Perkozek australijski

Perkozek australijski
	Tachybaptus novaehollandiae
	(Stephens, 1826)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	perkozowe
Rodzina	perkozy
Rodzaj	Tachybaptus
Gatunek	perkozek australijski
Synonimy
	Podiceps novae Hollandiae Stephens, 1826;
	Podiceps novae Hollandiae Stephens, 1826;
Podgatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; Liniami zaznaczono granice występowania podgatunków
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Perkozek australijski^[4] (Tachybaptus novaehollandiae) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny perkozów (Podicipedidae), zamieszkujący jeziora i rzeki Australazji oraz południowej i wschodniej Indonezji. Nie jest zagrożony.

Podgatunki i zasięg występowania edytuj

IOC wyróżnia 6 podgatunków T. novaehollandiae^[5]:

T. n. javanicus (Mayr, 1943) – Jawa
T. n. fumosus (Mayr, 1943) – wyspy Talaud i Sangihe (na północny wschód od Celebesu)
T. n. incola (Mayr, 1943) – północna Nowa Gwinea
T. n. novaehollandiae (Stephens, 1826) – południowa Nowa Gwinea do Australii, Tasmania i Nowa Zelandia
T. n. leucosternos (Mayr, 1931) – Vanuatu i Nowa Kaledonia
T. n. rennellianus (Mayr, 1943) – atol Rennell (Wyspy Salomona)

Autorzy Handbook of the Birds of the World wyróżnili jeszcze jeden podgatunek, uznając go jednak za takson wątpliwy^[6]:

T. n. timorensis (Mayr, 1943) – Timor

Perkozek australijski Nową Zelandię skolonizował niedawno – pierwszy lęg odnotowano tam w 1977 roku^[7].

Morfologia edytuj

Należy do najmniejszych przedstawicieli swojej rodziny. Mierzy od 23 do 27 cm długości, waży 100–230 g^[7].

Obie płcie są do siebie podobne. W szacie godowej upierzenie jest ciemnobrązowe z połyskliwą głową i karkiem oraz wyróżniającym się kasztanowym paskiem odchodzącym od oka w kierunku karku. Oko ma barwę żółtą. Pod okiem, w okolicach dzioba, znajduje się wyraźna żółta plama.

W szacie spoczynkowej barwy są bardziej matowe, plama pod okiem bielsza, a gardło i przód głowy biało-szare. W okresie tym podobny jest do perkoza sędziwego (Poliocephalus poliocephalus), których obszary występowania w dużym stopniu pokrywają się.

Zachowanie edytuj

Jest doskonałym pływakiem oraz nurkiem. W momencie zagrożenia natychmiast nurkuje, przepływając spore odległości pod powierzchnią wody.

Żywi się głównie małymi rybami, ślimakami i owadami wodnymi, które łapie podczas nurkowań, a także roślinnością i małymi żabami^[7].

Może wyprowadzić do trzech lęgów w sezonie^[8]. Gniazduje samotnie^[7]. Gniazdo to pływający kopiec roślinności, zwykle zakotwiczony do zanurzonej gałęzi lub trzcin. W zniesieniu 4–5 bladoniebieskich jaj^[8]. Inkubacja trwa około 23 dni i zajmują się nią oboje rodzice. Pisklęta potrafią pływać wkrótce po wykluciu. Opiekują się nimi oboje rodzice, często wożąc je na grzbiecie. Po około 8 tygodniach od wyklucia młode stają się niezależne^[7].

Status edytuj

IUCN uznaje perkozka australijskiego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020). Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy^[3].

Przypisy edytuj

↑ Tachybaptus novaehollandiae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ J.F. Stephens: New Holland Grebe. W: G. Shaw: General zoology, or Systematic natural history. T. 13: Aves. Cz. 1. London: Printed for G. Kearsley, 1826, s. 18. (ang.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Tachybaptus novaehollandiae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2018-1 [dostęp 2018-09-16] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Podicipedidae Bonaparte, 1831 - perkozy - Grebes (wersja: 2016-07-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-26].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Grebes, flamingos. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-26]. (ang.).
↑ Australasian Grebe (Tachybaptus novaehollandiae). IBC The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-01)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Szabo, M.J.: Australasian Little Grebe. [w:] Miskelly, C.M. (ed.) New Zealand Birds Online [on-line]. 2013 [updated 2015]. [dostęp 2021-03-26]. (ang.).
↑ ^a ^b Australasian Grebe. [w:] Birds in Backyards [on-line]. BirdLife Australia. [dostęp 2021-03-26]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Tachybaptus novaehollandiae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Stephens-2] J.F. Stephens: New Holland Grebe. W: G. Shaw: General zoology, or Systematic natural history. T. 13: Aves. Cz. 1. London: Printed for G. Kearsley, 1826, s. 18. (ang.).

[iucn-3] BirdLife International, Tachybaptus novaehollandiae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2018-1 [dostęp 2018-09-16] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Podicipedidae Bonaparte, 1831 - perkozy - Grebes (wersja: 2016-07-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-26].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Grebes, flamingos. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-26]. (ang.).

[ibc-6] Australasian Grebe (Tachybaptus novaehollandiae). IBC The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-01)]. (ang.).

[nz-7] Szabo, M.J.: Australasian Little Grebe. [w:] Miskelly, C.M. (ed.) New Zealand Birds Online [on-line]. 2013 [updated 2015]. [dostęp 2021-03-26]. (ang.).

[bib-8] Australasian Grebe. [w:] Birds in Backyards [on-line]. BirdLife Australia. [dostęp 2021-03-26]. (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]