Mirach

gwiazda w gwiazdozbiorze Andromedy

Mirach (Beta Andromedae, β And) – druga co do jasności gwiazda w gwiazdozbiorze Andromedy, odległa od Słońca o około 197 lat świetlnych.

Mirach
β Andromedae
Ilustracja
Gwiazda Mirach wraz z małą galaktyką NGC 404
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Andromeda

Rektascensja

01h 09m 43,924s[1]

Deklinacja

+35° 37′ 14,01″[1]

Paralaksa (π)

0,01652 ± 0,00056[1]

Odległość

197,4 ± 6,9 ly
60,5 ± 2,1 pc[a]

Wielkość obserwowana

2,07m[2]

Rozmiar kątowy

0,012″[3]

Ruch własny (RA)

175,90 ± 0,60 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−112,20 ± 0,46 mas/rok[1]

Prędkość radialna

0,06 ± 0,13 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

czerwony olbrzym

Typ widmowy

M0+IIIa[1]

Masa

3–4[3] M

Promień

86[3] R

Metaliczność [Fe/H]

−0,03[2]

Wielkość absolutna

−1,84m[2]

Jasność

1900 L[3]

Temperatura

3800 K[3]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

6080[2] pc

Mimośród

0,2459[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 43 Andromedae
Bonner Durchmusterung: BD +34 198
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 42
Boss General Catalogue: GC 1400
Katalog Gliesego: GJ 53.3
Katalog Henry’ego Drapera: HD 6860
Katalog jasnych gwiazd: HR 337
SAO Star Catalog: SAO 54471
Merach, Mirac, Mirak, al Mizar, LTT 10420, GCTP 238.00, ADS 949, CCDM 01097+3537 HIP 5447

Tradycyjna nazwa gwiazdy, Mirach, pochodzi od zniekształconego arabskiego słowa ‏مئزر‎ miʾzar, oznaczającego „pas” Andromedy[3][4][5]. To samo pochodzenie ma nazwa gwiazdy Mizar w Wielkiej Niedźwiedzicy[3][4]. W formie super mirat nazwa ta pojawiła się w tablicach alfonsyńskich z 1521 roku[5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 formalnie zatwierdziła użycie nazwy Mirach dla określenia tej gwiazdy[6].

Charakterystyka obserwacyjna

edytuj
 
Położenie gwiazdy w gwiazdozbiorze Andromedy

Mirach niewiele ustępuje jasnością najjaśniejszemu w konstelacji Alpheratzowi, za to znacznie różni się kolorem, co widać nawet gołym okiem[3]. Obserwowana wielkość gwiazdowa Miracha to 2,07m, zaś jego wielkość absolutna wynosi −1,84m[2]. Gwiazda pozwala astronomom amatorom łatwo znaleźć na niebie galaktyki Andromedy i Trójkąta, jako że pierwsza jest widoczna dwukrotnie dalej od Miracha niż gwiazda Mi Andromedae, zaś druga znajduje się w podobnej odległości po przeciwnej stronie Miracha. Ponadto w odległości kątowej zaledwie 7 minut od Beta Andromedae znajduje się trudno dostrzegalna, mała galaktyka NGC 404, zwana „duchem Miracha”[7].

Charakterystyka fizyczna

edytuj

Mirach to czerwony olbrzym, należy do typu widmowego M0. Jego temperatura to 3800 K, a jasność jest 1900 razy większa niż jasność Słońca. Masa tej gwiazdy 3-4 razy przewyższa masę Słońca, a zmierzony rozmiar kątowy pozwala ocenić średnicę gwiazdy na około 0,8 au, co odpowiada promieniowi około 86 razy większemu niż promień Słońca. Gwiazda zakończy życie odrzuciwszy rozdętą otoczkę, stając się białym karłem[3].

Jest to gwiazda zmienna półregularna, która zmienia swą jasność w przedziale 2,01-2,10m[8].

Mirach ma wielu optycznych, pozornych towarzyszy[9][8].

Zobacz też

edytuj
  1. Odległość obliczona na podstawie paralaksy.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g Mirach w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f Anderson E., Francis C: HIP 5447. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-03-01]. (ang.).
  3. a b c d e f g h i Jim Kaler: MIRACH (Beta Andromedae). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2018-03-01]. (ang.).
  4. a b Andromeda. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6.
  5. a b Andromeda, the Woman Chained. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 36. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  6. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-03-01].
  7. Bruce McClure: Mirach is guide star to three galaxies. EarthSky, 2017-10-27. [dostęp 2018-03-01]. (ang.).
  8. a b Mirach. Alcyone ephemeris. [dostęp 2017-03-01]. (ang.).
  9. Mason et al.: WDS J01097+3537A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.