Paweł Budzik
Paweł Budzik (ur. 29 czerwca 1892 w Nowej Jastrząbce, zm. 26 września 1939 w Giżycach) – major administracji Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
 Paweł Budzik (przed 1934) | |
 major administracji
| |
| Data i miejsce urodzenia |
29 czerwca 1892 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
26 września 1939 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1939 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
zastępca dowódcy pułku |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
        
| |
.png){kind=small}
Życiorys edytuj
Urodził się 29 czerwca 1892 w Nowej Jastrząbce, w ówczesnym powiecie tarnowskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Jana i Anny z Zazów[1][2][3][4]. W 1904, po ukończeniu szkoły powszechnej, rozpoczął naukę w gimnazjum w Tarnowie. Później rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego[3]. Na studiach wstąpił do Związku Strzeleckiego (1911).
W czasie I wojny światowej walczył w szeregach 1 pułku ułanów Legionów Polskich. Po kryzysie przysięgowym internowany w Szczypiornie przez Austriaków, a następnie w obozie w Marmarosz Sighet.
Ukończył szkołę oficerską. Walczył pod rozkazami ppor. Stanisława Królickiego, późniejszego dowódcy 7 pułku strzelców konnych. W czasie wojny z bolszewikami walczył w 11 pułku ułanów.
W 1922 rozpoczął służbę w 27 pułku ułanów w Nieświeżu[5][6]. Dał się wówczas poznać jako działacz oświatowy organizujący w wojsku, w ramach Macierzy Szkolnej, biblioteki w Nieświeżu i Białym Krzyżu. W 1930 ukończył kurs oficerów sztabowych w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie[7]. W marcu 1931 został przeniesiony do 7 pułku strzelców konnych w Poznaniu[8][9], w który zajmował stanowisko dowódcy szwadronu liniowego, a następnie dowódcy szwadronu zapasowego[7]. Obowiązki dowódcy szwadronu zapasowego łączył z funkcją komendanta Rejonu Przysposobienia Wojskowego Konnego[10]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 17. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa administracyjna[11][12].
24 sierpnia 1939, w czasie mobilizacji niejawnej, objął stanowisko kwatermistrza pułku[13]. Na tym stanowisku rozpoczął kampanię wrześniową 1939. 9 września został zastępcą dowódcy pułku, a 14 września 1939 został ciężko ranny w walkach pod Wolą Zbrożkową i Brochowem. 26 września zmarł z ran i został pochowany w Giżycach.
3 września 1923 ożenił się z nauczycielką Anną (Hanną) Wołkow[7] (ur. 2 lutego 1902 w Mińsku)[14].
Awanse edytuj
- podporucznik – 1919
- porucznik – 1920
- rotmistrz – 1922 – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 VII 1919 (w 1928 zajmował 11 lokatę, a w 1932 – 5 lokatę w korpusie oficerów zawodowych kawalerii)
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3703 – 1922[15][1]
- Krzyż Niepodległości – 2 sierpnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[16][17]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[18][19] (po raz pierwszy 12 lipca 1921[20], po raz drugi[21], po raz trzeci i czwarty „za udział w b. Legionach Polskich”[22])
- Złoty Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi na polu pracy społecznej”[23]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 16 marca 1928 „za zasługi położone w akcji przeciwdywersyjnej na terenie województw wschodnich”[24][25]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[19]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[19]
- Odznaka za Rany i Kontuzje z jedną gwiazdką[26]
- Odznaka „Za wierną służbę”[27]
- łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 12 grudnia 1929[28][19]
Upamiętnienie edytuj
Nazwisko mjr. Pawła Budzika widnieje na tablicy pamiątkowej na kościele św. Rocha i św. Jana Chrzciciela w Brochowie oraz na pomniku ku czci poległych żołnierzy 7 pułku strzelców konnych na poznańskiej Cytadeli[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 22.
- ↑ a b Szacherski 1968 ↓, s. 304.
- ↑ Kartoteka ↓, na karcie meldunkowej nazwisko rodowe matki zapisano w innym brzmieniu (Graźów?), a jako miejsce urodzenia majora Budzika podano „Jastrzębie” w powiecie tarnowskim.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 316, 346.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 40, 78.
- ↑ a b c d Szacherski 1968 ↓, s. 305.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931, s. 104.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 147, 661.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 714-715.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 477.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 288.
- ↑ Szacherski 1968 ↓, s. 41.
- ↑ Kartoteka ↓, na karcie meldunkowej zapisano imię Hanna.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 18 lutego 1922, s. 111.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 365.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 147.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 23 lipca 1921, s. 1211.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 56.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 16 września 1922, s. 692.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 26.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 89.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 316.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1 foto.
- ↑ Paweł Budzik (ur. 29 czerwca 1892 w Jastrząbce Nowej, pow. Tarnów, zm. 26 września 1939 w Giżycach) – major kawalerii. [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2022-05-21] (pol.).
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 12 grudnia 1929, s. 365.
Bibliografia edytuj
- Budzik Paweł. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.2-200 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-06-14].
- Budzik Paweł. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.81-7695 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-06-14].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Zbigniew Szacherski: Wierni przysiędze. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1968.
- Piotr Bauer, Bogusław Polak: Armia „Poznań” w wojnie obronnej 1939. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1983. ISBN 83-210-0385-0.
- redakcja Bogusław Polak, Lance do boju, Krajowa Agencja Wydawnicza Poznań 1986.
- Czesław Knoll, Olgierd Matuszewski, Wielkopolska Brygada Kawalerii, Krajowa Agencja Wydawnicza, Poznań 1988.
- Roman Abraham, Wspomnienia wojenne znad Warty i Bzury, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1990, wyd. II popr., ISBN 83-11-07712-6.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
- J.S.Tym, 7 Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich, Wydawnictwo AJAX 1999.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Kartoteka ewidencji ludności 1870–1931. Archiwum Państwowe w Poznaniu. [dostęp 2021-08-11].