Zaburzenie dysocjacyjne tożsamości

(Przekierowano z Osobowość wieloraka)

Zaburzenie dysocjacyjne tożsamości (osobowość mnoga, osobowość naprzemienna, osobowość wieloraka, ang. multiple personality, dissociative identity disorder, DID) – zaburzenie dysocjacyjne, polegające na występowaniu przynajmniej dwóch osobowości u jednej osoby. Zazwyczaj poszczególne osobowości nie wiedzą o istnieniu pozostałych[1].

Inne zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne)
Klasyfikacje
ICD-11

6B64
Zaburzenie dysocjacyjne tożsamości

ICD-10

F44.81
Osobowość mnoga

DSM-IV

300.14
Dysocjacyjne zaburzenia identyfikacji
(osobowość mnoga)

MeSH

D009105

Nie tylko wzorce zachowań różnych osobowości są zazwyczaj odmienne, każda osobowość ma odrębną tożsamość, wspomnienia[2], zdarza się, że nawet płeć, iloraz inteligencji, ciśnienie krwi, ostrość wzroku, preferencje seksualne czy alergie[3]. Osobowości mogą też wykazywać cechy charakterystyczne dla osób w odmiennym wieku[4]. Badania czynności układu nerwowego mogą wykazać różnice w pracy mózgu poszczególnych osobowości u tej samej osoby.

Mechanizm powstawania nie jest dobrze poznany. Jako dysocjacja, osobowość mnoga wytwarza się po szczególnie bolesnych, traumatycznych przeżyciach i kryzysach, przebytych w dzieciństwie i powiązanych z tematyką śmierci oraz seksualności. Charakteryzuje się dezintegracją ego, integralność którego zapewnia możliwość pozytywnego włączania zdarzeń zewnętrznych i doświadczeń społecznych w obręb percepcji. Osoba niezdolna do zinternalizowania zdarzeń zewnętrznych może doświadczać poczucia emocjonalnego rozregulowania, w ekstremalnych przypadkach tak intensywnego, że prowadzącego do dysocjacji własnej osobowości (łac. dissociatio – rozdzielenie).

Szacuje się, że około 2% populacji doświadcza rozdwojenia osobowości[5]. Zaburzenie jest diagnozowane rzadko; częściej u kobiet niż u mężczyzn.

Diagnoza różnicowa: schizofrenia, PTSD, borderline.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ICD-10. V rozdział. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne.. Warszawa: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, 2000, s. 138. ISBN 83-85688-25-0.
  2. Zaburzenie dysocjacyjne tożsamości – czym jest, jak się objawia i czy możn [online], healthytime.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  3. Rosenhan D.L, Seligman M.E.P, (1994), Psychopatologia
  4. Rozdwojenie osobowości, Openmedica Zdrowie. [dostęp 2007-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-09)].
  5. Artykuł National Alliance on Mental Health. [dostęp 2018-08-23].