Paszowice

Paszowice
	wieś
	; Kościół św. Trójcy w Paszowicach
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	jaworski
Gmina	Paszowice
Wysokość	201-260 m n.p.m.
Liczba ludności (2022)	1469
Strefa numeracyjna	76
Kod pocztowy	59-411
Tablice rejestracyjne	DJA
SIMC	0366149
	Położenie na mapie gminy Paszowice Paszowice
	Położenie na mapie Polski Paszowice
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Paszowice
	Położenie na mapie powiatu jaworskiego Paszowice
	51°01′32″N 16°10′55″E/51,025556 16,181944
	Multimedia w Wikimedia Commons

Paszowice (niem. Poischwitz^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Paszowice.

Podział administracyjny edytuj

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Paszowice.

Położenie edytuj

Miejscowość położona jest na Przedgórzu Sudeckim, a dokładniej w Obniżeniu Podsudeckim, nad potokiem Paszówką^[5].

Demografia edytuj

Jest największą miejscowością gminy Paszowice. Według Narodowego Spisu Powszechnego posiadała 1351 mieszkańców (III 2011 r.).

Nazwa edytuj

Istnieją dwie alternatywne wersje pochodzenia nazwy miejscowości. Pierwsza wskazuje na nazwę patronimiczną pochodzącą od imienia Paszko należącego do właściciela lub założyciela wsi, do której dodano słowiańską końcówką wice. Oznacza ona literalnie Wieś Paszki^[6].

Druga wywodzi ją od polskiej nazwy pasza, czyli pożywienia przeznaczonego dla zwierząt hodowlanych. Obie wersje przytacza Otto Koischwitz w swojej książce o ziemi jaworskiej wymieniając obok wersji niemieckiej Poischwitz również nazwę Paschkowice^[6]. Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia pierwotną nazwę jako Paschkowice podając jej znaczenie Futterplatz, Weideplatz, czyli tłumacząc na język polski „miejsce paszy, pastwiska”^[7]. Nazwa została później fonetycznie zgermanizowana na Poischwitz^[7] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.

Historia edytuj

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi ze średniowiecznego dokumentu z 1288 roku, gdzie wymieniona jest jako Paschowicz^[8].

W 1295 w kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) miejscowość wymieniona jest jako Passowitz^[9].

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty^[10]:

kościół par. pw. Świętej Trójcy, z XIII w., przebudowany w XIV i XVII w.
cmentarz przykościelny
kościół ewangelicki, obecnie rzym.-kat. par. pw. Świętej Trójcy, z 1784 r., przebudowany w 1910 w.
plebania, z drugiej poł. XVIII w., przebudowana w XX w.
cmentarz parafialny, z 1895 r.
wieża widokowa na wzniesieniu „Bazaltowa Góra”, z 1906 r.

Paszowice na tle Pogórza Kaczawskiego

Przypisy edytuj

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 98291
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-03] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 920 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
↑ Park Krajobrazowy Chełmy, mapa turystyczna, skala 1:50 000, PPWK, Warszawa – Wrocław, wydanie II, 1999
↑ ^a ^b Otto Koischwitz: Jauer - ein Wegweiser durch die Heimat und ihre Geschichte. Jauer: Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung, 1930, s. 104.
↑ ^a ^b HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 87, OCLC 456751858 (niem.).
↑ Stanisław Jastrzębski, "Jawor i okolice", Ossolineum Wrocław 1973, str. 134
↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 34. [dostęp 2012-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

Bibliografia edytuj

Stanisław Jastrzębski: Jawor i okolice, Ossolineum Wrocław 1973, s. 134-135
Józef Pilch: Zabytki Architektury Dolnego Śląska, Wrocław, 1978, s. 289
Edward Wiśniewski, Tomasz Horoszko: Park Krajobrazowy Chełmy, Myślibórz, Wrocław 2013, ISBN 978-83-63166-06-9, s.92

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 98291

[2] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-03] .

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 920 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[4] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)

[5] Park Krajobrazowy Chełmy, mapa turystyczna, skala 1:50 000, PPWK, Warszawa – Wrocław, wydanie II, 1999

[Koischwitz-6] Otto Koischwitz: Jauer - ein Wegweiser durch die Heimat und ihre Geschichte. Jauer: Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung, 1930, s. 104.

[Adamy-7] HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 87, OCLC 456751858 (niem.).

[8] Stanisław Jastrzębski, "Jawor i okolice", Ossolineum Wrocław 1973, str. 134

[9] Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online

[nid-10] Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 34. [dostęp 2012-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

[4]

[2]

[3]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]