Receptor

komórki pitoreceptorów w żywym organizmie reagujące na różne rodzaje bodźców

Receptory – wyspecjalizowane komórki (lub grupy komórek) odbierające informacje ze środowiska zewnętrznego oraz wewnętrznego, a następnie przekazujące je za pośrednictwem układu nerwowego do odpowiednich ośrodków w celu umożliwienia organizmowi dostosowania się do zachodzących zmian oraz reagowania na nie. Przekształcają one różne rodzaje energii (np. świetlną, mechaniczną) na impulsy nerwowe, przy czym prawie każdy receptor reaguje wyłącznie na jeden rodzaj bodźca, w dodatku zwykle w zwężonym zakresie (np. ludzkie oko reaguje na światło widzialne)[1][2].

Ciałko Meissnera – przykład mechanoreceptora

Wraz z różnymi strukturami towarzyszącymi (np. mięśnie) receptory tworzą narządy zmysłów[1][2].

Klasyfikacja receptorów

edytuj

Istnieje kilka klasyfikacji receptorów uwzględniających różne czynniki. Jednym z najczęstszych kryteriów jest rodzaj odbieranego bodźca (energii), według którego receptory dzielą się na:

Inna, również powszechnie stosowana klasyfikacja receptorów dzieli je ze względu na źródło bodźca, który odbierają. Zgodnie z nią wyróżnia się:

Jeszcze jeden rodzaj klasyfikacji receptorów dzieli je ze względu na cechy bodźca, tj.[1]:

  • receptory stale przekazujące informacje o niezmienności danego bodźca (np. temperatury);
  • receptory reagujące wyłącznie na zmiany lokalizacji lub intensywności bodźca.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Encyklopedia Audiowizualna Britannica: Biologia. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz S.A., 2006, s. 112–113. ISBN 978-83-60563-11-3.
  2. a b c d e f g h Robert Konieczny, receptory, [w:] Marzena Popielarska, Robert Konieczny, Grzegorz Góralski, Słownik szkolny. Biologia, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2008, s. 305–306, ISBN 978-83-7435-692-3.