Olgierd Grzymałowski
Olgierd Bohdan Grzymałowski, ps. Foka, Luś (ur. 11 września?/23 września 1899 w Odessie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – polski harcerz, harcmistrz, inżynier-rolnik, ofiara zbrodni katyńskiej.
| Data i miejsce urodzenia |
23 września 1899 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
kwiecień 1940 |
| Stopień harcerski | |
| Organizacja harcerska | |
| sekretarz generalny ZHP | |
| Okres sprawowania |
od 1 września 1924 |
| członek Naczelnictwa ZHP | |
| Okres sprawowania |
od 1929 |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie Eliasza Grzymałowskiego h. Grzymała i Zofii z Radłowskich (która zginęła w powstaniu warszawskim). Miał dwóch starszych braci: Jerzego, zamordowanego przez własowców w czasie powstania warszawskiego, i Stanisława[1][2]. Uczęszczał początkowo do szkoły realnej w Odessie, po śmierci ojca i przeniesieniu się rodziny do Kijowa, od 1912 roku kontynuował naukę w tamtejszym Gimnazjum Prywatnym Naumenki, które ukończył ze srebrnym medalem w 1918 roku. W czasie nauki w gimnazjum brał aktywny udział w pracach młodzieżowych organizacji niepodległościowych i uczestniczył w tajnym ruchu harcerskim. W grudniu 1917 roku wszedł do naczelnictwa harcerstwa na Rusi. Na początku 1919 roku przedostał się do Warszawy, a w marcu wstąpił do Szkoły Oficerskiej Wojsk Kolejowych w Krakowie. Po jej ukończeniu, jako podchorąży rozpoczął służbę w Wojsku Polskim, jednak ze względu na zły stan zdrowia został urlopowany w lutym 1920 roku na 12 miesięcy. W 1921 roku rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej, po roku przeniósł się na Wydział Rolniczy Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, który ukończył z tytułem inżyniera-rolnika w 1929 roku. Przez wiele lat był prezesem Koła Rolników studentów SGGW[1].
Równocześnie czynnie działał w harcerstwie. Od 1 września 1924 do 1930 roku był sekretarzem generalnym ZHP, członkiem Głównej Kwatery Męskiej, kierownikiem Wydziału VI Międzynarodowego i komisarzem międzynarodowym GKM. Przez siedem lat był członkiem Naczelnej Rady Harcerskiej, od 1933 roku był członkiem Rady Starszego Harcerstwa[1].
Od 1930 roku pracował w przedsiębiorstwie H. Cegielski Spółka Akcyjna w Poznaniu jako szef działu maszyn rolniczych. Był w Poznaniu również sekretarzem Zarządu Okręgu Wielkopolskiego ZHP, wydawał czasopismo „Harcerz”[1].
Po agresji III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 roku uczestniczył w ewakuacji fabryki na wschód. Jako porucznik rezerwy saperów z przydziałem do 2 batalionu mostów kolejowych zgłosił się do wojska i wziął udział w obronie Lwowa. Po agresji ZSRR na Polskę i kapitulacji Lwowa przed Armią Czerwoną został wbrew warunkom kapitulacji miasta wzięty do niewoli radzieckiej i przewieziony do obozu w Starobielsku. Najprawdopodobniej zginął między 5 kwietnia a 5 maja 1940 roku w Charkowie podczas likwidacji obozu starobielskiego i spoczywa w jednej ze zbiorowych mogił w VI kwartale Parku Leśnego w Piatichatkach[1]. Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 150-4-9,10)[3].
Publikacje edytuj
- Życie pogodne (1922; współautor: Tadeusz Sopoćko; ponowne wydanie w serii Przywrócić Pamięć)[4][5]
- Na tropach ludzi i zwierząt (1925; współautor: Tadeusz Sopoćko; ponowne wydanie w serii Text, Biblioteka Kręgu Płaskiego Węzła)
Ordery i odznaczenia edytuj
- Medal Niepodległości (15 kwietnia 1932)[6]
- Srebrny Krzyż Zasługi (13 września 1926)[7]
- Miecze Hallerowskie
- Odznaka pamiątkowa Polskiej Ligi Wojennej Walki Czynnej
- Odznaka byłych Wojsk Polskich w Rosji
- Odznaka ZHP „Wdzięczności” (1925)
- Odznaka harcerska „Za Zasługę” (1926)
- Krzyż Kawalerski Orderu Korony (Belgia)
- Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)
- łotewskie „Lilie Instruktorskie”[1]
Upamiętnienie edytuj
- Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień kapitana. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Katafiasz 2006 ↓, s. 64.
- ↑ Profil Olgierda Grzymałowskiego na stronie Wielkiej genealogii Marka Minakowskiego [online], www.wielcy.pl [dostęp 2017-02-04].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: GRZYMAŁOWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-04-15].
- ↑ Życie pogodne. znak.com.pl. [dostęp 2018-12-30].
- ↑ Życie pogodne. impulsoficyna.com.pl. [dostęp 2018-12-30].
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1926 r. nr 214, poz. 605 „za zasługi położone w pracach harcerskich” - jako Olgierd Grzymała-Grzymałowski.
Bibliografia edytuj
- Stanisław Zieliński: Grzymałowski Olgierd Bohdan. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 9. Wrocław – Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk – Instytut Historii – Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1961, s. 121–122., reprint wydany przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, 1990, ISBN 83-04-03497-2
- Tomasz Katafiasz: Grzymała-Grzymałowski Olgierd. W: Harcerski Słownik Biograficzny. Janusz Wojtycza (red.). T. 3. Warszawa: Muzeum Harcerstwa i Marron Edition, 2006, s. 62–65. ISBN 83-923571-1-6.