Netykieta (ang. netiquette, zbitka wyrazowa: net, z ang. 'sieć' i etykieta) – zbiór zasad dotyczących dobrego zachowania w Internecie[1]. Jej celem jest między innymi zachowanie zdrowej przestrzeni komunikacji użytkowników w Internecie.

Zasady netykiety wynikają wprost z ogólnych zasad przyzwoitości lub są odzwierciedleniem niemożliwych do ujęcia w standardy ograniczeń technicznych wynikających z natury danej usługi Internetu. Dlatego też, podobnie jak zwykłe zasady zachowania, netykieta nie jest skodyfikowana. Jednak jej naruszanie może się wiązać z negatywnymi konsekwencjami, na przykład odcięciem osoby naruszającej od określonej usługi internetowej.

Zalecenia netykiety

Dla grup i list dyskusyjnych są to:

  • zakaz pisania wulgaryzmów;
  • zakaz spamowania (m.in. wysyłania niechcianych linków do stron);
  • zakaz wysyłania łańcuszków internetowych;
  • nakaz zapoznania się z wykazem FAQ przed zadaniem pytania;
  • stosowanie się do reguł pisania obowiązujących w danej grupie, np. sposób kodowania polskich liter, zasad cytowania, możliwości wysyłania (lub nie) wiadomości formatowanych w HTML-u, możliwości dołączania (lub nie) plików binarnych, co zwykle jest szczegółowo opisane w FAQ danej grupy;
  • zakaz nadmiernego cross-postowania, czyli wysyłania e-maili lub postów do kilku grup naraz;
  • zakaz wysyłania listów (e-maili) do wielu osób naraz z jawnymi adresami poczty elektronicznej (stosuje się kopię ukrytą);
  • zakaz pisania nie na temat (OT – off-topic);
  • zakaz pisania kilka razy z rzędu (szczególnie restrykcyjnie używany na forach posiadających funkcję edycji postu);
  • zakaz odpowiadania nad cytowanym fragmentem (top-posting);
  • zakaz ciągłego pisania wiadomości wielkimi literami;
  • zakaz nadużywania interpunkcji;
  • zakaz prowokowania kłótni, czyli trollowania.

Dla usług interaktywnych (IRC, komunikatory, czaty, fora dyskusyjne na stronach WWW) są to:

  • obowiązek korzystania z funkcji „Szukaj” na forach, przed założeniem nowego wątku (na omawiany już temat/problem);
  • zakaz floodowania;
  • nakaz zapoznania się z zasadami – FAQ danego kanału/forum/czatu i przestrzeganie zawartych tam zasad szczegółowych;
  • zakaz nagabywania osób, które sobie tego nie życzą;
  • zasady dotyczące znaków diakrytycznych – użytkownicy niektórych kanałów IRC nie życzą sobie używania polskich liter, natomiast na forach internetowych pisanie bez polskich znaków diakrytycznych bywa źle widziane; sprawy te regulowane są czasem przez lokalną netykietę lub FAQ, jak np. dla polskiej sieci IRC[2];
  • dopuszczalne jest korzystanie z różnych języków na kanałach wielonarodowościowych;
  • zakaz ciągłego pisania wielkimi literami;
  • zakaz pisania naprzemiennie wielkich i małych liter (tzw. nowomowa internetowa, poke-pismo);
  • w dyskusjach, zwłaszcza w Usenecie i na forach internetowych zwraca się po nicku lub imieniu, jeśli rozmówca wyraża na to zgodę. Nigdy samym nazwiskiem. Nie należy się obrażać, jeśli ktoś zwraca się do drugiego użytkownika „per ty”, a nie w formie grzecznościowej, i nie należy się obawiać używania takiej bezpośredniej formy;
  • zakaz nadużywania znaków interpunkcyjnych oraz emotikon[3].

Dodatkowo dla korespondencji elektronicznej (e-mail):

  • nakaz trzymania się wątku w korespondencji elektronicznej lub cytowanie e-maila (w przypadku braku takiej opcji w skrzynce);
  • nakaz dopisywania wątku korespondencji pod spodem (głównie dot. e-mail);
  • zalecenie, by sygnaturka nie miała więcej niż cztery linie (do jej długości nie wlicza się linii poświęconej na delimiter);
  • przy wysyłce wiadomości do dużej, zwłaszcza nieznającej się grupy osób adresy odbiorców należy umieszczać w polu Ukryte do wiadomości;
  • zastosowanie zasad języka;
  • zalecenie, by załączniki o dużym rozmiarze przesyłać za pomocą serwisów chmurowych[4].

Ograniczenia prawne w Polsce

Nie należy publikować niezgodnych z prawem treści zdefiniowanych w ustawach:

Przypisy

  1. netykieta [online], Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego [dostęp 2019-10-13].
  2. Netykieta. www.irc.pl. [dostęp 2009-05-12].
  3. Netykieta. 15 zasad postępowania w sieci [online], Fundacja Orange [dostęp 2019-07-23] (pol.).
  4. 10 zasad netykiety w e-mailach [online], Fundacja Orange [dostęp 2019-07-23] (pol.).

Linki zewnętrzne