Ożarów (Ożarów Mazowiecki)

wieś w województwie mazowieckim

Ożarów – wschodnia część miasta Ożarów Mazowiecki w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim, w gminie Ożarów Mazowiecki.

Ożarów
część miasta
Państwo

 Polska

Województwo

mazowieckie

Powiat

warszawski zachodni

Gmina

Ożarów Mazowiecki

Miasto

Ożarów Mazowiecki

W granicach miasta

1 stycznia 1967[1]
/ 1 stycznia 2014[2]

SIMC

0005983[3][4]

Populacja (2009)
• liczba ludności


235 (Ożarów-Wieś)

Strefa numeracyjna

(+48) 22

Tablice rejestracyjne

WZ

Położenie na mapie Ożarowa Mazowieckiego
Mapa konturowa Ożarowa Mazowieckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ożarów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ożarów”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ożarów”
Położenie na mapie powiatu warszawskiego zachodniego
Mapa konturowa powiatu warszawskiego zachodniego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Ożarów”
Położenie na mapie gminy Ożarów Mazowiecki
Mapa konturowa gminy Ożarów Mazowiecki, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ożarów”
Ziemia52°12′36″N 20°48′38″E/52,210041 20,810479

Nazwa Ożarów jest niejednoznaczna, ponieważ w wyniku podziału wsi Ożarów po II wojnie światowej, może odnosić się do:

  • zachodniej, zurbanizowanej części dawnej wsi Ożarów, która wraz z pobliskim Franciszkowem utworzyła najpierw 1 stycznia 1957 osiedle Ożarów-Franciszków, a 1 stycznia 1967 miasto Ożarów Mazowiecki, które w tych granicach przetrwało do końca 2013 roku. Środek ważkości tej części miasta znajduje się między ulicą Poznańską a Ożarowską; zasięgowi tej części Ożarowa odpowiada obręb ewidencyjny 07 (TERYT 143206_4)[5].
  • wschodniej, niezurbanizowanej części dawnej wsi Ożarów, która stanowiła odrębną wieś (sołectwo Ożarów-Wieś) aż do 1 stycznia 2014, kiedy to została włączona do miasta Ożarowa Mazowieckiego[6][7]. Część ta obejmuje zabudowania wzdłuż ulicy Poznańskiej od ulicy Strzykulskiej na zachodzie po wschodnie granice miasta[8]; zasięgowi tej części Ożarowa odpowiada obręb ewidencyjny Ożarów (ТЕRYT 143206_4)[9].

Obecnie system TERYT przewiduje SIMC (0005983) dla wiejskiej części, włączonej do Ożarowa Mazowieckiego w 2014 roku (dawny SIMC wsi Ożarów-Wieś), natomiast główna, zurbanizowana część dawnej wsi Ożarów, a zarazem centrum obecnego miasta, nie posiada odrębnego SIMC (posiada go natomiast zrośnięty z Ożarowem Franciszków – 0921421)[3].

Historia

edytuj

Ożarów to dawniej samodzielna wieś. Pierwsze wzmianki na temat Ożarowa pochodzą za czasów Kazimierza Wielkiego. Od 1475 Ożarów był osadą Księcia Mazowieckiego a od 1526 wsią królewską. W 1795 Ożarów znalazł się w zaborze pruskim, a od 1807 w nowo utworzonym Księstwie Warszawskim. Następnie pod zaborem rosyjskm w Królestwie Polskim[10]. Od 1867 w gminy Ożarów w powiecie warszawskim w guberni warszawskiej[11]. W 1901 roku w pobliskim Franciszkowie powstała huta szkła Ożarów, stanowiąca początek rozwoju przemysłu na terenie dzisiejszego Ożarowa Mazowieckiego[10].

Od 1919 w Polsce, w województwie warszawskim. W wyniku parcelacji wsi Ożarów wyrosła sieć osiedli wzdłuż historycznego traktu zachodniego, w tym Mickiewicza, Franciszków, Zientarówka i Balcerówka[10]. 20 października 1933 utworzono gromadę Ożarów w granicach gminy Ożarów, składającą ze wsi Ożarów, kolonii Franciszków i wsi Jarzębówek[12].

Podczas II wojny światowej w Generalnym Gubernatorstwie, w powiecie Warschau w dystrykcie warszawskim. W 1943 liczba mieszkańców Ożarowa wynosiła 3506 mieszkańców[13].

Podział Ożarowa

edytuj

Po wojnie dokonano podziału Ożarowa[14]:

  • zachodnia, zurbanizowana część wsi Ożarów z Franciszkowem utworzyła odrębną gromadę o nazwie Ożarów-Franciszków,
  • niezurbanizowana, wschodnia część wsi Ożarów stanowiła nadal odrębną gromadę o nazwie Ożarów, także nazywaną Ożarowem-Wsią),
  • parcele na północ i na południe od wsi Ożarów (obecne obręby ewidencyjne 2, 3, 4, 5, 6 i 10) utworzyły odrębną gromadę o nazwie Ożarów-Parcele.

1 lipca 1952 wszystkie te trzy gromady (należące do gminy Ożarów) włączono do nowo utworzonego powiatu pruszkowskiego w województwie warszawskim[15].

W związku z reformą administracyjną państwa jesienią 1954 zniesiono gminy, w tym gminę Ożarów[16].

Ożarów po 1957

edytuj

Ożarów-Franciszków (część zachodnia)

edytuj

1 stycznia 1957 gromadę Ożarów-Franciszków zniesiono w związku z nadaniem jej statusu osiedla[19], przez co zachodnia część Ożarowa, Franciszków i Parcele stały się formalnie jednym organizmem osadniczym. 1 stycznia 1958 do osiedla Ożarów-Franciszków przyłączono teren przemysłowy ze wsi Ożarów (obecny obręb ewidencyjny 09[20])[21] a 31 grudnia 1961 wieś Ołtarzew-Kolonia (obecny obręb ewidencyjny 01[22])[23]. 1 stycznia 1967 osiedle Ożarów-Franciszków otrzymało status miasta z równoczesną zmianą nazwy na Ożarów Mazowiecki[24].

Ożarów-Wieś (część wschodnia)

edytuj

Wschodnia, wiejska część Ożarowa zachowała swoją odrębność względem Ożarowa Mazowieckiego. 1 stycznia 1958 z gromady Ożarów wyłączono część wsi Ożarów (obecny obręb ewidencyjny 09[20]), włączając ją do osiedla Ożarów-Franciszków; granica między osiedlem a gromadą biegła odtąd na zachód od zakładów przemysłowych K3, wzdłuż ulicy Poznańskiej i wzdłuż ulicy Strzykulskiej[21]. Wieś Ożarów przetrwała w gromadzie Ożarów do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[25]. W 1971 roku ludność Ożarowa wynosiła 230 mieszkańców[26]. 1 stycznia 1973 Ożarów wszedł w skład rekatywowanej gminy Ożarów Mazowiecki[27]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie warszawskim. Od 1999 w powiecie warszawskim zachodnim w województwie mazowieckim. Ożarów-Wieś funkcjonował jako samodzielna wieś do końca 2013 wieku (jako sołectwo Ożarów-Wieś o powierzchni 241,98 ha), kiedy to została włączona do Ożarowa Mazowieckiego z dniem 1 stycznia 2014[6][7].

Przypisy

edytuj
  1. Część zachodnia (zurbanizowana); 1957–66 część osiedla Ożarów-Franciszków
  2. Część wschodnia (wiejska)
  3. a b GUS. Rejestr TERYT
  4. SIMC dotyczy wschodniej, wiejskiej części (dawniej nazywanej Ożarów-Wieś
  5. Obręb ewidencyjny 07
  6. a b „Ożarów i Nieporęt nieco większe” Życie Warszawy 28 grudnia 2014.
  7. a b Dz.U. z 2013 r. poz. 869
  8. Ożarów w Geoportalu
  9. Obręb ewidencyjny Ożarów
  10. a b c Historia Ożarowa Mazowieckego
  11. Ożarów na mapie KP
  12. Warszawski Dziennik Wojewódzki: dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14, poz. 136
  13. Gemeinde- und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement (1943).
  14. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  15. Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185
  16. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  17. Przylegająca do zachodniej granicy gromad Ożarów Franciszków i Ożarów Parcele.
  18. chwała Nr VI/10/15/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu pruszkowskiego; w ramach Zarządzenia Nr Or. V-0/1/54 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 29 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 67)
  19. Dz.U. z 1956 r. nr 58, poz. 277
  20. a b Obręb ewidencyjny 09
  21. a b Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 316
  22. Obręb ewidencyjny 01
  23. Dz.U. z 1961 r. nr 59, poz. 323
  24. Dz.U. z 1966 r. nr 52, poz. 318
  25. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  26. Statystyczna charakterystyka miejscowości w gromadach: pow. Łódź, woj. łódzkie /
  27. Uchwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 1972, Nr 20, Poz. 407).


Linki zewnętrzne

edytuj