Podział administracyjny Australii

Australia to państwo federalne podzielone na trzy typy jednostek: stany (ang. states), terytoria wewnętrzne (ang. internal territories) oraz terytoria zewnętrzne (ang. external territories). Ponadto funkcjonuje podział niższego rzędu na poziomie lokalnym – tzw. samorząd terytorialny (ang. local governments), funkcjonujący podobnie jak powiat, obecnie jest 547 takich samorządów.

Australia
Godło Australii
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Australii

Wikiprojekt Polityka

Podział administracyjny Australii
Podział administracyjny Australii
Historia tworzenia podziału administracyjnego Australii

Australia podzielona jest na łącznie 6 stanów, 3 terytoria wewnętrzne i 7 terytoriów zewnętrznych.

Nr. Stan
(ang. state)
Stolica Populacja (2020)[1] Powierzchnia Gęstość zaludnienia
1
Australia Południowa
(South Australia)
Adelaide 1 740 000 983 482 km² 1,75 os./km²
2
Australia Zachodnia
(Western Australia)
Perth 2 760 000 2 529 875 km² 1,02 os./km²
3
Nowa Południowa Walia
(New South Wales)
Sydney 8 092 000 800 642 km² 9,79 os./km²
4
Queensland
(Queensland)
Brisbane 5 110 000 1 730 648 km² 2,84 os./km²
5
Tasmania
(Tasmania)
Hobart 524 170 68 401 km² 7,60 os./km²
6
Wiktoria
(Victoria)
Melbourne 6 490 000 227 416 km² 27,66 os./km²
Nr. Terytorium wewnętrzne
(ang. internal territory)
Stolica Populacja Powierzchnia Gęstość zaludnienia
1
Australijskie Terytorium Stołeczne
(Australian Capital Territory)
Canberra 418 440 2 358 km² 173,45 os./km²
2
Terytorium Jervis Bay
(Jervis Bay Territory)
Jervis Bay Village 611 67,34 km² 9,07 os./km²
3
Terytorium Północne
(Northern Territory)
Darwin 249 220 1 349 129 km² 0,18 os./km²
Nr. Terytorium zewnętrzne
(ang. external territory)
Stolica Populacja Powierzchnia Gęstość zaludnienia
1
Australijskie Terytorium Antarktyczne
(Australian Antarctic Territory)
- 450 5 896 500 km² 0.000076 os./km2
2
Norfolk
(Norfolk Island)
Kingston 2 302 35 km² 65,77 os./km²
3
Wyspa Bożego Narodzenia
(Christmas Island)
Flying Fish Cove 2 072 135 km² 15,35 os./km²
4
Wyspy Ashmore i Cartiera
(Ashmore and Cartier Islands)
- 0 199 km² 0 os./km²
5
Wyspy Heard i McDonalda
(Heard Island and McDonald Islands)
- 0 372 km² 0 os./km²
6
Wyspy Kokosowe
(Cocos (Keeling) Islands)
West Island 596 14 km² 42,57 os./km²
7
Wyspy Morza Koralowego
(Coral Sea Islands)
Willis Island 4 10 km² 0,4 os./km²

Australijskie Terytorium Antarktyczne to część Antarktyki, do której Australia rości sobie prawo, jednakże – tak jak inne państwa obejmujące swoje partie Antarktydy – w żaden sposób go nie kontroluje.

Podstawowe informacje edytuj

Stany australijskie wywodzą się z dawnych brytyjskich kolonii sprzed czasów Federacji (1901). Ich niezależność chroniona jest przez konstytucję, a prawa na poziomie Związku Australijskiego obowiązują tylko tam, gdzie pozwala na to konstytucja. Inaczej jest w terytoriach, gdzie automatycznie obowiązuje legislacja federalna. Większość z terytoriów administrowana jest bezpośrednio przez rząd federalny, jedynie trzy z nich (Terytorium Północne, Australijskie Terytorium Stołeczne i Norfolk) posiadają własną administrację. Ale nawet w tych terytoriach parlament australijski posiada pełną moc prawodawczą i może uchylić prawa ustanowione przez instytucje terytoriów. W różnych ciałach międzyrządowych Terytorium Północne i Australijskie Terytorium Stołeczne traktowane są jak stany.

Każdy stan posiada gubernatora, mianowanego przez króla/królową Australii, ale faktycznie wybranego przez premiera stanu. W Terytorium Północnym i na wyspy Norfolk władzę monarszą reprezentuje administrator, wyznaczany przez gubernatora generalnego Australii. W Australijskim Terytorium Stołecznym nie ma ani gubernatora, ani administratora, za to niektóre z jego funkcji sprawuje sam gubernator generalny Australii.

W każdym stanie jest dwuizbowy parlament wzorowany na parlamencie federalnym, poza Queenslandem, który zniósł wyższą izbę w 1922. Niższa izba nazywana jest Zgromadzeniem Ustawodawczym (Legislative Assembly), jedynie w Australii Południowej i na Tasmanii nazywany jest House of Assembly. Wyższa izba nazywana jest Radą Ustawodawczą (Legislative Council). Wspomniane wyżej trzy samorządne terytoria mają jednoizbowy parlament.

Głową rządu w każdym stanie jest premier, wyznaczany przez gubernatora stanu z partii lub koalicji stanowiącej większość w niższej izbie parlamentu stanowego. W przypadku kryzysu konstytucjonalnego może wyznaczyć jednak kogoś innego. Na czele rządu w terytoriach stoi główny minister.

Historyczne jednostki administracyjne edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj