Parafia cywilno-wojskowa św. Jerzego w Sopocie
Parafia cywilno–wojskowa św. Jerzego w Sopocie – rzymskokatolicka parafia cywilno–wojskowa, usytuowana w Sopocie przy ulicy Kościuszki. Wchodzi w skład dekanatu Sopot w archidiecezji gdańskiej oraz dekanatu Marynarki Wojennej w Ordynariacie Polowym Wojska Polskiego.
Kościół garnizonowy św. Jerzego (widok z ul. Bohaterów Monte Cassino) | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Adres |
ul. Kościuszki 1, |
Data powołania |
8 maja 1947 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Archidiecezja Diecezja |
|
Dekanat | |
Kościół | |
Proboszcz |
ks. kmdr ppor. SG Andrzej Szpura |
Wezwanie |
św. Jerzego oraz Matki Boskiej Częstochowskiej |
Wspomnienie liturgiczne | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |
Położenie na mapie Sopotu | |
54°26′33,6″N 18°33′50,6″E/54,442667 18,564056 | |
Strona internetowa |
Historia
edytujParafia powstała w 1947 przy neogotyckim kościele poewangelickim noszącym do 1945 wezwanie Zbawiciela (Erlöserkirche) i wybudowanym w latach 1899–1901 według projektu Ludwiga von Tiedemanna, ze środków ofiarowanych przez cesarzową Augustę Wiktorię i cesarza Wilhelma II[1].
Dnia 8 maja 1945 świątynia została przekazana duszpasterstwu wojskowemu. Rozkazem Głównego Kwatermistrza Wojska Polskiego z dniem 1 lipca 1967, Kościół został przekazany Marynarce Wojennej[2].
Jej pierwszym administratorem jako parafii terytorialnej wchodzącej w skład diecezji gdańskiej w latach 1947–1986 był ks. kan. Paweł Matulewicz[3][4], późniejszy (1986–1991) proboszcz. W 1991 przy kościele garnizonowym została erygowana przez biskupa polowego Wojska Polskiego Sławoja Leszka Głódzia – parafia wojskowa, której proboszczem i kapelanem wojskowym został ks. kmdr por. Józef Kubalewski[5][6]. Jej późniejszy proboszcz ks. kmdr mgr Zbigniew Rećko[7][8], został w lutym 2016 roku mianowany dziekanem dekanatu Marynarki Wojennej[9].
Wikariusze parafii wojskowej byli również kapelanami 7 Szpitala Marynarki Wojennej[10] w Gdańsku Oliwie:
- 1957–1980: ks. kmdr Andrzej Wystrychowski[11]
- 1996–2004: ks. kmdr por. Marian Wydra[12][13]
- 2004–2005: ks. kmdr kan. Zbigniew Kłusek[14][15][16][17]
- 2011–2013: ks. kpt. Sebastian Semrau[18]
W 1971 w prawym bocznym ołtarzu zamontowano płaskorzeźbę Matki Bożej Częstochowskiej z kaplicy historycznego statku m/s Batory[19].
Kościół parafialny był od 11 grudnia 2017 do 16 czerwca 2024 siedzibą dekanatu, a jej proboszcz dziekanem.
Patronami parafii są św. Jerzy oraz Matka Boska Częstochowska – jako patronka drugorzędna z dekretu kardynała Stefana Wyszyńskiego – prymasa Polski, z dnia 26 września 1959, dzięki staraniom ówczesnego rektora ks. ppłk Wiktora Kłosowicza[20].
Proboszczowie
edytuj- 1945–1946: ks. Jerzy Dunin
- 1948–1952: o. ppłk Stanisław Kałuża OFM[21]
- rektor kościoła garnizonowego
- 1952–1956: ks. płk Franciszek Wojtyło
- rektor kościoła garnizonowego
- 1957–1965: ks. ppłk Wiktor Kłosowicz[22]
- rektor kościoła garnizonowego
- 1965–1980: ks. kmdr Andrzej Wystrychowski[2][11][23]
- rektor kościoła garnizonowego
- 1980–1991: ks. kmdr Emil Dybek[24]
- rektor kościoła garnizonowego
- 1986–1991: ks. kan. Paweł Matulewicz[3][4]
- administrator parafii terytorialnej (1947–1986)
- 1991–1999: ks. kmdr prał. Józef Kubalewski[5][6]
- 1999–2005: ks. kmdr mgr Zbigniew Rećko[7][8]
- 2005–2010: ks. kmdr prał. mgr Roman Dziadosz[25]
- 2010–2012: ks. kmdr por. mgr Józef Michalik[26]
- 2012–2013: ks. kmdr por. mgr Jarosław Antoszewski[27]
- 2013–2024: ks. płk w st. spocz. prał. mgr Jan Wołyniec
- od 16 VI 2024: ks. kmdr ppor. SG Andrzej Szpura[28]
Wikariusze
edytujWikariusze parafii terytorialnej
edytuj- 1957–1958: ks. Alfons Pluskowski[29]
- 1959–1960: ks. dr Alojzy Rotta[30][31]
- 1962–1963: ks. Jan Wesołowski
- 1965–1968: ks. prał. Andrzej Rurarz[32][33]
- 1968–1972: ks. Jan Kozaczka[34]
- 1972–1975: ks. Henryk Tribowski[35]
- 1975–1979: ks. płk prał. mgr Jan Wołyniec
- 1979–1980: ks. Ryszard Lewarski[36]
- 1979–1980: ks. kan. mgr Andrzej Rozmus[37]
- 1980–1981: ks. Andrzej Tretyn
- 1981–1992: ks. płk prał. mgr Jan Wołyniec
- 1992–1995: ks. kan. mgr Stanisław Jarzembski[38]
- 1992–2000: o. mgr lic. Andrzej Haase OSB[39][40]
- 1995–1996: ks. kan. mgr Krzysztof Stachowski[41][42][43]
- 1996–2000: ks. kan. mgr Tadeusz Balicki[44]
- 2000–2006: ks. mgr lic. Janusz Witkowski[45][46]
- 2002–2008: mgr Rafał Urbański
- przeniesiony do stanu świeckiego po 2009 (na prośbę duchownego)
- 2006–2011: ks. mgr Wojciech Gruchała[47]
- 2008–2011: ks. mgr Piotr Wrzesiński[48][49]
- 2011–2015: ks. Kazimierz Radomski[50]
- 2013–2021: ks. kan. prof. dr hab. Zdzisław Kropidłowski[51]
- pomoc duszpasterska
- 2015–2019: ks. kan. Kazimierz Głyżewski[52]
- 2019–2024: ks. mgr lic. Marek Jóskowski[53]
- od 1 X 2024: ks. dr Jacek Meller[54]
- pomoc duszpasterska
Wikariusze parafii wojskowej
edytujPowołania z terenu parafii
edytuj- ks. prał. Jan Majder[56][57] (wyświę. – 1964)
- proboszcz parafii NMP Królowej Różańca Św. w gdańskiej dzielnicy Przymorze Małe w latach 1980–1999;
- ks. Ryszard Rudziński (wyświę. – 1972);
- ks. Piotr Makiłła[58][59] (wyświę. – 1980)
- proboszcz parafii św. Antoniego z Padwy w Wocławach w latach 1986–1993;
- ks. mgr Leopold Godniewicz[60] (wyświę. – 1985);
- o. dr Janusz Maria Andrzejewski[61] OP (wyświę. – 1990);
- ks. hm. mgr Robert Mogiełka[62][63] (wyświę. – 1995)
- proboszcz parafii św. Józefa i św. Judy Tadeusza w rumskiej dzielnicy Zagórze[64] od 2024
- diecezjalny duszpasterz harcerzy[65][66] od 2002;
- ks. dr Jan Kaczkowski[67][68][69] (wyświę. – 2002)
- założyciel i dyrektor Puckiego Hospicjum pw. św. Ojca Pio[70][71] w latach 2005–2016;
- ks. mgr Jan Wójcik[72] (wyświę. – 2010)
- misjonarz i administrator parafii św. Mikołaja w Rohatyniu[73] (Ukraina) od 2014.
Upamiętnienie dwóch wybitnych Sopocian
edytujZ inicjatywy Urzędu Miasta Sopotu[74] 28 marca 2017 odsłonięto i poświęcono ufundowane tablice w kościele upamiętniające dwóch wybitnych Sopocian ks. kanonika Pawła Matulewicza i ks. dr Jana Kaczkowskiego przy bocznym ołtarzu św. Józefa Robotnika. Mszy św. oraz odsłonięcia tablic dokonał dziekan Marynarki Wojennej, ks. kmdr Zbigniew Rećko[75].
Przypisy
edytuj- ↑ Wojciech Gruszczyński, Wolne Miasto Gdańsk. Przewodnik po mieście, część 3, Gdańsk 2011.
- ↑ a b Historia duszpasterstwa w Marynarce Wojennej. jerzy.sopot.pl. [dostęp 2006-04-23]. (pol.).
- ↑ a b Śp. ks. kanonik Paweł Matulewicz. jerzy.sopot.pl. [dostęp 2023-08-11]. (pol.).
- ↑ a b Śp. ks. Paweł Matulewicz. sopot.grobonet.com. [dostęp 2024-07-01]. (pol.).
- ↑ a b Proboszcz: ks. Józef Kubalewski. diecezja.bydgoszcz.pl. [dostęp 2024-06-16]. (pol.).
- ↑ a b Proboszcz: Ks. Prałat Józef Konstanty Kubalewski. meczennicy.bydgoszcz.pl. [dostęp 2024-06-24]. (pol.).
- ↑ a b Ks. Zbigniew Rećko. archibial.pl. [dostęp 2016-02-09]. (pol.).
- ↑ a b Ks. kmdr mgr Zbigniew Rećko – proboszcz parafii Wojskowej Marynarki Wojennej RP pw. M.B. Częstochowskiej (Gdynia Oksywie). diecezja.gda.pl. [dostęp 2016-02-09]. (pol.).
- ↑ Chciałbym głębiej zapuścić lemiesz. gdansk.gosc.pl. [dostęp 2016-03-03]. (pol.).
- ↑ 7 Szpital Marynarki Wojennej. 7szmw.pl. [dostęp 2024-07-01]. (pol.).
- ↑ a b „A czy to jest prawdziwy ksiądz?” Nocne grzebanie ofiar rewolty grudniowej przez kapelanów wojskowych w Trójmieście (arch.). przystanekhistoria.pl. [dostęp 2021-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-28)]. (pol.).
- ↑ a b Zmarł ks. kan. kmdr por. Marian Wydra (arch.). archibial.pl. [dostęp 2022-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-28)]. (pol.).
- ↑ a b Białystok – Słubice (Diecezja ŁOWICKA): Uroczystości pogrzebowe śp. ks. kmdra por. Mariana Wydry. archibial.pl. [dostęp 2023-06-15]. (pol.).
- ↑ a b Zmarł ks. kmdr Zbigniew Kłusek. ryglice-okolice.pl. [dostęp 2015-02-13]. (pol.).
- ↑ a b O Zmarłym kapelanie, śp. kmdr. Zbigniewie Kłusku: „Przy Tobie nikt nie czuł się samotny” (arch.). archiwum-ordynariat.wp.mil.pl. [dostęp 2015-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-09)]. (pol.).
- ↑ a b Pożeganli ks. komandora (arch.). tarnow.gosc.pl. [dostęp 2015-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-04)]. (pol.).
- ↑ a b Pożegnanie ks. kmdr. Zbigniewa Kłuska. ryglice-okolice.pl. [dostęp 2015-02-20]. (pol.).
- ↑ a b Kościół Garnizonowy pw. Zmartwychwstania Pańskiego (Proboszcz: ks. mjr Sebastian SEMRAU). 1psap.wp.mil.pl. [dostęp 2024-07-01]. (pol.).
- ↑ Historia figury Matka Bożej Częstochowskiej (arch.). jerzy.sopot.pl. [dostęp 2023-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-26)]. (pol.).
- ↑ Matka Boska Częstochowska – drugorzędny patron naszego kościoła od 1959 roku (odpust: 26 sierpnia) (arch.). jerzy.sopot.pl. [dostęp 2023-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-26)]. (pol.).
- ↑ O. Stanisław Karol Kałuża (arch.). panewniki.pl. [dostęp 2024-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-15)]. (pol.).
- ↑ Ks. Wiktor Kłosowicz. florian-pabianice.pl. [dostęp 2019-07-31]. (pol.).
- ↑ Zmarli 15 grudnia 1986: Ks. płk (komandor) Andrzej Wystrychowski. echogorzowa.pl. [dostęp 2019-12-15]. (pol.).
- ↑ Śp. ks. Emil Dybek. sopotparafialny.grobonet.com. [dostęp 2024-06-14]. (pol.).
- ↑ Ksiądz Roman Dziadosz. diecezja.bielsko.pl. [dostęp 2014-08-01]. (pol.).
- ↑ Ks. Józef Michalik. diecezja.zamojskolubaczowska.pl. [dostęp 2013-08-17]. (pol.).
- ↑ Ks. Kanonik ppłk mgr Jarosław Antoszewski. diecezjaplocka.pl. [dostęp 2024-01-01]. (pol.).
- ↑ a b Ks. mjr Andrzej Szpura – proboszcz. diecezja.gda.pl. [dostęp 2024-06-16]. (pol.).
- ↑ Śp. ks. Alfons Pluskowsk. sopot.grobonet.com. [dostęp 2024-06-14]. (pol.).
- ↑ Nie żyje ks. dr Alojzy Rotta (arch.). gdansk.gosc.pl. [dostęp 2023-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-22)]. (pol.).
- ↑ Pogrzeb ks. dr. Alojzego Rotty (arch.). gdansk.gosc.pl. [dostęp 2023-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-23)]. (pol.).
- ↑ Życiorys Ks. Prałata Andrzeja Rurarza (arch.). diecezja.gda.pl. [dostęp 2014-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-22)]. (pol.).
- ↑ Pogrzeb ks. Prałata Rurarza - wielkiego patrioty, Kapelana Jego Świątobliwości (arch.). portalpomorza.pl. [dostęp 2009-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-14)]. (pol.).
- ↑ Polska Misja Katolicka w Hanau – Fulda: Ks. Proboszcz Jan Kozaczka (arch.). pmk-hanau.de. [dostęp 2009-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-12-08)]. (niem.).
- ↑ Ks. Henryk Tribowski – emeryt w parafii św. Stanisława Kostki (Gdańsk Oliwa). diecezja.gda.pl. [dostęp 2005-09-07]. (pol.).
- ↑ Życiorys Ks. Ryszarda Lewarskiego (arch.). diecezja.gda.pl. [dostęp 2014-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-01)]. (pol.).
- ↑ Ks. Kanonik mgr Andrzej Rozmus – proboszcz w parafii św. Jana Chrzciciela (Gdańsk Kiełpino). diecezja.gda.pl. [dostęp 2005-10-23]. (pol.).
- ↑ Ks. Kanonik mgr Stanisław Jarzembski – proboszcz w parafii św. Wojciecha (Reda Ciechocino). diecezja.gda.pl. [dostęp 2015-02-16]. (pol.).
- ↑ Ks. mgr lic. Andrzej Haase OSB – poza diecezją (Tyniec). diecezja.gda.pl. [dostęp 2008-09-02]. (pol.).
- ↑ Zespół prowadzących: o. mgr lic. Andrzej Haase OSB (Tyniec). instytutmonastyczny.pl. [dostęp 2024-06-14]. (pol.).
- ↑ Nie żyje ks. Krzysztof Stachowski. Miał 60 lat (arch.). nadmorski24.pl. [dostęp 2021-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-21)]. (pol.).
- ↑ Nie żyje ks. Krzysztof Stachowski, proboszcz z parafii w Żarnowcu. Miał 60 lat, ciężko zachorował i trafił do szpitala w Wejherowie. puck.naszemiasto.pl. [dostęp 2021-02-06]. (pol.).
- ↑ Pogrzeb ks. kan. Krzysztofa Stachowskiego (Życiorys). gdansk.gosc.pl. [dostęp 2021-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-29)]. (pol.).
- ↑ Ks. Kanonik mgr Tadeusz Balicki – zamieszkały przy Caritas (Gdańsk Przymorze). diecezja.gda.pl. [dostęp 2021-09-01]. (pol.).
- ↑ Śp. ks. Janusz Witkowski (arch.). jerzy.sopot.pl. [dostęp 2007-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-11)]. (pol.).
- ↑ O księdzu Januszu Witkowskim (arch.). konferencjazagrozenia.lokomotywa.edu.pl. [dostęp 2007-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-11)]. (pol.).
- ↑ Ks. mgr Wojciech Gruchała – proboszcz w parafii św. Wojciecha - Milenijne Sanktuarium Chrzciciela Gdańska (Gdańsk Świbno). diecezja.gda.pl. [dostęp 2023-07-01]. (pol.).
- ↑ Ks. mgr Piotr Wrzesiński – poza diecezją (Toruń). diecezja.gda.pl. [dostęp 2018-07-01]. (pol.).
- ↑ Ks. Piotr Wrzesiński. diecezja-torun.pl. [dostęp 2018-07-02]. (pol.).
- ↑ Ks. Kazimierz Radomski. diecezja.gda.pl. [dostęp 2018-07-01]. (pol.).
- ↑ Ks. Kanonik prof. dr hab. Zdzisław Kropidłowski – pomoc duszpasterska w parafii św. Wojciecha (Kielno). diecezja.gda.pl. [dostęp 2018-07-01]. (pol.).
- ↑ Ks. Kanonik Kazimierz Głyżewski – proboszcz w parafii św. Apostołów Piotra i Pawła (Gdańsk Jelitkowo). diecezja.gda.pl. [dostęp 2020-06-10]. (pol.).
- ↑ Ks. mgr lic. Marek Jóskowski. diecezja.gda.pl. [dostęp 2024-08-25]. (pol.).
- ↑ Ks. dr Jacek Meller – pomoc duszpasterska. diecezja.gda.pl. [dostęp 2024-10-01]. (pol.).
- ↑ Kościół pomocniczy w Brzegu: pw. Zmartwychwstania Pańskiego – udostępniony Duszpasterstwu Wojskowemu (ks. mjr Sebastian Semrau – proboszcz). archidiecezja.wroc.pl. [dostęp 2024-06-15]. (pol.).
- ↑ Ksiądz Jan Majder (arch.). nmp.pl. [dostęp 2010-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-24)]. (pol.).
- ↑ Ks. Prałat Jan Majder – wyjątkowa postać kościoła gdańskiego (arch.). poradnictwo.gda.pl. [dostęp 2008-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-11)]. (pol.).
- ↑ Pogrzeb ks. Piotra Makiłły (Śp. ks. Piotr zmarł w czwartek 27 V) (arch.). gdansk.gosc.pl. [dostęp 2021-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-21)]. (pol.).
- ↑ Śp. ks. Piotr Makiłła. sopotparafialny.grobonet.com. [dostęp 2024-06-15]. (pol.).
- ↑ Ks. mgr Leopold Godniewicz – rezydent w parafii Chrystusa Króla i bł. Alicji Kotowskiej (Wejherowo). diecezja.gda.pl. [dostęp 2001-07-01]. (pol.).
- ↑ Janusz Maria Andrzejewski OP – opiekun Klub Inteligencji Katolickiej (KIK), prowadzący katechezy dla dorosłych (klasztor w Tarnobrzegu). wdrodze.pl. [dostęp 2022-02-02]. (pol.).
- ↑ 25 lat kapłaństwa kapelana naczelnego (ZHR) (arch.). zhr.pl. [dostęp 2020-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-01)]. (pol.).
- ↑ Ks. mgr Robert Mogiełka – proboszcz w parafii św. Józefa i św. Judy Tadeusza (Rumia Zagórze). diecezja.gda.pl. [dostęp 2024-07-01]. (pol.).
- ↑ Dekrety proboszczowskie. gdansk.gosc.pl. [dostęp 2024-05-20]. (pol.).
- ↑ Diecezjalna rada duszpasterstwa harcerzy – Ks. mgr hm. Robert Mogiełka (diecezjalny duszpasterz harcerzy). diecezja.gda.pl. [dostęp 2024-06-01]. (pol.).
- ↑ Duszpasterstwo ZHR: Kapelan Naczelny – Ks. mgr hm. Robert Mogiełka (Przewodniczący Rady). zhr.pl. [dostęp 2024-06-14]. (pol.).
- ↑ Ks. Jan Kaczkowski (1977–2016) (arch.). hospitium.org. [dostęp 2020-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-21)]. (pol.).
- ↑ Ks. dr Jan Kaczkowski JOHNNY (arch.). fundacjakaczkowskiego.org. [dostęp 2024-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-03-02)]. (pol.).
- ↑ Śp. ks. Jan Kaczkowski. sopot.grobonet.com. [dostęp 2024-07-01]. (pol.).
- ↑ Puckie Hospicjum pw. św. Ojca Pio. hospitium.org. [dostęp 2024-07-01]. (pol.).
- ↑ Fundacja Kaczkowskiego. fundacjakaczkowskiego.org. [dostęp 2024-07-01]. (pol.).
- ↑ Ks. mgr Jan Wójcik – poza krajem (Ukraina). diecezja.gda.pl. [dostęp 2014-07-01]. (pol.).
- ↑ Ks. Jan Paweł Wójcik – administrator (ROHATYN: parafia św. Mikołaja). rkc.lviv.ua. [dostęp 2014-07-01]. (ukr.).
- ↑ Dwóch wybitnych Sopocian: ks. Jan Kaczkowski i ks. Paweł Matulewicz (arch.). sopot.pl. [dostęp 2017-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-24)]. (pol.).
- ↑ Odsłonięcie tablicy im. ks. Jana Kaczkowskeigo (arch.). pomorskie.naszemiasto.pl. [dostęp 2017-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-22)]. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Informacje o parafii na stronie archidiecezji gdańskiej. [dostęp 2024-10-01].
- Ordynariat Polowy Wojska Polskiego. [dostęp 2024-10-01].
- Wyszukiwarka grobów na cmentarzu (katolickim) parafii Gwiazda Morza w Sopocie. [dostęp 2024-09-01].
- Wyszukiwarka grobów na cmentarzu komunalnym w Sopocie. [dostęp 2024-09-01].