Mozambik (wyspa)
Mozambik (port. Ilha de Moçambique) – wyspa koralowa na Kanale Mozambickim (Ocean Indyjski) u wybrzeży kontynentu afrykańskiego, należąca do Republiki Mozambiku. Jej powierzchnia wynosi 1,5 km². Całą wyspę zajmuje miasto Mozambik (port. Moçambique), zamieszkane przez 42,2 tys. osób.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Populacja • liczba ludności |
|
 Kościół na wyspie Mozambik | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Akwen | |
Położenie na mapie Mozambiku  | |
| 15°02′12″S 40°43′58″E/-15,036667 40,732778 | |
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 Fort Świętego Sebastiana widziany od morza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
kulturowy |
| Spełniane kryterium |
IV, VI |
| Numer ref. | |
| Region[b] |
Afryka |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
1991 |
Wyspa Mozambik oddzielona jest od stałego lądu szeroką na kilka kilometrów cieśniną, ponad którą przerzucono most. Na moście odbywa się ruch samochodowy, droga ta zamknięta jest jednak dla ciężarówek i autobusów.
Historia
edytujW czasach przedkolonialnych wyspa była posterunkiem handlowym dla suahilijskich kupców z Zanzibaru i uczestniczyła przez to w afrykańsko-azjatyckiej wymianie towarów.
Pierwszym Europejczykiem, który dotarł na wyspę, był w 1498 roku Vasco da Gama. W 1506 roku wyspę wraz z istniejącym tu miastem zajęli Tristão da Cunha i Afonso de Albuquerque. Ten ostatni w 1508 roku wzniósł na północnym krańcu wyspy fort Świętego Sebastiana.
Dzięki swojemu dogodnemu położeniu wyspa była przez wiele wieków centrum handlu niewolnikami na drodze do Indii. Miasto Mozambik było stolicą i jednym z najważniejszych portów morskich Portugalskiej Afryki Wschodniej. Pod koniec XIX wieku miasto Mozambik było siedzibą gubernatora generalnego oraz biskupstwa. W czasach największej świetności miasta istniał tu pałac gubernatorski, a także katedra, posterunek celny, arsenał i faktorie kupców różnych narodowości.
Powolny upadek miasta rozpoczął się wraz z otwarciem Kanału Sueskiego. W 1898 roku stolicę przeniesiono do Lourenço Marques (dziś Maputo) na stałym lądzie. W połowie dwudziestego wieku powstał nowy port w Nacali, który przejął większość istniejącego jeszcze obrotu handlowego. Po uzyskaniu niepodległości przez państwo Mozambik dzieła dopełniła długotrwała wojna domowa. Murowane domy w większości opuszczono, ponieważ miejscowej ludności nie było stać na ich utrzymanie. Obecnie tylko część z nich jest użytkowana głównie przez instytucje państwowe, banki, szkoły i urzędy. Reszta pozostaje w ruinie[1].
Ze względu na bogactwo zabytków z czasów kolonialnych w 1991 roku wyspę wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Przypisy
edytuj- ↑ Maciej Kowalczyk, Mozambik i Portugalczycy, w: Mówią Wieki, 4/2007, s. 49