Rafał Łatka

polski historyk

Rafał Maciej Łatka (ur. 14 maja 1985 w Krakowie) – polski historyk i politolog, doktor habilitowany nauk humanistycznych. Specjalizuje się w historii najnowszej Polski, ze szczególnym uwzględnieniem dziejów Kościoła katolickiego w XX wieku.

Rafał Łatka
Ilustracja
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

14 maja 1985
Kraków

Doktor habilitowany nauk humanistycznych
Specjalność: historia najnowsza po 1945 r., historia najnowsza Polski
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

9 grudnia 2014 – nauki o polityce
UJ

Habilitacja

8 czerwca 2020 – historia
UKSW

Historyk
Instytut Pamięci Narodowej

Wydział Historii Polski w latach 1945–1990 Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej

Stanowisko

główny specjalista.

Okres zatrudn.

Od 2016 r.

Instytut Historii

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Stanowisko

profesor uczelni

Okres zatrudn.

Od 2022 r.

Życiorys edytuj

Ukończył XI Liceum Ogólnokształcące im. Marii Dąbrowskiej w Krakowie, a następnie studia w zakresie nauk politycznych na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego (2009). Stopień naukowy doktora uzyskał na tej samej uczelni na podstawie pracy: Polityka władz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej wobec Kościoła katolickiego w województwie krakowskim w latach 1980–1989 (2014; promotor – Antoni Dudek), stopień naukowy doktora habilitowanego uzyskał na Uniwersytecie Stefana Kardynała Wyszyńskiego na podstawie pracy: Episkopat Polski wobec stosunków państwo-Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989 oraz dorobku naukowego (2020)[1]. Od 2022 r. zatrudniony na stanowisku profesora uczelni w Instytucie Historii UKSW w Katedrze Historii XIX i XX wieku[2].

Pracuje w Wydziale Historii Polski w latach 1945–1990 Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej. Pełni funkcje koordynatora Centralnego Projektu Badawczego IPN: „Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944–1989”[3]. Redaktor serii wydawniczych: „Kościół katolicki w dokumentach”; „Biskupi w realiach komunistycznego państwa”; „Urząd do spraw Wyznań: struktury, działalność, ludzie”[4].

Zastępca redaktora naczelnego „Pamięci i Sprawiedliwości” czasopisma naukowego poświęconego historii najnowszej wydawanego przez IPN[5]. Członek redakcji czasopisma naukowego „Glaukopis[6].

Publikował na łamach czasopism naukowych: „Dziejów Najnowszych”, „Glaukopisu”, „Komunizm: system-ludzie-dokumentacja”, „Pamięci i Sprawiedliwości’, „Politeji”, „Polish Biographical Studies”, „Res Historica”, „Seminare”, „Studia Theologica Varsaviensia”, „Studiów z dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”, „Zeszytach Historycznych WiN-u”. Stały współpracownik czasopisma „W Sieci Historii”. Publikował także w "Biuletynie IPN", "Do Rzeczy", "Gościu Niedzielnym", "Niedzieli", "Nowych Książkach", "W Sieci", "Rzeczpospolitej".

Za książkę: Episkopat Polski wobec stosunków państwo-Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989, która była podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego otrzymał w 2019 nagrodę Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego w kategorii „Najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku” oraz w 2021 Nagrodę Prezesa Rady Ministrów w kategorii wysoko ocenione osiągnięcia naukowe[7]. Laureat pięciu nagród Feniks przyznawanych przez Stowarzyszenie Wydawców Katolickich.

Wybrane publikacje edytuj

  • Prymas Stefan Wyszyński i Episkopat Polski, red. Rafał Łatka, Dominik Zamiatała, Warszawa 2023
  • Rafał Łatka, Prymas Stefan Wyszyński w realiach PRL, Warszawa 2022, IDMN, Instytut De Republica,
  • Słownik biograficzny polskiego katolicyzmu społecznego tom 3, red. Rafał Łatka, Warszawa 2022, Wydawnictwo Neriton, IDMN,
  • Słownik biograficzny polskiego katolicyzmu społecznego tom 2, red. Rafał Łatka, Warszawa 2021, Wydawnictwo Neriton i IDMN
  • Słownik biograficzny polskiego katolicyzmu społecznego, tom 1, red. Rafał Łatka, Warszawa 2020, Wydawnictwo Neriton i IDMN
  • Biskupi w rzeczywistości politycznej Polski "ludowej". Studia i szkice, Warszawa 2020, Wydawnictwo Neriton i IDMN
  • (współautor: Filip Musiał) "Dialog należy kontynuować…”. Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem 1969-1985. Studium przypadku, Warszawa 2020, Wydawnictwo IPN
  • Rozmowy operacyjne funkcjonariuszy SB z kardynałem Henrykiem Gulbinowiczem (1969–1985), „Glaukopis” 2020, nr 37, s. 140–198[8]
  • (współautorzy: Beata Mackiewicz, Dominik Zamiatała) Prymas Stefan Wyszyński. Biografia, Warszawa 2020, Wydawnictwo IPN
  • (redakcja) Urząd ds. Wyznań: struktury, działalność, ludzie. Tom 1: struktury wojewódzkie i wybrane aspekty działalności, Warszawa 2020, Wydawnictwo IPN
  • (redakcja, wspólnie z Markiem Kornatem) Polskie wizje i oceny komunizmu (1917–1989), Warszawa 2020, Wydawnictwo IPN, Wydawnictwo IH PAN
  • (redakcja) Biskupi w rzeczywistości politycznej Polski „ludowej”, Warszawa 2020, Wydawnictwo IPN
  • Episkopat Polski wobec stosunków państwo-Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989, Warszawa 2019, Wydawnictwo IPN
  • (redakcja) Księża dla władzy groźni. Duchowni współpracujący z opozycją 1976–1989, Warszawa 2019, Wydawnictwo IPN
  • (redakcja, wspólnie, z Ewą Czaczkowską) Prymas Stefan Wyszyński a Niepodległa. Naród-patriotyzm-państwo w myśli i nauczaniu Prymasa Tysiąclecia, Warszawa 2019, Wydawnictwo IPN
  • (redakcja, wspólnie z Sebastianem Ligarskim)Twórczość na zamówienie, Warszawa 2019, Wydawnictwo IPN
  • (współautorzy: Beata Mackiewicz, Dominik Zamiatała) Kardynał Stefan Wyszyński 1901–1981, Warszawa 2019, Wydawnictwo IPN
  • (redakcja i wstęp) Stefan Wyszyński, Pro Memoria t.7: 1960, Warszawa 2019, Wydawnictwo IPN
  • (redakcja, wspólnie z Maciejem Urbanowskim) Literatura i polityka po 1989 r., Kraków 2017, Ośrodek Myśli Politycznej
  • (współautor: Józef Marecki) Kościół katolicki w Polsce pod rządami komunistów, Warszawa 2017, Wydawnictwo IPN
  • (współautorzy: Konrad Białecki, Rafał Reczek, Elżbieta Wojcieszyk) Arcybiskup Antoni Baraniak 1904–1977, Poznań-Warszawa 2017, Wydawnictwo IPN
  • Komuniści i Kościół w Polsce „ludowej” w perspektywie centralnej i krakowskiej, Warszawa 2016, Wydawnictwo von borowiecky
  • (redakcja, wspólnie z Janem Żarynem), Obchody Millenium na Uchodźstwie. W pięćdziesiątą rocznice (1966–2016), Warszawa 2016, Senat RP, Wydawnictwo UKSW, Wydawnictwo IPN
  • Polityka władz PRL wobec Kościoła katolickiego w województwie krakowskim w latach 1980–1989, Kraków 2016, Wydawnictwo IPN
  • (redakcja, wspólnie z Bogdanem Szlachtą) Polskie wizje i oceny komunizmu po 1939 r., Kraków 2015, Ośrodek Myśli Politycznej
  • (redakcja) Stosunki państwo-Kościół w Polsce w latach 1944–2010. Studia i materiały, Kraków 2013, Księgarnia Akademicka, Wydawnictwo IPN
  • Pielgrzymki Jana Pawła II do Krakowa w oczach SB. Wybór dokumentów, Kraków 2012, Wydawnictwo IPN

Wyróżnienia, nagrody edytuj

  • 2023: Laureat Wyróżnienia w konkursie Stowarzyszenia Wydawców Katolickich Feniks w kat. Historia za książkę: R. Łatka, Prymas Stefan Wyszyński w realiach PRL, Warszawa 2022[9]
  • 2022: Laureat Wyróżnienia w konkursie Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego w kategorii „Najlepsze wydawnictwo źródłowe poświęcone historii Polski i Polaków w XX wieku” za książkę: „Dialog należy kontynuować…”. Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem 1969–1985. Studium przypadku, wybór, wstęp, oprac., Rafał Łatka, Filip Musiał, Warszawa–Kraków 2020[10]
  • 2021: Laureat Nagrody Prezesa Rady Ministrów, w kategorii - wysoko ocenione osiągnięcia naukowe będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego za publikację „Episkopat Polski wobec stosunków państwo-Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970-1989”, Warszawa 2019[11]
  • 2021: Laureat Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS w kategorii Historia (za książkę: Słownik biograficzny polskiego katolicyzmu społecznego, t. 1)[12]
  • 2020: Laureat Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS w kategorii Historia (za książkę: Episkopat Polski...)[13]
  • 2020: Laureat Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS w kategorii Historia- „Niepodległa” (za książkę: Prymas Wyszyński a Niepodległa...)[13]
  • 2020: Laureat Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS w kategorii Edytorstwo-album (za książkę Kardynał Stefan Wyszyński...)[13]
  • 2019: Laureat nagrody Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego w kategorii „Najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku” w 2019 r.[14] (za książkę: Episkopat Polski...)
  • 2019: Nominacja do nagrody Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego (za książkę: Kardynał Stefan Wyszyński...)[15]
  • 2018: Laureat Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS w kategorii „Niepodległa 2018” (za książkę: Arcybiskup Antoni Baraniak...)[16]
  • 2018: Nominacja do nagrody Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego (za książkę: Arcybiskup Antoni Baraniak...)[17]
  • 2018: Nominacja do nagrody Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego (za książkę: Komuniści i Kościół...)[18]
  • 2017: Laureat nagrody im. profesora Ryszarda Bendera[19] (za książkę: Polityka władz PRL...)
  • 2015: Wyróżnienie w konkursie im. Władysława Pobóg-Malinowskiego na Najlepszy Debiut Historyczny roku za pracę doktorską[20]

Przypisy edytuj

  1. Dr hab. Rafał Maciej Łatka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2020-08-25].[martwy link]
  2. KATEDRY I ZAKŁADY – INSTYTUT HISTORII [online] [dostęp 2023-08-05] (pol.).
  3. Rafał Łatka [online], Academia.edu [dostęp 2020-09-14].
  4. Rafał Łatka [online], Przystanek Historia [dostęp 2020-09-14].
  5. https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/periodyki-ipn/pamiec-i-sprawiedliwosc
  6. Zespół redakcyjny [online], Glaukopis Pismo społeczno-historyczne [dostęp 2020-09-14].
  7. Forum Akademickie Laureaci Nagród Prezesa Rady Ministrów – Forum Akademickie [online] [dostęp 2021-11-01] (pol.).
  8. Paweł Czernich, Historyk IPN komentuje ukaranie kard. Gulbinowicza. "Ten zbieg terminów nie jest przypadkowy" [online], 6 listopada 2020, Cytat: nie mieliśmy do czynienia ze współpracą agenturalną, tylko właśnie z dialogiem operacyjnym, z którego korzyści czerpały obydwie strony: bp/abp Gulbinowicz i SB. Hierarcha liczył, że dzięki rozmowom prowadzonym z aparatem bezpieczeństwa będzie miał ułatwienia w zarządzaniu diecezją i będzie mógł liczyć na przychylność władz – tłumaczy dr hab. Rafał Łatka..
  9. Nagroda FENIKS 2023 - wyniki [online], Stowarzyszenie Wydawców Katolickich, 20 kwietnia 2023 [dostęp 2023-08-05] (pol.).
  10. Laureaci 13. Konkursu „Książka Historyczna Roku” [online], ksiazkahistorycznaroku.pl [dostęp 2023-08-05] (pol.).
  11. Forum Akademickie Laureaci Nagród Prezesa Rady Ministrów - Forum Akademickie [online] [dostęp 2023-08-05] (pol.).
  12. Słowniki biograficzne IDMN z Nagrodą FENIKS 2021 w kategorii historia! [online], Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej, 23 września 2021 [dostęp 2021-11-17] (pol.).
  13. a b c Instytut Pamięci Narodowej, Trzy książki IPN nagrodzone i cztery wyróżnione Feniksem 2020. Feniks specjalny dla ks. prof. Józefa Mareckiego [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2020-12-06] (pol.).
  14. Komunikat organizatorów Konkursu „Książka Historyczna Roku” z dnia 15 listopada 2019 roku [online], ksiazkahistorycznaroku.pl, 15 listopada 2019 [dostęp 2020-09-14].
  15. Popularnonaukowe [online], ksiazkahistorycznaroku.pl [dostęp 2020-09-14] (pol.).
  16. Książki IPN uhonorowane Nagrodą Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS – Warszawa [online], Instytut Pamięci Narodowej, 14 kwietnia 2018 [dostęp 2020-09-14].
  17. Książka Historyczna Roku 2018 – poznaj nominacje [online], PolskieRadio24.pl [dostęp 2020-09-14].
  18. https://www.polskieradio24.pl/8/1874/Artykul/2208267,Ksiazka-Historyczna-Roku-2018-poznaj-nominacje
  19. Uroczystość przyznania nagrody im. prof. Ryszarda Bendera – Klub Inteligencji Katolickiej w Lublinie [online], 11 listopada 2017 [dostęp 2020-09-14].
  20. Nagrody w Konkursie im. Władysława Pobóg-Malinowskiego na Najlepszy Debiut Historyczny Roku zostały wręczone – Warszawa [online], Instytut Pamięci Narodowej, 19 czerwca 2015 [dostęp 2020-09-14].

Linki zewnętrzne edytuj