Pływacz szary
Pływacz szary[2], wal szary[5] (Eschrichtius robustus) – gatunek ssaka, jedyny żyjący współcześnie gatunek z rodziny pływaczowatych (Eschrichtiidae).
| ||
| Eschrichtius robustus[1] | ||
| (Lilljeborg, 1861) | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Podgromada | żyworodne | |
| Infragromada | łożyskowce | |
| Rząd | walenie[2] | |
| Podrząd | fiszbinowce[2] | |
| Rodzina | pływaczowate[2] | |
| Rodzaj | pływacz[2] | |
| Gatunek | pływacz szary | |
| Synonimy | ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | ||
 | ||
| Zasięg występowania | ||
| ||
SystematykaEdytuj
Takson po raz pierwszy opisany przez W. Lilljeborga w 1861 roku[6]. Jako miejsce typowe autor wskazał Szwecję („på Gräsön i Roslagen”; „Benen lägo 840 fot frän hafsstranden, ungefär 12 à 15 fot öfver hafvets yta” (= Uppland, wyspa Gräsö))[6]. Jedyny żyjący przedstawiciel rodzaju pływacz[2] (Eschrichtius) utworzonego przez J. E. Graya w 1864 roku[7][8].
CharakterystykaEdytuj
Jego skóra jest szara, często pokryta pąklami. Zamiast płetwy grzbietowej pływacz ma serię zgrubień zaczynającą się od 1/3 długości ciała. Płetwa ogonowa jest wcięta i mierzy od czubka do czubka 3 m. Pływacz ma charakterystyczny, krótki i żółty fiszbin. Żywi się obunogami, wieloszczetami i mięczakami. przewracając się na boki i wykonując ruchy głową w mule dla wypłoszenia skorupiaków i niewielkich ryb. Wsysa wodę do pyska, a następnie wypycha ją zachowując pokarm na fiszbinach. Występuje w płytkich wodach przybrzeżnych Morza Arktycznego, Oceanu Spokojnego, od Morza Czukockiego, Beauforta, Beringa i Ochockiego na południe do Półwyspu Kalifornijskiego i Korei Południowej. Lato spędza żerując w Arktyce, następnie migruje na południe do zatok i lagun przybrzeżnych w celu rozrodu.
Od połowy jesieni aż do początków zimy przebywają odcinek dziewięciu tysięcy sześciuset kilometrów, który jest najdłuższym odcinkiem migracji tych ssaków. Przebywają około 160 kilometrów dziennie, a w podróży zawsze płyną w odległości kilku mil od wybrzeży. Samice docierają do Kalifornii Dolnej pod koniec grudnia aby po dwunastu, trzynastu miesiącach, w ciepłych i słonych wodach Lagun Ojo de Liebre, San Ignacio i w Zatoce Magdaleny, urodzić potomstwo[9].
Po ciąży trwającej około roku, w zimie, rodzi się jedno młode mające 4,6 m długości[10]. Walenie te żyją około 70 lat. Jest to waleń fiszbinowy; odżywia się przez przecedzanie wody przez duże płaty fiszbinu długości do 45 cm, zwisające z górnej szczęki. Waleń zagrożony wyginięciem. Jego liczebność została obniżona drastycznie przez polowania w przeszłości, tak że populacja z zachodniej części Oceanu Spokojnego bliska jest obecnie wymarcia.
Osiąga długość do 14 m i masę od 15–35 ton.
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d Eschrichtius robustus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 187. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ a b Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Eschrichtius robustus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 16 grudnia 2009]
- ↑ Reilly, S.B., Bannister, J.L., Best, P.B., Brown, M., Brownell Jr., R.L., Butterworth, D.S., Clapham, P.J., Cooke, J., Donovan, G.P., Urbán, J. & Zerbini, A.N. 2008, Eschrichtius robustus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015.2 [dostęp 2015-09-08] (ang.).
- ↑ Nazwa polska za: K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 268, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ a b W. Lilljeborg: Forhandlinger ved de skandinaviske naturforskeres ottende møde, i Kiøbenhavn fra den 8de til den 14de juli 1860. Kopenhaga: Den Gyldendalske Boghandel, 1860, s. 602. (szw.)
- ↑ J. E. Gray. Notes on the Whalebone-Whales; with a synopsis of the species. „The Annals and Magazine of Natural History”. Thirth Series. 14, s. 350, 1864 (ang.).
- ↑ Rodzaj obejmuje także wymarły, plejstoceński gatunek Eschrichtius akishimaensis. Patrz: Toshiyuki Kimura, Yoshikazu Hasegawa i Naoki Kohno. A new species of the genus Eschrichtius (Cetacea: Mysticeti) from the Early Pleistocene of Japan. „Paleontological Research”. 22 (1), s. 1–19, 2018. DOI: 10.2517/2017PR007 (ang.).
- ↑ Wieloryby w Baja Kalifornia - Jagatour. [dostęp 2011-05-15].
- ↑ Peter Gill, Linda Gibson: Wieloryby, delfiny i morświny. Warszawa: "Cibet" PNT, 1998, seria: Poznawaj z Nami. ISBN 83-85749-15-2.