Radolin (województwo wielkopolskie)
Radolin (niem. Radolin) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Trzcianka. Dawniej miasto.
| wieś | |
 Dolina Noteci k. Radolina | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
67 |
| Kod pocztowy |
64-904[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PCT |
| SIMC |
0530442 |
Położenie na mapie gminy Trzcianka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego  | |
 53°00′33″N 16°32′42″E/53,009167 16,545000[1]
| |
Radolin położony jest nad rzeką Trzcinicą na skraju doliny Noteci. We wsi zachował się dawny rynek, obecnie prostokątny plac i zwarta zabudowa wzdłuż głównej drogi oraz szereg domów z początku XIX wieku.
Historia
edytuj
Osada powstała na prawym, wysokim brzegu pradoliny Noteci. Rozkwit miejscowości nastąpił w XVII i XVIII wieku w związku z rozwojem sukiennictwa, a w latach 1759-1857 posiadała ona prawa miejskie. Założycielem miasta był podkomorzy wschowski, Andrzej Radoliński herbu Leszczyc. W 1756 osiadł on w pobliskiej Białej i rozpoczął starania o utworzenie nowego miasta. Inspirował go prawdopodobnie rozwój tkactwa w pobliskiej Trzciance i związane z tym wpływy z podatków. Dodatkowym atutem był szlak wodny Noteci zapewniający zbyt towaru. 13 stycznia 1759 król August III Sas wydał Radolińskiemu przywilej lokacyjny. W połowie lat 60. XVIII wieku zgromadziła się grupa chętnych do osiedlenia w nowym mieście. 2 września 1764 Radoliński ogłosił statut zawierający podstawowe zasady funkcjonowania miasta[3].
Ośrodek nigdy nie rozwinął się znacząco – przeszkodę stanowiły kwaterunki, przemarsze i potyczki wojsk pruskich z rosyjskimi w dobie wojny siedmioletniej, rujnującej polską gospodarkę. We wrześniu 1772 prusacy zajęli tereny nadnoteckie i zahamowana została wymiana towarowa z resztą Poznańskiego. Dodatkowo sukiennictwo weszło w okres regresu, co w powiązaniu z istnieniem kordonów granicznych stłumiło wszelkie impulsy rozwojowe miasta, co zakończyło się zdegradowaniem go do rzędu wsi w zaborze pruskim (1857)[3].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.
W latach 1945-1975 Radolin administracyjnie należał do powiatu trzcianeckiego.
Herb Radolina
edytujW herbie Radolina jest uwidoczniony bróg wsparty na żerdziach, który wzięty został z herbu wielkopolsko-kujawskiego rodu Leszczyców rodziny Radolińskich[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 113950
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1070 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Ryszard Gumowski, Radolin – miasto Radlińskich, w: Kronika Ziemi Trzcianeckiej, Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wiktora Stachowiaka, Trzcianka, nr 3/1997, s. 8, 13-16, 18-19, 26-27
- ↑ Marek Adamczewski: Heraldyka miast wielkopolskich do końca XVIII wieku. Warszawa: DIG, 2000, s. 189, 413, 495.
Zobacz też
edytujLinki zewnętrzne
edytuj- Radolin (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 392.