Puccinia punctata

gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)

Puccinia punctata Link – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)[1]. Grzyb mikroskopijny pasożytujący głównie na roślinach z rodzaju przytulia (Galium[2]. Wywołuje u nich chorobę zwaną rdzą[3].

Puccinia punctata
Ilustracja
Zarodniki
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

rdze

Rząd

rdzowce

Rodzina

rdzowate

Rodzaj

rdza

Gatunek

Puccinia punctata

Nazwa systematyczna
Puccinia punctata Link
Mag. Gesell. naturf. Freunde, Berlin 7: 30 (1816) [1815]

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Puccinia, Pucciniaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy[4]:

  • Persooniella asperulae-odoratae (Wurth) Syd. 1922
  • Persooniella punctata (Link) Syd. 1922
  • Puccinia asperulae-odoratae Wurth 1904
  • Puccinia galiorum Link 1825
  • Trichobasis galii Castagne 1842
  • Uredo galii (Castagne) Berk. 1860

Morfologia edytuj

Jest pasożytem jednodomowym, tzn, że jego cykl życiowy odbywa się na jednym żywicielu. Wytwarza na nim spermogonia, ecja, uredinia i telia[2].

Grzybnia rozwija się między komórkami porażonej rośliny. Na porażonych liściach tworzą się pomarańczowe plamy. W ich obrębie na obydwu stronach liści powstają spermogonia. Ecja tworzą się w grupach pod spermogoniami na dolnej stronie liści. Są miseczkowate, z białym, zagłębionym brzegiem podzielonym na segmenty. Wewnątrz powstają żółte ecjospory. Później tworzą się jasnobrązowe uredinia i ciemnobrązowe telia. Urediniospory mają 2 pory rostkowe, zazwyczaj na biegunach. Teliospory dwukomórkowe, brązowe, o rozmiarach 14–39 × 21–67 μm. Mają na wierzchołku silnie pogrubioną ścianę i jasnobrązowy trzonek[2].

Występowanie edytuj

Opisano występowanie Puccinia punctata w Ameryce Północnej i Południowej, Europie, Azji i na Nowej Zelandii[5].

Wśród gatunków występujących w Polsce żywicielami są: przytulinka krzyżowa (Cruciata laevipes) i wiele gatunków przytulii (Galium): przytulia czepna (G. aparine), przytulia biała (G. mollugo), przytulia wonna (G. odoratum), przytulia blotna (G. palustre), przytulia hercyńska (G. saxatile), przytulia właściwa (G. verum), przytulia sina (G. glaucum), przytulia lepczyca (G. rivale), przytulia okrągłolistna (G. rotundifolium), przytulia fałszywa (G. spurium), przytulia leśna, G. sylvaticum), Galium humifusum, Galium parisiense[6].

Gatunki podobne edytuj

Trudna do odróżnienia jest Puccinia difformis. Według Gäumanna jedyną zasadniczą różnicą jest to, że P. difformis nie tworzy uredinów. Dodatkowymi różnicami są: tworzenie u P. punctata ecjów w skupiskach, a u P. difformis formowanie teliów na łodygach[2].

Przypisy edytuj

  1. a b Index Fungorum. indexfungorum.org. [dostęp 2018-03-15]. (ang.).
  2. a b c d Plant Parasites of Europe. [dostęp 2018-03-15].
  3. Joanna Marcinkowska: Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii. Warszawa: PWRiL, 2012. ISBN 978-83-09-01048-7.
  4. Species Fungorum. speciesfungorum.org. [dostęp 2018-03-13]. (ang.).
  5. Discover Life Maps. [dostęp 2018-03-15].
  6. Malcolm Storey: Puccinia punctata Link (a rust fungus). [w:] BioInfo (UK) [on-line]. [dostęp 2018-01-12].