Mowlid Alerojewicz Wisaitow, właśc. Visaitov Mohʹmada k‡ant Movlad (ros. Мовлид Алероевич Висаитов, ur. 30 kwietnia?/13 maja 1914 we wsi Niżnij Naur w okręgu groznienskim w obwodzie tereckim, zm. 23 maja 1986 w Groznym) – podpułkownik Armii Czerwonej, Bohater Związku Radzieckiego (1990).

Mowlid Wisaitow
Мовлид Висаитов
ilustracja
podpułkownik podpułkownik
Data i miejsce urodzenia

13 maja 1914
Niżnij Naur, obwód terecki, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

23 maja 1986
Grozny, Czeczeńsko-Inguska ASRR, RFSRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1932–1946

Siły zbrojne

Armia Czerwona

Stanowiska

dowódca 28 gwardyjskiego pułku kawalerii

Główne wojny i bitwy

agresja ZSRR na Polskę, front wschodni (II wojna światowa)

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego
Order Lenina Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Suworowa III klasy (ZSRR) Order Wojny Ojczyźnianej I klasy Order Czerwonej Gwiazdy Medal „Za zasługi bojowe” Medal „Za obronę Stalingradu” Medal „Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945” Komandor Legii Zasługi (USA)

Życiorys

edytuj

Był narodowości czeczeńskiej. W 1932 ukończył technikum w Groznym, pracował jako kierownik sklepu, od października 1932 służył w Armii Czerwonej, w listopadzie 1935 ukończył szkołę wojskową w Ordżonikidze (obecnie Władykaukaz). Był dowódcą plutonu kawalerii i dowódcą szwadronu w Kijowskim Okręgu Wojskowym, we wrześniu 1939 brał udział w agresji ZSRR na Polskę, do końca 1940 dowodził szwadronem w Kijowskim Specjalnym Okręgu Wojskowym, w maju 1941 skończył kawaleryjskie kursy doskonalenia kadry dowódczej w Nowoczerkasku i został komendantem szkoły pułkowej 34 pułku kawalerii w Kijowskim Specjalnym Okręgu Wojskowym. Od czerwca do lipca 1941 jako dowódca szwadronu brał udział w walkach obronnych na Ukrainie po ataku Niemiec na ZSRR, 24 lipca 1941 został ranny i trafił do szpitala, w sierpniu-wrześniu 1941 dowodził samodzielnym batalionem 206 Dywizji Strzeleckiej Frontu Południowo-Zachodniego, uczestniczył w walkach o Rostów nad Donem, w listopadzie 1941 został ciężko ranny i odesłany do szpitala w Piatigorsku. W marcu 1942 został szefem sztabu pułku kawalerii, od maja do października 1942 dowodził 255 samodzielnym pułkiem kawalerii, od października 1942 do stycznia 1943 samodzielnym dywizjonem 4 Korpusu Kawalerii, od maja do sierpnia 1942 walczył na Froncie Północno-Kaukaskim, a od sierpnia 1942 do stycznia 1943 Stalingradzkim, brał udział w bitwie pod Stalingradem. W styczniu 1943 został kierownikiem kursów kawalerii młodszych poruczników Frontu Południowego, od września 1943 do maja 1944 był pomocnikiem i starszym pomocnikiem inspektora kawalerii Zarządu Frontu Południowego/4 Ukraińskiego, uczestniczył w operacji rostowskiej, donbaskiej i krymskiej, od maja do września 1944 pozostawał w rezerwie Głównego Zarządu Kawalerii Armii Czerwonej w związku ze swoją narodowością. We wrześniu 1944 został pomocnikiem dowódcy 23 gwardyjskiego pułku kawalerii, od grudnia 1944 do maja 1945 dowodził 28 gwardyjskim pułkiem kawalerii, we wrześniu-październiku i od grudnia 1944 do maja 1945 1944 walczył na 2, a od października do grudnia 1944 3 Froncie Białoruskim, uczestniczył w operacji mławsko-elbląskiej, pomorskiej i berlińskiej. Szczególnie wyróżnił się podczas operacji berlińskiej 27 kwietnia 1945, gdy przyczynił się do przełamania obrony przeciwnika w rejonie miasta Schwedt/Oder, następnie zajął miasto Rheinsberg, a 2 maja 1945 nad Łabą spotkał się z wojskami angielsko-amerykańskimi. Od lipca 1945 do września 1946 studiował w Akademii Wojskowej im. Frunzego, we wrześniu 1946 został przeniesiony do rezerwy w stopniu podpułkownika, mieszkał w mieście Frunze (obecnie Biszkek), w 1957 wrócił do Czeczenii, później mieszkał w Groznym, gdzie zmarł. W Groznym postawiono jego pomnik. Jego imieniem nazwano ulice w Groznym, Nazraniu i innych miejscowościach.

Odznaczenia

edytuj

Medale ZSRR i medal polski.

Bibliografia

edytuj