Wikipedia

Oposik brazylijski

Oposik brazylijski[4][5] (Gracilinanus emiliae) – gatunek ssaka z podrodziny dydelfów (Didelphinae) w obrębie rodziny dydelfowatych (Didelphidae), znany z kilku stanowisk w północnej części Ameryki Południowej. Faktyczny zasięg występowania tego gatunku nie został poznany.

Oposik brazylijski
Gracilinanus emiliae
(O. Thomas, 1909)[1]
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

ssaki niższe

Nadrząd

torbacze

Rząd

dydelfokształtne

Rodzina

dydelfowate

Podrodzina

dydelfy

Rodzaj

oposik

Gatunek

oposik brazylijski

Synonimy
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

brak danych
Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1909 roku amerykański zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Marmosa emiliae[1]. Miejsce typowe to „Para” (obecnie Belém) (1°27′S 48°29′W/-1,450000 -48,480000), Pará, Brazylia[6][7][8]. Holotyp to skóra i czaszka prawie dorosłego samca o sygnaturze BMNH 9.3.9.10 z kolekcji Muzeum Historii Naturalnej w Londynie[8][9]; odłowiony 13 lutego 1909 roku przez niemiecką ornitolożkę Marię Emilię Snethlage[8].

Analizy filogenetyczne zbiorów danych multilocus o dużej gęstości taksonów sugerują, że Gracilinanus emiliae jest gatunkiem siostrzanym w stosunku do G. marica i że ta para jest grupą siostrzaną większego kladu, który obejmuje wszystkie inne gatunki z rodzaju Gracilinanus[10][11][12]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[7].

Etymologia edytuj

  • Gracilinanus: łac. gracilis lub gracilus „smukły, cienki”; gr. νανος nanos „karzeł”[13].
  • emiliae: Henriette Mathilde Maria Elisabeth Emilie Snethlage (1868–1929), niemiecka ornitolożka, kolekcjonerka z Brazylii w latach 1905–1929, dyrektorka Goeldi Museum w latach 1914–1917 (została zawieszona kiedy Brazylia przystąpiła do I wojny światowej przeciwko Niemcom i przywrócona po zawieszeniu broni w 1918 roku) i 1918–1922 (była pierwszą naukowczynią, która kierowała brazylijskim muzeum i pracowała w Amazonii)[14].

Zasięg występowania edytuj

Oposik brazylijski występuje we wschodniej Kolumbii, północnej, wschodniej i południowo-wschodniej Wenezueli, regionie Gujana, północnej Brazylii i północno-wschodniej Peru (Loreto)[15][7].

Morfologia i ekologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 7,2–8,7 cm, długość ogona 12,8–15,1 cm; masa ciała 10–14 g[15][16]. Z wyglądu oraz wymiarami podobny do myszy. Oczy wyłupiaste, ogon nagi i bardzo długi, chwytny. Futro krótkie, miękkie i aksamitne. Torby lęgowej brak, na brzuchu posiada kilkanaście sutek. Młode rodzą się kilka razy do roku.

Prowadzi nocny, głównie nadrzewny tryb życia, odżywiając się owadami, owocami, jajami ptaków. Niekiedy poluje na małe jaszczurki i drobne gryzonie.

Status zagrożenia edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii DD (ang. data deficient „brak danych”)[3].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c O. Thomas. New Species of Œcomys and Marmosa from Amazonia. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 3, s. 379, 1909. (ang.). 
  2. ↑ P. Hershkovitz. The South American gracile mouse opossums, genus Gracilinanus Gardner and Creighton, 1989 (Marmosidae, Marsupialia): a taxonomic review with notes on general morphology and relationships. „Fieldiana. Zoology”. New series. 70, s. 38, 1992. (ang.). 
  3. ↑ a b R. Pérez-Hernandez i inni, Gracilinanus emiliae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-07-19] (ang.).
  4. ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 3. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. ↑ K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 239, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
  6. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Gracilinanus emiliae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2023-07-21].
  7. ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 52. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  8. ↑ a b c R. Voss. An annotated checklist of Recent opossums (Mammalia: Didelphidae). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 455, s. 43–44, 2022. (ang.). 
  9. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Gracilinanus emiliae (O. Thomas, 1909). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-21]. (ang.).
  10. ↑ J.F. Díaz-Nieto, S.A. Jansa & R.S. Voss. Phylogenetic relationships of Chacodelphys (Marsupialia: Didelphidae: Didelphinae) based on “ancient” DNA sequences. „Journal of Mammalogy”. 97 (2), s. 394–404, 2015. DOI: 10.1093/jmammal/gyv197. (ang.). 
  11. ↑ T.B.F. Semedo, M.V. Brandão, A.P. Carmignotto, M. Da Silva Nunes, I.P. Farias, M.N.F. Da Silva & R.V. Rossi. Taxonomic status and phylogenetic relationships of Marmosa agilis peruana Tate, 1931 (Didelphimorphia: Didelphidae), with comments on the morphological variation of Gracilinanus from central-western Brazil. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 173 (1), s. 190–216, 2016. DOI: 10.1111/zoj.12203. (ang.). 
  12. ↑ P. Teta & J.F. Díaz-Nieto. How integrative taxonomy can save a species from extinction: the supposedly extinct mouse opossum Cryptonanus ignitus (Diaz, Flores, and Barquez, 2000) is a synonym of the living C. chacoensis (Tate, 1931). „Mammalian Biology”. 96, s. 73–80, 2019. DOI: 10.1016/j.mambio.2019.04.004. (ang.). 
  13. ↑ A.L. Gardner & G.K. Creighton. A New Generic Name For Tates (1933) Microtarsus Group Of South-American Mouse Opossums (Marsupialia, Didelphidae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 102, s. 4, 1989. (ang.). 
  14. ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 125. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
  15. ↑ a b D. Astúa: Family Didelphidae (Opossums). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 170. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
  16. ↑ Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 38. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Oposik_brazylijski&oldid=70889952”