Wikipedia

Okręty podwodne typu Ariane

Okręty podwodne typu Ariane – francuskie okręty podwodne z okresu międzywojennego i II wojny światowej. W latach 1923–1929 w stoczni Ateliers et Chantiers Augustin-Normand w Hawrze zbudowano cztery okręty tego typu. Jednostki weszły w skład Marine nationale w latach 1928–1929, służąc na Morzu Śródziemnym. Oprócz „Ondine”, utraconej w 1928 roku, wzięły udział w działaniach wojennych. 9 listopada 1942 roku dwa okręty tego typu zostały samozatopione w Oranie. 27 listopada ich los w Tulonie podzieliła „Eurydice”, podniesiona następnie przez Włochów i ponownie zatopiona przez alianckie samoloty w czerwcu 1944 roku.

Okręty podwodne typu Ariane
Ilustracja
Kraj budowy

 Francja

Stocznia

Ateliers et Chantiers Augustin-Normand, Hawr

Zbudowane

4

Użytkownicy

 Marine nationale

Typ poprzedzający

Sirène

Typ następny

Circé

Służba w latach

1928-1944

Stracone

4

Uzbrojenie:
13 torped
1 działo kal. 100 mm
2 km kal. 8 mm
Wyrzutnie torpedowe:
• dziobowe
• rufowe
• zewnętrzne


4 x 550 mm
1 x 550 mm
2 x 550 mm

Załoga

41 oficerów i marynarzy

Wyporność:
• na powierzchni

626 ton

• w zanurzeniu

787 ton

Zanurzenie testowe

80 m

Długość

66 m

Szerokość

6,2 m

Zanurzenie

4,1 m

Napęd:
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 1250 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1000 KM
2 śruby
Prędkość:
• na powierzchni
• w zanurzeniu


14 węzłów
7,5 węzła

Zasięg:
• na powierzchni

powierzchnia: 3500 Mm przy 9 w.
zanurzenie: 75 Mm przy 5 w.

Projekt i budowa edytuj

Okręty podwodne typu Ariane[a] zamówione zostały na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1922 roku[1][2]. Okręty, zaprojektowane przez Marie-Augustina Normanda i Fernanda Fenaux, zbliżone były wielkością i parametrami do typu Sirène[1][3]. Jednostki charakteryzowały się wysoką manewrowością i silnym uzbrojeniem, lecz miały zbyt długi czas zanurzenia, a ciasnota wnętrza powodowała trudności w obsłudze mechanizmów okrętowych przez załogę[3].

Wszystkie okręty typu Ariane zbudowane zostały w stoczni Ateliers et Chantiers Augustin-Normand w Hawrze[1][4]. Stępki okrętów położono w 1923 roku[2], zostały zwodowane w latach 1925–1927[1][3], a do służby w Marine nationale przyjęto je w latach 1928–1929[2]. Jednostki otrzymały numery burtowe Q121–Q122 i Q130–Q131.

Okręt Stocznia Początek budowy Wodowanie Wejście do służby
„Ondine” (Q121) Normand 1923 8 maja 1925 1928
„Ariane” (Q122) luty 1923 6 sierpnia 1925 wrzesień 1929
„Eurydice” (Q130) lipiec 1923 31 maja 1927 wrzesień 1929
„Danaé” (Q131) luty 1923 11 września 1927 listopad 1929

Dane taktyczno–techniczne edytuj

Okręty podwodne typu Ariane były średniej wielkości okrętami podwodnymi o konstrukcji dwukadłubowej[1][3]. Długość całkowita wynosiła 66 metrów, szerokość 6,2 metra i zanurzenie 4,1 metra[1][5]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 626 ton, a w zanurzeniu 787 ton[1][3][b]. Okręty napędzane były na powierzchni przez dwa czterosuwowe silniki wysokoprężne Normand-Vickers o łącznej mocy 1250 koni mechanicznych (KM)[1][3][c]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Schneider o łącznej mocy 1000 KM[1][8]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 14 węzłów na powierzchni i 7,5 węzła w zanurzeniu[1][3]. Zasięg wynosił 3500 Mm przy prędkości 9 węzłów w położeniu nawodnym oraz 75 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[3][5][d]. Zbiorniki paliwa mieściły 60 ton oleju napędowego[1][2], a energia elektryczna magazynowana była w bateriach akumulatorów typu D liczących 140 – 144 ogniwa[7][8]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 metrów, zaś autonomiczność 20 dób[2][7].

Okręty wyposażone były w siedem wyrzutni torped kalibru 550 mm: dwie wewnętrzne i dwie zewnętrzne na dziobie, jedną wewnętrzną na rufie oraz jeden podwójny obrotowy zewnętrzny aparat torpedowy za kioskiem, z łącznym zapasem 13 torped[1][3][e]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kal. 100 mm L/45 M1917 oraz dwa karabiny maszynowe kal. 8 mm (2 x I)[2][3][f].

Załoga pojedynczego okrętu składała się z 3 oficerów oraz 38 podoficerów i marynarzy[1][4].

Służba edytuj

„Ondine” 3 października 1928 roku została przypadkowo staranowana i zatopiona nieopodal Vigo przez grecki parowiec „Aikaterini Gouloudris”[1][4][g]. W momencie wybuchu II wojny światowej pozostałe okręty pełniły służbę na Morzu Śródziemnym, wchodząc w skład 14. dywizjonu 2. Flotylli okrętów podwodnych w Oranie[9]. W czerwcu 1940 roku okręty nadal stacjonowały w Oranie[10]. Po zawarciu zawieszenia broni między Francją a Niemcami jednostki znalazły się pod kontrolą rządu Vichy[11]. 8 listopada 1942 roku, podczas lądowania Aliantów w Afryce Północnej, „Ariane” i „Danaé” stacjonowały w Oranie[12]. Następnego dnia, aby uniknąć zdobycia przez Aliantów, na rozkaz wiceadmirała Rioulta oba okręty zostały samozatopione[3][12]. 27 listopada 1942 roku, podczas ataku Niemców na Tulon, „Eurydice” została samozatopiona[3][4], a później podniesiona przez Włochów i 22 czerwca 1944 roku ponownie zatopiona przez amerykańskie samoloty[1][2][h].

Uwagi edytuj

  1. ↑ Zwane początkowo, od pierwszego zamówionego okrętu, typem Ondine. Po utracie „Ondine” nazwę typu przejęto od kolejnej jednostki serii, „Ariane”.
  2. ↑ Jane's Fighting Ships 1934 i Jane’s Fighting Ships of World War II podają wyporność 576/765 ton[6][7], a J. Lipiński 576/776 ton[5].
  3. ↑ J. Labayle-Couhat i Jane’s Fighting Ships of World War II podają, że moc silników Diesla wynosiła 1200 KM[4][7].
  4. ↑ J. Labayle-Couhat i Navypedia podają, że zasięg 3500 Mm był osiągany przy prędkości 7,5 węzła[2][4].
  5. ↑ Według J. Labayle-Couhata okręty posiadały trzy wyrzutnie dziobowe, dwie rufowe i podwójną wyrzutnię zewnętrzną[4].
  6. ↑ Według J. Labayle-Couhata okręty były uzbrojone w działo kal. 75 mm M1928[4].
  7. ↑ Według P.E. Fontenoya do zatopienia okrętu doszło 2 października 1928 roku[3].
  8. ↑ Według P.E. Fontenoya okręt został zatopiony przez alianckie lotnictwo 5 lipca 1944 roku[3].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: 1980, s. 273.
  2. ↑ a b c d e f g h Ivan Gogin: ARIANE submarines (1928-1929). Navypedia. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 183.
  4. ↑ a b c d e f g h Jean Labayle-Couhat: French warships of World War II. London: 1971, s. 80.
  5. ↑ a b c Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999, s. 540.
  6. ↑ Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: 1934, s. 204.
  7. ↑ a b c d Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989, s. 131.
  8. ↑ a b Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: 1941, s. 194.
  9. ↑ Don Kindell: FRENCH, POLISH, GERMAN NAVIES, also US SHIPS IN EUROPE, SEPTEMBER 1939. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  10. ↑ Don Kindell: FRENCH NAVY SHIPS, JUNE 1940. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  11. ↑ Don Kindell: NAVAL EVENTS, NOVEMBER 1940 (Part 2 of 2) Friday 15th – Saturday 30th. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  12. ↑ a b Andrzej Perepeczko: Od Napoleona do de Gaulle’a. Flota francuska w latach 1789-1942. Oświęcim: 2014, s. 364.

Bibliografia edytuj

  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Ivan Gogin: ARIANE submarines (1928-1929). Navypedia. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  • Don Kindell: FRENCH, POLISH, GERMAN NAVIES, also US SHIPS IN EUROPE, SEPTEMBER 1939. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  • Don Kindell: FRENCH NAVY SHIPS, JUNE 1940. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  • Don Kindell: NAVAL EVENTS, NOVEMBER 1940 (Part 2 of 2) Friday 15th – Saturday 30th. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  • Jean Labayle-Couhat: French warships of World War II. London: Ian Allan Ltd., 1971. ISBN 0-7110-0153-7. (ang.).
  • Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999. ISBN 83-902554-7-2.
  • Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: Sampson Low, Marston & Co., 1941. (ang.).
  • Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.).
  • Andrzej Perepeczko: Od Napoleona do de Gaulle’a. Flota francuska w latach 1789-1942. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-372-1.
  • Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989. ISBN 1-85170-194-X. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Okręty_podwodne_typu_Ariane&oldid=71727429”