Sosna wirginijska

Sosna wirginijska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	sosnowce
Rodzina	sosnowate
Rodzaj	sosna
Gatunek	sosna wirginijska
	Nazwa systematyczna
	Pinus virginiana Mill.; Gard. Dict., ed. 8. Pinus no. 9. 1768
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sosna wirginijska (Pinus virginiana Mill.) – gatunek drzewa iglastego należący do rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna wirginijska występuje w stanie dzikim we wschodnich rejonach USA. Obszar jej występowania rozciąga się od południowego New Jersey na zachód przez Pensylwanię i południowe Ohio aż do Karoliny Południowej, północnej Georgii, północnej Alabamy i północnej Missisipi. Żyje średnio 65-90 lat, rzadko osiąga wiek 150 lat.

Morfologia

Szyszka sosny wirginijskiej

Pokrój: Drzewo wiecznie zielone o ubogiej, nieregularnej koronie, spłaszczonej na czubku.
Pień: Średnica pnia do ok. 80 cm, osiąga 9–18(32) m wysokości. Kora na młodych gałęziach gładka, cienka, brunatno-czerwona, przypomina korę sosny zwyczajnej, z czasem pokrywa się licznymi pęknięciami, grubieje.
Liście: Igły zebrane w pęczki po 2, długości (2-)4–8 cm, grubości 1–1,5 mm, sztywne, ciemnozielone lub żółtawo-zielone, delikatnie skręcone.
Szyszki: Szyszki męskie są cylindryczne, żółte, zlokalizowane blisko szczytu gałązki, osiągają 10–20 mm długości. Szyszki żeńskie początkowo żółto-czerwone. Dojrzałe jajowate, brązowe, osiągają 4–7 cm długości i 3 cm średnicy. Tarczki łusek zakończone niewielkim kolcem. Nasiona długości 4–7 mm, z wąskim skrzydełkiem o długości 20 mm.
Korzeń: System korzeniowy dosyć płytki, z wyjątkiem egzemplarzy rosnących na głębokich piaskach, gdzie główny korzeń może osiągać 2–3 m długości.

Biologia i ekologia

Drzewo jednopienne, wiatropylne. Pylenie następuje od marca do maja, w zależności od szerokości geograficznej. Do zapłodnienia dochodzi 13 miesięcy po zapyleniu. Szyszki dojrzewają na przełomie października i listopada w następnym sezonie, pozostają na drzewie przez kilka do kilkunastu lat. Igły opadają po 3–4 latach.

Rośnie na wysokości 15–760 m n.p.m. Preferuje gleby gliniaste oraz iły, chociaż toleruje także kwaśne i suche podłoże. Tworzy czysto-gatunkowe lasy iglaste lub, razem z innymi gatunkami sosen, lasy mieszane, głównie z dębem. Na obszarze Appalachów rośnie razem z sosną smołową (P. rigida) oraz sosną kłującą (P. pungens). Na wschodnich wybrzeżach Wirginii i Maryland rośnie razem z P. taeda i ambrowcem amerykańskim (Liquidambar styraciflua). Lubi stanowiska nasłonecznione, nie toleruje zacienienia. Średnie temperatury letnie na obszarze występowania wynoszą od 21° do 24 °C, zimowe od -4° do 4 °C^[5].

Nasiona sosny wirginijskiej są ważnym źródłem pokarmu dla wielu małych ssaków i ptaków.

Systematyka

Synonimy: Pinus inops Aiton, Pinus turbinata Bosc ex Loudon.

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus^[6]:

podrodzaj Pinus
- sekcja Trifoliae
  - podsekcja Contortae
    - gatunek P. virginiana

Zastosowanie

Dzięki łatwej adaptacji, wykorzystywana do zalesiania kopalnianych wyrobisk. Niegdyś stosowana do wyrobu stempli i podkładów kolejowych, obecnie stała się źródłem miazgi drzewnej.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ A.A. Farjon A.A., Pinus virginiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2010-02-05] (ang.).
↑ Katherine K. Carter, Albert G. Snow. Silvics of North America / v.1, Pinus virginiana. „Agriculture Handbook”. 654, 1990. Russell M. Burns, Barbara H. Honkala. Dept. of Agriculture, Forest Service. [dostęp 2010-02-05]. (ang.).
↑ Christopher J.Ch.J. Earle Christopher J.Ch.J., Pinus, [w:] Gymnosperm Database [online] [dostęp 2010-02-05] (ang.).

Bibliografia

R. Kral. Pinus. „Flora of North America North of Mexico”. Vol. 2, 1993. Flora of North America Editorial Committee (red.). Oxford University Press. [dostęp 2010-02-05]. (ang.).
Christopher J.Ch.J. Earle Christopher J.Ch.J., Pinus virginiana, [w:] Gymnosperm Database [online] [dostęp 2010-02-05] (ang.).
Katherine K. Carter, Albert G. Snow. Silvics of North America / v.1, Pinus virginiana. „Agriculture Handbook”. 654, 1990. Russell M. Burns, Barbara H. Honkala. Dept. of Agriculture, Forest Service. [dostęp 2010-02-05]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[christenhusz2011-3] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).

[iucn-4] A.A. Farjon A.A., Pinus virginiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2010-02-05] (ang.).

[AH-5] Katherine K. Carter, Albert G. Snow. Silvics of North America / v.1, Pinus virginiana. „Agriculture Handbook”. 654, 1990. Russell M. Burns, Barbara H. Honkala. Dept. of Agriculture, Forest Service. [dostęp 2010-02-05]. (ang.).

[Gymn-6] Christopher J.Ch.J. Earle Christopher J.Ch.J., Pinus, [w:] Gymnosperm Database [online] [dostęp 2010-02-05] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]