Atłasowiec czarny

(Przekierowano z Phainopepla)

Atłasowiec czarny[5] (Phainopepla nitens) – gatunek ptaka z rodziny jedwabniczek (Ptiliogonatidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Phainopepla. Zamieszkuje Meksyk i południowo-zachodnie USA.

Atłasowiec czarny
Phainopepla nitens[1]
(Swainson, 1838)
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

jedwabniczki

Rodzaj

Phainopepla[2]
S. F. Baird, 1858

Gatunek

atłasowiec czarny

Synonimy
  • Ptilogonys nitens Swainson, 1838[3]
Podgatunki
  • P. n. lepida van Tyne, 1925
  • P. n. nitens (Swainson, 1838)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg występowania
Mapa występowania

     w sezonie lęgowym

     zimowiska

Podgatunki edytuj

Wyróżniono dwa podgatunki P. nitens[6][3]:

  • P. nitens lepida – południowo-zachodnie USA i północno-zachodni Meksyk.
  • P. nitens nitens – południowy Teksas do północno-środkowego Meksyku.

Morfologia edytuj

Długość ciała 18–21 cm, rozpiętość skrzydeł 27–29 cm[7]. Masa ciała 17,9–28,1 g[7].

Samiec jest czarny z dużym białym lusterkiem na skrzydłach, samica – popielata. U obu płci występuje charakterystyczny czub na głowie i długi ogon.

Ekologia i zachowanie edytuj

Często lata wysoko; lot jest płynny, prostoliniowy, trzepoczący. Śpiew świergotliwy, rzadko słyszany; częściej odzywa się gwiżdżącym, zadziornym lerp.

Atłasowiec czarny zasiedla tereny zakrzaczone, zarośla nad brzegami rzek i na terenach podmokłych. Żywi się owadami chwytanymi w locie oraz owocami, zwłaszcza jemioły.

W ciągu roku wyprowadza zwykle dwa lęgi. Gniazdo jest czarkowate, umieszczone na drzewie, budowane przez samca. Samica składa 2–3 jaja, które są wysiadywane przez oboje rodziców przez ok. 15 dni.

Status edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje atłasowca czarnego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku[4]. Organizacja Partners in Flight w 2017 roku szacowała liczebność populacji lęgowej na 3,2 miliona osobników[8]. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny[4].

Przypisy edytuj

  1. Phainopepla nitens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Phainopepla, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2016-03-30] (ang.).
  3. a b Phainopepla (Phainopepla nitens). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-09)]. (ang.).
  4. a b c Phainopepla nitens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Ptiliogonatidae Baird,SF, 1858 - jedwabniczki - Silky-flycatchers (wersja: 2017-03-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-02].
  6. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxwings and allies, tits, penduline tits. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-02]. (ang.).
  7. a b Phainopepla Identification. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).
  8. Phainopepla Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj