Przytulia hercyńska

Przytulia hercyńska (Galium saxatile L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny marzanowatych. Jako gatunek rodzimy rośnie w Europie i na Azorach. Ponadto został zawleczony do Ameryki Północnej[4]. W Polsce występuje w Karkonoszach i na Pomorzu.

Przytulia hercyńska
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

goryczkowce

Rodzina

marzanowate

Rodzaj

przytulia

Gatunek

przytulia hercyńska

Nazwa systematyczna
Galium saxatile L.
Sp. Pl. 106 1753[3]

Morfologia

edytuj
Liść
Liście odwrotnie jajowate, na brzegach szorstkie, zgrupowane po 6, rzadziej po 7 albo w 8 okółkach.
Kwiaty
Białe na krótkich szypułkach w skupionych kwiatostanach. Okres kwitnienia od czerwca do sierpnia[5].

Siedlisko

edytuj

Wrzosowiska, murawy, torfowiska, widne lasy, kamieniste wygony, chętnie na glebach bez wapnia. Do 1500 m n.p.m.[5] Gatunek charakterystyczny niżowych muraw bliźniczkowych ze związku Violion caninae. Gatunek wyróżniający zespołu Digitali purpureae-Epilobietum[6].

Zmienność

edytuj

Gatunek zróżnicowany na dwie odmiany[7]:

  • Galium saxatile var. saxatile - występuje w całym zasięgu gatunku
  • Galium saxatile var. vivianum (Kliphuis) Ortega Oliv. & Devesa - rośnie na Półwyspie Iberyjskim

Zagrożenia i ochrona

edytuj

Gatunek umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski w kategorii zagrożenia [V] (narażony na izolowanych stanowiskach) jako Galium harcynicum[8].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-08-28] (ang.).
  3. Galium saxatile. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2012-08-28]. (ang.).
  4. Mapa rozmieszczenia gatunku na Den virtuella floran [dostęp 2013-11-30].
  5. a b Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Jadwiga Kozłowska (tłum.). Warszawa: Wyd. Świat Książki, 1998. ISBN 83-7129-756-4.
  6. Władysław Matuszkiewicz, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059.
  7. World Checklist of Selected Plant Families [dostęp 2013-11-30].
  8. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.