Osiek Wielki (województwo wielkopolskie)
Osiek Wielki – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kolskim, w gminie Osiek Mały.
| wieś | |
 Kościół św. Bartłomieja | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1010[2] |
| Strefa numeracyjna |
63 |
| Kod pocztowy |
62-613[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PKL |
| SIMC |
0291115 |
Położenie na mapie gminy Osiek Mały  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kolskiego  | |
 52°14′43″N 18°36′07″E/52,245278 18,601944[1]
| |
Wieś królewska należąca do starostwa kolskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie konińskim województwa kaliskiego[4]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie konińskim.
Wieś położona 3 km na północ od Koła przy drodze lokalnej do Sompolna.
Historia
edytujDokument lokujący wieś na prawie magdeburskim wystawił 27 lutego 1330 Jarand herbu Pomian[5]. Zasadźcą wsi był Stanisław, w zamian za dokonanie lokacji wsi otrzymał trzecią cześć opłat z kar sądowych oraz sześć łanów wolnych pod podatków i prawo do prowadzenia karczmy[6]. Mieszkańcy Osieka otrzymali zwolnienie od podatków na okres 12 lat[6].
W 1345 wieś była już własnością kościelną. W 1471 starosta kolski Jan Hińcza z Rogowa wykupił wójtostwo wsi i darował władzom miasta Koła. Nie wiadomo w jakich okolicznościach to nastąpiło, ale w 1476 roku Osiek wchodził w skład starostwa kolskiego (tenuty kolskiej)[7].
Od XVI wieku Osiek Wielki był jedną z największych i najbardziej dochodowych wsi w okolicach Koła[8].
Na początku XIX wieku powstała we wsi szkoła elementarna[9]. W 1827 w Osieku Wielkim mieszkało 646 osób i była to największa wieś na terenie dzisiejszej gminy Osiek Mały[10].
We wrześniu 1939 roku we wsi, przez kilka dni, stacjonowało dowództwo grupy operacyjnej generała Knoll-Kownackiego[11].
W okresie PRL-u powstała we wsi baza maszynowa Spółdzielni Kółek Rolniczych w Osieku Małym[11].
Kościół
edytujW Osieku Wielkim pierwszy kościół parafialny, drewniany pod wezwaniem św. Mikołaja istniał już w 1345 roku, drugi także drewniany, pod wezwaniem św. Bartłomieja Apostoła zbudowano w XVI wieku. Częściowo odbudowywano w 1803 roku. Obecny, wzniesiony na miejscu dawnego w 1890 roku, konsekrowany w 1905 roku. Styl neogotycki. Kościół posiada bogatą polichromię, zabytkowy rzeźbiony konfesjonał z 1902 roku, chrzcielnicę z piaskowca z okresu baroku. Ołtarz główny z obrazem patrona zasłaniany obrazem Serca Jezusowego. Odpusty w Osieku Wielkim odbywają w niedzielę po uroczystościach św.Bartłomieja (24 sierpnia). Obecnym proboszczem parafii Osiek Wielki jest ks. Eugeniusz Pasternak.
Na cmentarzu mogiła lotnika polskiego por. Góreckiego oraz żołnierza radzieckiego, zastrzelonych w okolicy Osieka Wielkiego.
OSP
edytujWe wsi działa również jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, przy której działa orkiestra dęta pod przewodnictwem Adama Kołodziejczaka. Straż założono w roku 1911 staraniom ówczesnego proboszcza parafii osieckiej oraz gminnego naczelnika. Jak i Jana Urbańskiego rolnika darczyńcy gruntu pod budowę budynku OSP. Kilka lat później założono orkiestrę dętą staraniem tamtejszego organisty. W roku 1986 OSP obchodziła 75-lecie swojej działalności w Osieku Wielkim. Przy straży działa także ludowy zespół "Osieczanki".
Sport
edytujW miejscowości działa klub piłkarski GKS Osiek Wielki.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 94336
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 894 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 243.
- ↑ Osiek Mały – dzieje gminy, s. 22.
- ↑ a b Osiek Mały – dzieje gminy, s. 24.
- ↑ Osiek Mały – dzieje gminy, s. 19.
- ↑ Osiek Mały – dzieje gminy, s. 26-31.
- ↑ Osiek Mały – dzieje gminy, s. 108.
- ↑ Osiek Mały – dzieje gminy, s. 93.
- ↑ a b Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 243, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554
Bibliografia
edytuj- Krzysztof Witkowski (red.), Osiek Mały – dzieje gminy, Piotr Gołdyn, Bartłomiej Grzanka, Krzysztof Witkowski, Osiek Mały: Gmina Osiek Mały, 2014, ISBN 978-83-61240-95-2.
- Piotr Maluśkiewicz, Ziemia konińska – przewodnik turystyczny, Konin: „Apeks”, 1997, ISBN 83-86139-28-5, OCLC 750945451.
- Andrzej Czesław Nowak, Koło, Kłodawa, Uniejów, Dąbie, Przedecz oraz okolice – przewodnik turystyczny, Poznań: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej, 1987, ISBN 83-85034-05-6, OCLC 69476907.