Olgierd Grzymałowski

Olgierd Bohdan Grzymałowski, pseud. Foka, Luś (ur. 23 września 1899 w Odessie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – polski harcerz, harcmistrz, inżynier-rolnik, ofiara zbrodni katyńskiej.

Olgierd Bohdan Grzymałowski Foka, Luś
Data i miejsce urodzenia	23 września 1899 Odessa
Data i miejsce śmierci	kwiecień 1940 Charków
Stopień harcerski	harcmistrz
Organizacja harcerska	Związek Harcerstwa Polskiego
sekretarz generalny ZHP
Okres sprawowania	od 1 września 1924 do 1929
członek Naczelnictwa ZHP
Okres sprawowania	od 1929 do 1931
Odznaczenia

Życiorys

Olgierd Grzymałowski uczył się początkowo w szkole realnej w Odessie, po śmierci ojca i przeniesieniu się rodziny do Kijowa kontynuował naukę w tamtejszym Prywatnym Gimnazjum Naumenki, które ukończył w 1918 roku. W czasie nauki w gimnazjum brał aktywny udział w pracach młodzieżowych organizacji niepodległościowych i uczestniczył w tajnym ruchu harcerskim. W grudniu 1917 roku wszedł do naczelnictwa harcerstwa na Rusi. Na początku 1919 roku przedostał się do Warszawy, a w marcu wstąpił do Szkoły Oficerskiej Wojsk Kolejowych w Krakowie. Po jej ukończeniu, jako podchorąży rozpoczął służbę w Wojsku Polskim, jednak ze względu na zły stan zdrowia został urlopowany w lutym 1920 roku na 12 miesięcy. W 1921 roku rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej, po roku przeniósł się na Wydział Rolniczy Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, który ukończył z tytułem inżyniera-rolnika w 1929 roku. Przez wiele lat był prezesem Koła Rolników studentów SGGW..

Rówoczesnie czynnie działał w harcerstwie. Od 1 września 1924 do 1930 roku był sekretarzem generalnym ZHP, członkiem Głównej Kwatery Męskiej, kierownikiem Wydziału VI Międzynarodowego i komisarzem międzynarodowym GKM. Przez siedem lat był członkiem Naczelnej Rady Harcerskiej, od 1933 roku był członkiem Rady Starszego Harcerstwa.

Od 1930 roku pracował w przedsiębiorstwie H. Cegielski Spółka Akcyjna w Poznaniu jako szef działu maszyn rolniczych. Był w Poznaniu również sekretarzem Zarządu Okręgu Wielkopolskiego ZHP, wydawał czasopismo „Harcerz”.

Po agresji III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 roku uczestniczył w ewakuacji fabryki na wschód. Jako porucznik rezerwy saperów z przydziałem do 2 batalionu mostów kolejowych zgłosił się do wojska i wziął udział w obronie Lwowa. Po agresji ZSRR na Polskę i kapitulacji Lwowa przed Armią Czerwoną został wbrew warunkom kapitulacji miasta wzięty do niewoli radzieckiej i przewieziony do obozu w Starobielsku. Najprawdopodobniej zginął między 5 kwietnia a 5 maja 1940 roku w Charkowie podczas likwidacji obozu starobielskiego i spoczywa w jednej ze zbiorowych mogił w VI kwartale Parku Leśnego w Piatichatkach. Jego symboliczny grób znajduje się na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 150-4-9/10).

Upamiętnienie

• Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień kapitana. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Życie prywatne

Olgierd Grzymałowski był synem Eliasza Grzymałowskiego herbu Grzymała i Zofii z Radłowskich (która zginęła w powstaniu warszawskim). Miał dwóch starszych braci: Jerzego, zamordowanego przez własowców w czasie powstania warszawskiego, i Stanisława.

Publikacje

• Życie pogodne (1922; współautor: Tadeusz Sopoćko; ponowne wydanie w serii Przywrócić Pamięć)
• Na tropach ludzi i zwierząt (1925; współautor: Tadeusz Sopoćko; ponowne wydanie w serii Text, Biblioteka Kręgu Płaskiego Węzła)

Odznaczenia

• Srebrny Krzyż Zasługi (1926) sekretarzowi generalnemu ZHP za zasługi położone w pracach harcerskich
• Medal Niepodległości (1932)
• Miecze Hallerowskie
• odznaka Polskiej Ligi Wojennej Walki Czynnej
• odznaka byłych Wojsk Polskich w Rosji
• harcerska odznaka „Wdzięczności” (1925)
• odznaka „Za Zasługę” (1926)
• francuski Medal Zwycięstwa
• Order Korony (Belgia)
• łotewskie „Lilie Instruktorskie”

Bibliografia

• Stanisław Zieliński: Grzymałowski Olgierd Bohdan. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 9. Wrocław – Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk – Instytut Historii – Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1961, s. 121–122., reprint wydany przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, 1990, ​ISBN 83-04-03497-2​
• Tomasz Katafiasz: Grzymała-Grzymałowski Olgierd. W: Harcerski Słownik Biograficzny. Janusz Wojtycza (red.). T. 3. Warszawa: Muzeum Harcerstwa i Marron Edition, 2006, s. 62–65. ISBN 83-923571-1-6.