Radzowice

Radzowice (niem. Reesewitz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, w gminie Dziadowa Kłoda.

Radzowice

wieś
Kościół Świętej Trójcy w Radzowicach
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	oleśnicki
Gmina	Dziadowa Kłoda
Liczba ludności (III 2011)	471
Strefa numeracyjna	62
Kod pocztowy	56-504
Tablice rejestracyjne	DOL
SIMC	0197132
Położenie na mapie gminy Dziadowa Kłoda Radzowice
Położenie na mapie Polski Radzowice
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Radzowice
Położenie na mapie powiatu oleśnickiego Radzowice
51°12′43″N 17°40′39″E
Strona internetowa

Historia

Według księgi założenia biskupstwa wrocławskiego wieś istnieje według prawa niemieckiego od roku 1300. Była to wieś leżącą na skrzyżowaniu wielu dróg. Pierwsza wzmianka o kościele w Radzowicach pochodzi jednak dopiero z roku 1524. Kościół w Radzowicach okazał się w okresie kontrreformacji azylem dla ewangelików z okręgu Sycowa. Po przejęciu Śląska przez Prusy i wprowadzeniu tolerancji religijnej, w roku 1747 wybudowano nowy kościół ewangelicki, do którego przeniesiono ołtarz i ambonę ze starego kościoła. Jeden z dwóch dzwonów kościelnych powstał w roku 1614.

Oprócz Dziadowego Mostu do parafii ewangelickiej Radzowice należał Syców, Nowa i Dolna Stradomia, Dziadowa Kłoda, Dalborowice i Gronowice. Ostatnim ewangelickim pastorem był Fritz Helbig. W Radzowicach działało również ewangelickie zgromadzenie sióstr oraz parafialne przedszkole. Szkoła w Radzowicach powstała w roku 1663. Ostatni budynek szkoły pochodzi z roku 1887 – zawierał 2 pomieszczenia klasowe i mieszkanie dla nauczyciela.

W roku 1939 wieś liczyła 527 mieszkańców, a całkowita powierzchnia 1097 ha. Istniało 60 gospodarstw, 2 gościńce, 1 piekarnia i sklep drobiowy. Wieś posiadała również rzemieślników: 2 stolarzy, kowala, szewca i krawcowe, siodlarza i krawca, poza tym 4 kołodziejów i 3 murarzy. Ostatnim niemieckim burmistrzem był Willy Helbig.

Podział administracyjny

W roku 1945 wieś została włączona w granice Polski. Jej niemiecka ludność została wysiedlona do Niemiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest:

• kościół ewangelicki do 1945 r., obecnie rzymskokatolicki filialny pw. Świętej Trójcy, szachulcowy, barokowy z wieżą z 1747 r. - połowa XVIII w., XIX w.

inne zabytki, wewnątrz kościoła:

• ołtarz główny – wczesnobarokowy o cechach ludowych z 1673 r. sygnowany przez W. Smoliusa
• ambona barokowa – z II połowy XVIII w. koszowa, wieloboczna, z baldachimem
• prospekt organowy – barokowy z połowy XVIII w.
• obraz Matki Boskiej w płaszczu opiekuńczym – późnogotycki, zapewne 1545 r.
• obraz Ostatnia Wieczerza – barokowy z przełomu XVII/XVIII w.
• epitafium Christiana Heinricha von Lohr – barokowe z 1738 r.
• epitafium Hansa Alberta von Sigrodt – barokowe z 1687 r.
• nagrobek Charlotty von Dyhrn – klasycystyczny z 1804 r.
• tarcza herbowa rodu von Dyhrn – z 1746 r.
• dzwon spiżowy – z 1614 r. sygnowany przez J. Getza
• witraż – eklektyczny z 1897 r. z wizerunkiem św. Piotra
• witraż – eklektyczny z 1897 r. z wizerunkiem św. Jana Ewangelisty.

Szkolnictwo

Pierwsza szkoła w Radzowicach powstała w roku 1663. Obecny budynek szkoły składa się z budynku pochodzącego z roku 1887 (w części budynku są mieszkania prywatne), rozbudowanego o nową część. Po II wojnie światowej, do roku 2003, istniała tu szkoła podstawowa. Od roku 2003 prowadzenie szkoły przejęło Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Radzowice. Obecnie prowadzone są klasy I-III oraz oddział zerowy (starsze dzieci dowożone są do szkoły w Dziadowej Kłodzie).

Kultura

W Radzowicach istnieje ludowy zespół muzyczny Radzowiczanie (do 2011 roku pod nazwą Radzowiczanki).

Galeria

• 
  Pocztówka przedwojenna
• 
  Budynek szkoły z roku 1887
• 
  Kościół pw. św. Trójcy (przed renowacją)
• 
  Kościół pw. św. Trójcy
• 
  Ołtarz główny – wczesnobarokowy o cechach ludowych z 1673 r. sygnowany przez W. Smoliusa (przed renowacją w 2010 r.)
• 
  Ołtarz główny – wczesnobarokowy o cechach ludowych z 1673 r. sygnowany przez W. Smoliusa
• 
  Ambona barokowa – z 2. połowa XVIII w. koszowa, wieloboczna, z baldachimem
• 
  Tarcza herbowa rodu von Dyhrn z roku 1746
• 
  Nagrobek Charlotty von Dyhrn z roku 1804, po roku 1945 przebudowany na Pomnik zmarłym
• 
  Prospekt organowy z roku 1871
• 
  Obraz Ostatnia Wieczerza - barokowy z przełomu XVII/XVIII w. (obecnie w ołtarzu głównym)
• 
  Obraz Matki Boskiej w płaszczu opiekuńczym - późnogotycki, zapewne z roku 1545

Osoby związane z miejscowością

• hr. Konrad Adolf von Dyhrn (1803–1869) - urodzony i zmarły w Radzowicach niemiecki polityk liberalny; członek pruskiego Zgromadzenia Narodowego, a następnie Izby Panów oraz parlamentu Związku Północnoniemieckiego

Linki zewnętrzne

• portal radzowice.republika.pl. radzowice.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-03-24)].