Psianka słodkogórz

gatunek rośliny

Psianka słodkogórz (Solanum dulcamara L., łac. dulcis – słodki, amarus – gorzki) – gatunek rośliny z rodziny psiankowatych (Solanaceae L.). Rośnie dziko w Europie, Afryce Północnej, Azji Zachodniej, aż po Indie. Rozprzestrzenia się gdzieniegdzie jako gatunek zawleczony[4]. W Polsce jest pospolita na całym niżu i w niższych położeniach górskich[5].

Psianka słodkogórz
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

psiankowce

Rodzina

psiankowate

Rodzaj

psianka

Gatunek

psianka słodkogórz

Nazwa systematyczna
Solanum dulcamara L.
Sp.Pl.2, 1753[3]

Morfologia

edytuj
Pokrój
Rozesłany lub pnący się półkrzew, w dolnej części zdrewniały, górą zielny. Osiąga wysokość 0,3-1,8 m. Cała roślina jest mniej lub bardziej przylegająco owłosiona[5]. Z zewnątrz słodka, wewnątrz gorzka (stąd pochodzi nazwa rośliny).
Liście
Ogonkowe, sercowatojajowate, na szczycie zaostrzone. U nasady mają zwykle 1-2 mniejsze łatki[5].
Kwiaty
Zwisłe, zebrane w szczytowe lub boczne podbaldaszki[5]. Kielich złożony z 5 działek, korona ciemnofioletowa, kółkowa z pięcioma szeroko rozchylonymi płatkami, 5 pręcików zrośniętych złocistożółtymi pylnikami w rurkę wokół pojedynczego słupka[6].
Owoc
Podłużna, lśniąca i soczysta jagoda o długości ok. 1 cm z nasionami o długości 3 mm[5]. Niedojrzałe owoce są zielone, dojrzałe przyjmują szkarłatnoczerwony kolor[7].
Gatunki podobne
Psianka słodkogórz niekiedy przez niewprawnych bywa mylona z o wiele bardziej trującą wilczą jagodą.

Biologia i ekologia

edytuj
Rozwój
Półkrzew, chamefit. Kwitnie od lipca do sierpnia, jest owadopylny. Pręciki i słupki dojrzewają równocześnie. Kwiaty zapylane są przez muchówki i błonkówki[8].
Siedlisko
Pospolita w wilgotnych zaroślach, lasach olsowych, oraz nad brzegami wód. Roślina azotolubna[7].
Fitosocjologia
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl./O./All. Alnetea-glutinosae[9].

Znaczenie

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-13] (ang.).
  3. The Plant List. [dostęp 2015-08-12].
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2015-02-03].
  5. a b c d e f g Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  6. Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  7. a b c d e Jindřich Krejča, Jan Macků: Atlas roślin leczniczych. Warszawa: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. ISBN 83-04-03281-3.
  8. Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  9. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.