Przełaz (Słoneczne Skały)

Przełazostaniec na wierzchowinie Wyżyny Olkuskiej. Znajduje się w grupie Słonecznych Skał na orograficznie prawym zboczu Doliny Szklarki, w obrębie miejscowości Jerzmanowice, w odległości około 2,2 km na południe od drogi krajowej nr 94 (odcinek z Krakowa do Olkusza)[1]. Należy do tzw. Ostańców Jerzmanowickich. Wszystkie ostańce wchodzące w skład Słonecznych Skał są pomnikami przyrody[2].

Przełaz
pomnik przyrody ustanowiony 1970
Ilustracja
Grupa Słonecznych Skał
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Lokalizacja

Jerzmanowice, gmina Jerzmanowice-Przeginia

Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Przełaz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Przełaz”
Ziemia50°12′15,1″N 19°43′43,2″E/50,204194 19,728667

Przełaz jest jedną z Sokołowych Skał i najbardziej na południe wysuniętą skałą w całej grupie Słonecznych Skał. Od następnej skały – Szerokiego Komina oddzielony jest wąskim przełazem. Znajduje się na otwartej przestrzeni[1]. Podobnie jak pozostałe Słoneczne Skały zbudowany jest z twardych wapieni skalistych. Ma ściany połogie, pionowe lub przewieszone z filarami, kominami i zacięciami, o wysokości 10–16 m[3].

Na południowym końcu skały Przełaz znajduje się niewielki obiekt jaskiniowy – Komórka w Słonecznych Skałach[4].

Drogi wspinaczkowe edytuj

Na Przełazie uprawiana jest wspinaczka skalna. Łącznie jest na nim 35 dróg wspinaczkowych o trudności od III+ do VI.5+ w skali krakowskiej. Ściany wspinaczkowe o wystawie zachodniej, północnej, wschodniej, południowo-wschodniej, południowej i południowo-zachodniej. Niemal wszystkie mają zamontowane stałe punkty asekuracyjne: ringi (r) i stanowiska zjazdowe (st) lub dwa ringi zjazdowe (drz)[3].

Przełaz I
  1. WC Picker; 5r + st, VI.2, 12 m
  2. Chemtrail; 5r + st, VI.1+, 12 m
  3. Estetyczna rysa; IV+, 14 m
  4. Komy bije w dzwon?; 5r + st, VI.1+, 12 m
  5. Filar Przełazu; 5r + st, VI, 12 m
  6. Schodki; 4r + drz, IV+, 14 m
Przełaz II
  1. AłłałałłA; 5r + st, VI, 13m
  2. Marzenie drwala; 3r + st, VI.+, 13 m
  3. Dzień Konia; st, VI.+, 12 m
  4. Nic trudnego; 4r + st, IV, 12 m
  5. Czas byłych par; 2r + st, VI.+, 12 m
  6. Upał na pustyni; 6r + st, VII.1, 12 m
  7. Plamy na słońcu; 4 r + st, VI.1, 12 m
  8. A vista; 4 r + st, VI.1+, 12 m
  9. Gosiaczki witają w Windows; 5r + st, VI.3, 12 m
  10. XP; 4 r + st, VI.+, 12 m
Przełaz III
  1. Litografia 5/10; 5r + st, VI.5+, 12 m
  2. Technika własna; 4r + st, VI.3+, 12 m
  3. Nocny rekonesans; st, V+, 12 m
  4. Ciemna blondynka; 4r + ST III+, 12 m
  5. Ex libris; 4r + st, VI, 12 m
  6. Je m’appelle...; 4r + st, VI+, 12 m
  7. Jamba; 4r + st, VI.1, 12 m
  8. Hey Joe!; 4r + st, VI.1, 12 m
  9. Bania Osia; 4r + st, VI+/1, 12 m
  10. Droga Burzyńskiego; 4r + st, V+, 12 m
Przełaz IV
  1. Miękki werniks; 4r + st, VI+, 12 m
  2. Pojedynek z wiatrem; 5r + st, VI.4, 12 m
  3. Pociągi na wietrze; 7r + st, VI.4/4+, 12 m
Przełaz V – ściana wschodnia
  1. Droga Burzyńskiego; 2r, V+, 12 m
  2. Kompleks kurdupla; 7r + st, VI.2/2+, 12 m
  3. Pralnia internetowa; 6r + st, VI.3, 10 m
  4. Pralnia kurdupla; 8r + st, VI+, 10 m
  5. Depresja; 4r + st, VI.1+, 10 m
  6. Wschodni zachód; IV+[3].

Przypisy edytuj

  1. a b Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2020-12-18].
  2. Wykaz pomników przyrody gminy Jerzmanowice-Przeginia [online], jura.eko.org.pl [zarchiwizowane z adresu 2019-05-04].
  3. a b c Baza topo wspinaczkowego portalu górskiego [online] [dostęp 2020-12-18].
  4. Izabella Luty, Szczelina w Słonecznych Skałach III [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-12-18].