Ol49
Ol49 – parowozy osobowe budowane, w latach 1951–1954, w Fabryce Lokomotyw im. F. Dzierżyńskiego w Chrzanowie. Wyprodukowano 112 sztuk dla PKP i 4 sztuki na eksport do Korei Północnej.
| ||
 Lokomotywa parowa Ol49 | ||
| Producent |  Fablok Chrzanów
| |
| Lata budowy | 1951–1954 | |
| Układ osi | 1'C1' | |
| Wymiary | ||
| Masa pustego parowozu | 125 400 kg | |
| Masa służbowa | 144 900 kg | |
| Długość | 12 840 mm | |
| Długość z tendrem | 20 675 mm | |
| Wysokość | 4 548 mm | |
| Rozstaw osi skrajnych | 10 250 mm | |
| Średnica kół napędnych | 1750 mm | |
| Średnica kół tocznych | 850 mm | |
| Napęd | ||
| Trakcja | parowa | |
| Typ tendra | 25D49 | |
| Ciśnienie w kotle | 16 at | |
| Powierzchnia ogrzewalna kotła | 162,9 m² | |
| Powierzchnia przegrzewacza | 72,9 m² | |
| Powierzchnia rusztu | 3,7 m² | |
| Średnica cylindra | 500 mm | |
| Skok tłoka | 630 mm | |
| Parametry eksploatacyjne | ||
| Moc znamionowa | 1290 KM (949 kW) | |
| Maksymalna siła pociągowa | 12 500 kG | |
| Prędkość konstrukcyjna | 100 km/h | |
Portal  Transport szynowy
| ||
Lokomotywy parowe tej serii przeznaczone były do obsługi pociągów osobowych i lekkich pociągów pospiesznych. Miały zastąpić przedwojenne parowozy Ok1 i Ok22. Jest to najmłodszy wyprodukowany w Polsce parowóz pasażerski – pierwszy wyjechał z fabryki w grudniu 1951.
Są wyposażone w duży zapas wody (25 tys. litrów) i węgla (12 ton). Prędkość maksymalna „oelki” to 100 km/h. Kilka sztuk z parowozowni Olsztyn i Toruń przerobiono z opalania węglem na opalanie mazutem.
Do dziś zachowało się 38 sztuk parowozów Ol49, większość z nich to tylko „zimne” eksponaty lub pomniki techniki. Jeszcze w latach 90. stacjonowały m.in. w Żaganiu, Przeworsku, Sierpcu i Jarocinie.
Od dawna słynie z nich Parowozownia Wolsztyn. Utrzymuje się tutaj czynne parowozy Ol49-59 i Ol49-69 ex. Ol49-99, oba z wydłużonymi okresami międzynaprawczymi. Naprawa rewizyjna parowozu Ol49-59 trwała od końca 2017 do maja 2018. Od 15 grudnia 2013 do 31 marca 2014 obieg parowozowy kursował pomiędzy Lesznem a Wolsztynem w planie pociągów osobowych Kolei Wielkopolskich. 15 maja 2017 został wznowiony ruch lokomotyw parowych na linii ze Zbąszynka do Leszna i z Wolsztyna do Poznania[1]. Po naprawie czynny jest Ol49-69[2].
W Chabówce sprawny do maja 2007 był parowóz Ol49-100. Parowóz został odstawiony[3] z powodu przekroczonego terminu rewizji kotła[4].
Z Belgii do Polski wrócił parowóz Ol49-12, który przechodzi rewizję kotła[5][6].
Cechy trakcyjneEdytuj
Masa napędna Ol49 była zdecydowanie większa niż TKt48, „oelki” nie dysponowały więc tak dobrym przyśpieszeniem jak „tekatka”. Natomiast przy prędkości ustalonej, po rozpędzeniu, mogły prowadzić składy o masie do 300 ton ze swoją maksymalną prędkością konstrukcyjną. Bieg ich był spokojny, na dobrym torze do prędkości maksymalnej 100 km/h. Wydajność kotła była dobrze dobrana dla mocy maszyny parowej, nie obserwowało się zjawiska wyczerpania kotła. Niektóre „oelki” miały suwaki Trofimowa z rozsuwnymi tarczami, co wymagało innego sterowania podczas jazdy niż przy rozrządzie klasycznym (suwakach klasycznych). Prowadzenie ciężkich składów lub trudny profil linii wymagały zwiększenia napełniania cylindrów, z czym wiązało się zwiększone zapotrzebowanie na parę, co zwiększało wysiłek fizyczny załogi parowozu z uwagi na ręczne zarzucanie węgla na ruszt. Podczas jazdy tendrem naprzód prędkość konstrukcyjna była ograniczona do 50 km/h.
Właściwości trakcyjneEdytuj
Maksymalna siła wynosi 12 500 kG. Opalany lepszym gatunkiem węgla Ol49 mógł ciągnąć na torze poziomym składy osobowe (wag. 4-osiowe) o masie 400 ton z prędkością 100 km/h, lub 905 ton – 80 km/h. Na wzniesieniach 14‰ skład 155-tonowy osiągał 70 km/h. W porównaniu do lokomotyw spalinowych (np. SP42) miała lepsze osiągi i właściwości trakcyjne[7].
Dane techniczneEdytuj
- tender: 25D49
- masa parowozu:
- próżnego: 75,1 Mg
- w stanie roboczym: 83,25 Mg
- w stanie próżnym z tendrem: 125,4 Mg
- w stanie roboczym z tendrem: 145,25 Mg
- napędna: 51,3 Mg
- nacisk osi w stanie roboczym:
- odstęp między osiami skrajnymi: 10 250 mm
- ruszt:
- długość: 2420 mm
- szerokość: 1582 mm
- palenisko:
- długość: 2420 mm
- szerokość: 1532 mm
- wysokość: 1565,4 mm
- powierzchnia: 16,7 m²
- płomieniówki:
- liczba: 102 szt.
- średnica wewnętrzna: 46 mm
- średnica zewnętrzna: 51 mm
- długość między ścianami sitowymi: 4 815 mm
- powierzchnia ogrzewalna: 70,9 m²
- płomienice:
- liczba: 38
- średnica wewnętrzna: 125 mm
- średnica zewnętrzna: 133 mm
- długość między ścianami sitowymi: 4 815 mm
- całkowita powierzchnia ogrzewalna bez przegrzewacza 159,4 m²
- przegrzewacz Schmidta
- rozrząd Heusingera
GaleriaEdytuj
Ol49-12
Ol49-44 w Chabówce
Ol49 w Korszach
Ol49-50 w Toruniu
tender parowozu Ol49-82
Kabina parowozu Ol49
Ol-49 po remoncie na terenie parowozowni Toruń Kluczyki
Ol49-69 na stacji Żukowo Wschodnie, 2019
_WK13.jpg)
PrzypisyEdytuj
- ↑ Regularne przewozy parowozami – już od 15 maja! – Koleje Wielkopolskie, koleje-wielkopolskie.com.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
- ↑ Wciaz pod para... | Polskie parowozy, polskieparowozy.pl [dostęp 2019-08-08].
- ↑ parowozy.pl Ol49-100, parowozy.pl [dostęp 2019-08-08].
- ↑ Wciaz pod para... | Polskie parowozy, polskieparowozy.pl [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Parowóz Ol49 012 wraca do Polski. Znów będzie woził pasażerów [zdjęcia] – Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie, rozk..., www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Wciaz pod para... | Polskie parowozy, polskieparowozy.pl [dostęp 2019-08-08].
- ↑ Lokomotywa parowa Ol49. www.parowozy.net. [dostęp 2012-11-01].
BibliografiaEdytuj
- J. Fijałkowski i W. Kowalewski, 1959, Charakterystyki Normalnotorowych Pojazdów Trakcyjnych, Wydawnictwa Komunikacyjne