologa[27], profesora Akademii Medycznej w Łodzi - autora wielu podręczników specjalistycznych i popularyzujących psychiatrię. Ponadto był wujem poety Janusza Szubera, który wspomniał o Mieczysławie Jaroszu w utworze 69/17, wydanym w tomiku poezji pt. Powiedzieć. Cokolwiek z 2011[28].

Publikacje edytuj

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Kronika. 50 lat pracy zawodowej adwokata Mieczysława Jarosza. „Palestra”. Tom 6 (Nr 6 (54)), s. 90, 1962. Warszawa: Naczelna Rada Adwokacka. ISSN 0031-0344. 
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Mieczysław Jarosz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-12-22].
  3. ↑ Mieczysław Jarosz, Wędrówki po ścieżkach wspomnień, wyd. I, Warszawa: Czytelnik, 1963, s. 8 (pol.), stron 264, indeks.
  4. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum I w Tarnowie za rok szkolny 1904/05. Tarnów: 1905, s. 73, 74.
  5. ↑ Aleksander Wieleżyński (red.), Promień : pismo poświęcone sprawom młodzieży szkolnej, Lwów: Władysław Wolski, 1899–1912 [dostęp 2024-01-26] (pol.).
  6. ↑ a b c d e f g Jubileusz Mieczysława Jarosza. „Palestra”. Tom 6 (Nr 6/7 (55)), s. 3–16, 1962. 
  7. ↑ Tadeusz Reger (red.), Górnik : organ "Unii Górników w Austryi",, Śląska Biblioteka Cyfrowa sbc.org.pl, 1906 [dostęp 2024-01-26] (pol.).
  8. ↑ Tadeusz Reger (red.), Robotnik Śląski : organ Polskiej Partyi Socyalno-Demokratycznej, Śląska Biblioteka Cyfrowa sbc.org.pl, 1903–1939 [dostęp 2024-01-26].
  9. ↑ Archiwa rodzinne
  10. ↑ a b c d e f g h i j k Marek Gałęzowski. Legioniści i urzędnicy. Kilka uwag o udziale adwokatów z zaboru rosyjskiego i austriackiego w odbudowie Rzeczypospolite. „Palestra”. Rok LIX (Nr 1-2), s. 241, 2014. [dostęp 2024-01-19]. 
  11. ↑ Powołanie Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego. Od stycznia 1919 do sierpnia 1920 [online], Urząd Miejski w Cieszynie www.archiwum.cieszyn.pl [dostęp 2024-01-20].
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1095.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 989.
  14. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 197.
  15. ↑ Spis członków Związku Adwokatów Polskich (wedle stanu z 1 lipca 1928 r. porządkiem alfabetycznym Oddziałów, miejscowości w Oddziałach i nazwisk Członków *). „Czasopismo Adwokatów Polskich: organ Związku Adwokatów Polskich”. Rok XII (nr 11-12), s. 23 (z 24), listopad - grudzień 1928. Lwów. 
  16. ↑ Spis członków Związku Adwokatów Polskich (wedle stanu z 1 stycznia 1930 r. porządkiem alfabetycznym Oddziałów, miejscowości w Oddziałach i nazwisk Członków *). „Czasopismo Adwokatów Polskich: organ Związku Adwokatów Polskich”. Rok XIV (Nr 1, 2, 3), s. 37 (z 38), styczeń-luty-marzec 1930. Lwów. 
  17. ↑ Mieczysław Jarosz, Sylwetki wybitnych obrońców warszawskich w okresie międzywojennym, „Palestra”, Tom 1 (nr 3), 1957, s. 57-66 [dostęp 2024-01-18], Zdigitalizowane w BazHum przez Muzeum Historii Polski.
  18. ↑ Mieczysław Jarosz. Sylwetki wybitnych obrońców warszawskich w okresie międzywojennym (c.d.). „Palestra”. Tom 2 (nr 1 (5)), s. 15–24, 1958. [dostęp 2024-01-18]. 
  19. ↑ Mieczysław Jarosz, Trzy po trzy: wspomnienia obron w różnych sprawach karnych: ciekawsze sylwetki sędziów warszawskich w okresie międzywojennym, „Palestra”, Tom 2 (nr 10-11(11)), 1958, s. 42-59 [dostęp 2024-01-18], Zdigitalizowane w BazHum przez Muzeum Historii Polskiej.
  20. ↑ Mieczysław Jarosz, Trzy po trzy: wspomnienia obron w różnych sprawach karnych: ciekawsze sylwetki sędziów warszawskich w okresie międzywojennym (dokończenie), „Palestra”, Tom 2 (nr 12(12)), 1958, s. 47-63 [dostęp 2024-01-18], Zdigitalizowane w BazHum przez Muzeum Historii Polskiej.
  21. ↑ Mieczysław Jarosz, Wspomnienie pośmiertne: Zofia Szulc-Lipińska, „Palestra”, Tom 5 (nr 8(44)), 1961, s. 86-88 [dostęp 2024-01-18], Zdigitalizowane w BazHum przez Muzeum Historii Polskiej.
  22. ↑ Mieczysław Jarosz, Zofia Szulc-Lipińska [wspomnienie pośmiertne], „Palestra”, Tom 46 (nr 9-10(537-538)), 2002, s. 96-98 [dostęp 2024-01-18], Zdigitalizowane w BazHum przez Muzeum Historii Polskiej.
  23. ↑ Wykaz zespołów adwokackich i lista adwokatów w PRL według stanu na dzień 31 maja 1960 r. Izba Łódzka. „Palestra”. Nr 4/7-8 (31-32), s. 90, 1960. 
  24. ↑ a b c d e f g Mieczysław Jarosz. Nekrolog. „Dziennik Łódzki”. Nr 235, s. 2, 3 października 1972. 
  25. ↑ Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Feliks Bronisław Jarosz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-12-22].
  26. ↑ IPN, Lista osób zamordowanych w Charkowie, Katyniu i Twerze [online], IPN [dostęp 2024-01-21] (pol.).
  27. ↑ Grażyna Adamiak, Ewa Szymańska–Świątnicka, PROF. DR HAB. MED. MAREK JAROSZ (1928 - 2006), Ryszard Żmuda (red.), „Kronikarz”, R. 4 (2005/2006) (Nr 2 (8)), Łódzka Regionalna Biblioteka Cyfrowa cybra.lodz.pl, s. 311-312 [dostęp 2024-01-20].
  28. ↑ Utwór Janusza Szubera pt. 69/17, zob. Janusz Szuber: Powiedzieć. Cokolwiek. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2011, s. 66–67. ISBN 978-83-08-04582-4.
  29. ↑ Śląsk Cieszyński. Biblioteka Sejmowa bs.sejm.gov.pl, 1910. [dostęp 2017-12-22].
  30. ↑ Mieczysław Jarosz, Województwo Śląskie, Opolska Biblioteka Cyfrowa obc.opole.pl, Cieszyn 1919 [dostęp 2024-01-20].
  31. ↑ Mieczislaus Jarosz, Gross Schlesien. Das vereinigte Ost- und Oberschlesien. Mitt einer Landcarte [PDF], Bielitz (Bielsko): Neues Bielitzer Tagblatt. Druck von S. Bendetz, 1919 [dostęp 2024-01-20] (niem.), (polski) Wielki Śląsk. Zjednoczony Śląsk Wschodni i Górny. Z mapą - Broszura plebiscytowa, propolska informująca o stosunkach ludnościowych, gospodarczych i administracyjnych na Śląsku Górnym i Cieszyńskim.
  32. ↑ Stanisław Milewski. Adwokat nietuzinkowy. Przyczynki do biografii mecenasa Zygmunta Hofmokla-Ostrowskiego (ojca). „Palestra”. Tom 53 (nr 603–604), s. 153-160, 2008 marzec-kwiecień. Warszawa: Naczelna Rada Adwokacka. ISSN 0031-0344. 
  33. ↑ Stanisław Janczewski, "Wędrówki po ścieżkach wspomnień", Mieczysław Jarosz, Warszawa 1963 : [recenzja], „Palestra”, 7 (nr 10(70), s. 61-63), Muzeum Historii Polskiej, 1963 [dostęp 2024-01-18].
  34. ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  35. ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 606 „za krasomówstwo sądowe”.
  36. ↑ Odznaczenia wawrzynem akademickim. „Gazeta Lwowska”. Nr 256, s. 2, 10 listopada 1938. 

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mieczysław_Urban_Jarosz&oldid=73106400”