Ol49

	Ol49
	Ol49
	; Lokomotywa parowa Ol49
Producent	Fablok Chrzanów
Lata budowy	1951-1954
Układ osi	1'C1'
Masa służbowa	144 900 kg
Masa pustego parowozu	125 400 kg
Długość parowozu	12 840 mm
Długość z tendrem	20 675 mm
Wysokość	4 548 mm
Rozstaw osi skrajnych	10 250 mm
Moc znamionowa	1290 KM (949 kW)
Maksymalna; siła pociągowa	12 500 kG
Prędkość maksymalna	100 km/h
Typ tendra	25D49
Ciśnienie w kotle	16 at
Powierzchnia ogrzewalna kotła	162,9 m²
Powierzchnia przegrzewacza	72,9 m²
Powierzchnia rusztu	3,7 m²
Średnica cylindra	500 mm
Skok tłoka	630 mm
Średnica kół napędnych	1750 mm
Średnica kół tocznych	850 mm
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Portal Transport szynowy

Ol49 – parowozy osobowe budowane, w latach 1951-1954, w Fabryce Lokomotyw im. F. Dzierżyńskiego w Chrzanowie. Wyprodukowano 112 sztuk dla PKP i 4 sztuki na eksport do Korei Północnej.

Lokomotywy parowe tej serii przeznaczone były do obsługi pociągów osobowych i lekkich pociągów pospiesznych. Miały zastąpić przedwojenne parowozy Ok1 i Ok22. Jest to najmłodszy wyprodukowany w Polsce parowóz pasażerski – pierwszy wyjechał z fabryki w grudniu 1951.

Są wyposażone w duży zapas wody (25 tys. litrów) i węgla (12 ton). Prędkość maksymalna „oelki”, to 100 km/h. Kilka sztuk z Parowozowni Olsztyn i Toruń przerobiono z opalania węglem na opalanie mazutem.

Do dziś zachowało się 38 sztuk parowozów Ol49, większość z nich to tylko „zimne" eksponaty lub pomniki techniki. Jeszcze w latach 90. stacjonowały m.in. w Żaganiu, Przeworsku, Sierpcu i Jarocinie.

Od dawna słynie z nich Parowozownia Wolsztyn. Utrzymuje się tutaj czynne parowozy Ol49-59 i Ol49-69 ex. Ol49-99, oba z wydłużonymi okresami międzynaprawczymi. Naprawa rewizyjna parowozu Ol49-59 odbywała się od końca 2017 r do maja 2018 r. Od 15 grudnia 2013 roku do 31 marca 2014 roku obieg parowozowy kursował pomiędzy Lesznem a Wolsztynem w planie pociągów osobowych Kolei Wielkopolskich. 15 maja 2017 został wznowiony ruch lokomotyw parowych na linii ze Zbąszynka do Leszna i z Wolsztyna do Poznania^[1]. Po naprawie czynny jest Ol49-69^[2].

W Chabówce sprawny do maja 2007 roku był parowóz Ol49-100. Obecnie oczekuje na naprawę główną z powodu przekroczonego terminu rewizji kotła^[3].

Z Wielkiej Brytanii do Polski wrócił parowóz Ol49-12, który przechodzi rewizję kotła^[4],^[5]

Spis treści

Cechy trakcyjneEdytuj

Masa napędna Ol49 była zdecydowanie większa niż TKt48, „oelki” nie dysponowały więc tak dobrym przyśpieszeniem jak „tekatka”. Natomiast przy prędkości ustalonej, po rozpędzeniu, mogły prowadzić składy o masie do 300 ton ze swoją maksymalną prędkością konstrukcyjną. Bieg ich był spokojny, na dobrym torze do prędkości maksymalnej 100 km/h. Wydajność kotła była dobrze dobrana dla mocy maszyny parowej, nie obserwowało się zjawiska wyczerpania kotła. Niektóre „oelki” miały suwaki Trofimowa z rozsuwnymi tarczami, co wymagało innego sterowania podczas jazdy niż przy rozrządzie klasycznym (suwakach klasycznych). Prowadzenie ciężkich składów lub trudny profil linii wymagały zwiększenia napełniania cylindrów, z czym wiązało się zwiększone zapotrzebowanie na parę, co zwiększało wysiłek fizyczny załogi parowozu z uwagi na ręczne zarzucanie węgla na ruszt. Podczas jazdy tendrem naprzód prędkość konstrukcyjna była ograniczona do 50 km/h.

Właściwości trakcyjneEdytuj

Maksymalna siła wynosi 12 500 kG. Opalany lepszym gatunkiem węgla Ol49 mógł ciągnąć na torze poziomym składy osobowe (wag. 4-osiowe) o masie 400 ton z prędkością 100 km/h, lub 905 ton – 80 km/h. Na wzniesieniach 14‰ skład 155-tonowy osiągał 70 km/h. W porównaniu do lokomotyw spalinowych (np. SP42) miała lepsze osiągi i właściwości trakcyjne^[6].

Dane techniczneEdytuj

tender: 25D49
masa parowozu:
- próżnego: 75,1 Mg
- w stanie roboczym: 83,25 Mg
- w stanie próżnym z tendrem: 125,4 Mg
- w stanie roboczym z tendrem: 145,25 Mg
- napędna: 51,3 Mg
nacisk osi w stanie roboczym:
- napędnej: 17,1 Mg
- wiązanej 1.: 17 Mg
- wiązanej 3.: 17,2 Mg
- tocznej przedniej: 14,9 Mg
- tocznej tylnej: 16,7 Mg
odstęp między osiami skrajnymi: 10 250 mm
ruszt:
- długość: 2420 mm
- szerokość: 1582 mm
palenisko:
- długość: 2420 mm
- szerokość: 1532 mm
- wysokość: 1565,4 mm
- powierzchnia: 16,7 m²
płomieniówki:
- liczba: 102 szt.
- średnica wewnętrzna: 46 mm
- średnica zewnętrzna: 51 mm
- długość między ścianami sitowymi: 4 815 mm
powierzchnia ogrzewalna: 70,9 m²
płomienice:
- liczba: 38
- średnica wewnętrzna: 125 mm
- średnica zewnętrzna: 133 mm
- długość między ścianami sitowymi: 4 815 mm
całkowita powierzchnia ogrzewalna bez przegrzewacza 159,4 m²
przegrzewacz przegrzewacz Schmidta
- rozrząd Heusingera