Pietro Badoglio
Pietro Badoglio (ur. 28 września 1871 w Grazzano Monferrato, zm. 1 listopada 1956 tamże) – włoski dowódca wojskowy i polityk[1][2][3], pierwszy Książę Addis Abeby.
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 28 września 1871 Grazzano Monferrato | |
| Data i miejsce śmierci | 1 listopada 1956 Grazzano Monferrato | |
| Premier Włoch | ||
| Okres | od 25 lipca 1943 do 18 czerwca 1944 | |
| Poprzednik | Benito Mussolini | |
| Następca | Ivanoe Bonomi | |
ŻyciorysEdytuj
Urodził się w miejscowości Grazzano Monferrato, która obecnie nosi na jego cześć nazwę Grazzano Badoglio[4]. Jego rodzicami byli Mario Badoglio i Antonietta Pittarelli[4]. Ukończył Akademię Wojskową w Turynie[3]. W armii włoskiej służył od 1892. Jako porucznik artylerii brał udział w wojnach kolonialnych: kampanii etiopskiej[2], gdzie walczył m.in. pod Aduą (1886) oraz w kampanii libijskiej przeciwko Turcji w latach 1911–1912[5]. Uczestnik I wojny światowej, już jako generał pomagał przywrócić porządek po klęsce Włochów pod Caporetto w 1917[2].
Podpisał rozejm w Villa Giusti.
W 1919 został wybrany senatorem[1][3], a następnie pełnił misje dyplomatyczne w różnych krajach, m.in. w latach 1923–24 był ambasadorem Włoch w Brazylii[4]. W 1926 otrzymał stanowisko głównodowodzącego armii włoskiej i stopień marszałka[2][3][6] i w latach 1929–1933 pełnił obowiązki generalnego gubernatora Cyrenajki i Trypolitanii[6].
W 1936, w trakcie ponownej agresji włoskiej na Abisynię, objął funkcję głównodowodzącego[1] wojsk inwazyjnych po generale Emilio De Bono[7]; zintensyfikował działania zbrojne, czego efektem było triumfalne wkroczenie do Addis Abeby 5 maja. Po kampanii otrzymał od króla Wiktora Emanuela III tytuł księcia Addis Abeby[4] i został mianowany generalnym gubernatorem i wicekrólem Etiopii[2].
W 1940 był szefem sztabu generalnego. Przeciwny udziałowi Włoch w II wojnie światowej, po agresji na Grecję podał się do dymisji[1][6].
26 lipca 1943 mianowany premierem po zdymisjonowaniu Benito Mussoliniego przez króla[1]. Wraz z rządem schronił się na południu kraju, kiedy Niemcy zaczęły okupować Włochy[8]. Podpisał akt bezwarunkowej kapitulacji Włoch, a następnie wypowiedział wojnę III Rzeszy 13 października 1943[1][2]. Premierem pozostał aż do wyzwolenia Rzymu w czerwcu 1944[2][3].
Pod naciskiem antyfaszystowskich polityków, niechętnych Badoglio ze względu na jego udział w budowaniu kolonialnego imperium Włoch, ustąpił ze stanowiska i przeszedł w stan spoczynku. Jego miejsce zajął Ivanoe Bonomi[9].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d e f Badoglio Pietro, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-12-05].
- ↑ a b c d e f g Pietro Badoglio, Italian general and statesman (ang.). Encyclopaedia Britannica. [dostęp 2017-12-05].
- ↑ a b c d e Pietro Badoglio (ang.). encyclopedia.com. [dostęp 2017-12-05].
- ↑ a b c d Piero Pieri: BADOGLIO, Pietro (wł.). W: Dizionario Biografico degli Italiani – Volume 5 (1963) [on-line]. treccani.it. [dostęp 2017-12-05].
- ↑ Spencer C. Tucker (red.): World War I: A Student Encyclopedia. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2006, s. 270. ISBN 978-1-85109-879-8. (ang.)
- ↑ a b c Pietro Badoglio (hiszp.). biografiasyvidas.com. [dostęp 2017-12-05].
- ↑ Pietro Badoglio (fr.). larousse.fr. [dostęp 2017-12-05].
- ↑ Badòglio, Pietro (wł.). treccani.it. [dostęp 2017-12-05].
- ↑ Bonòmi, Ivanoe (wł.). treccani.it. [dostęp 2017-12-05].