Rezerwat przyrody „Azas”
Rezerwat przyrody „Azas” (ros. Государственный природный заповедник «Азас») – ścisły rezerwat przyrody (zapowiednik) w Republice Tuwy w Rosji. Znajduje się w kożuunie todżyńskim. Jego obszar wynosi 3373 km², a strefa ochronna 900 km². Rezerwat został utworzony dekretem rządu Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej z dnia 1 listopada 1985 roku. W 2004 roku został zakwalifikowany przez BirdLife International jako ostoja ptaków IBA. Dyrekcja rezerwatu znajduje się w miejscowości Toora-Chiem[1][2][3].
 Jezioro Azas | |
| rezerwat przyrody | |
| Państwo | |
|---|---|
| Republika | |
| Siedziba | |
| Data utworzenia |
4 listopada 1919 roku |
| Powierzchnia |
3373 km² |
| Powierzchnia otuliny |
900 km² |
| Ochrona |
kategoria IUCN – Ia (ścisły rezerwat przyrody) |
Położenie na mapie Tuwy  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
 52°28′12″N 96°08′11″E/52,470000 96,136389
| |
| Strona internetowa | |
Opis edytuj
Rezerwat położony jest wzdłuż rzeki Azas, w środkowej części Kotliny Todżyńskiej otoczonej pasmami górskimi Sajanu Wschodniego, Sajanu Zachodniego i Górami Akademika Obruczewa. Najwyższy szczyt w rezerwacie ma wysokość 2912 m n.p.m. Płynie tu wiele rzek (największą obok Azasu jest rzeka Sorug). Znajduje się 30 dużych i średnich jezior oraz ponad 100 małych. Większość jest pochodzenia lodowcowego. Jednym z największych jest jezioro Todża, do którego wpada rzeka Azas. Istnieją tu też źródła mineralne[4][5].
Klimat jest kontynentalny. Średnia dzienna temperatura w styczniu wynosi -28,7 °С (najniższa zanotowana temperatura to -54 °С.), średnia temperatura w lipcu +14,6 °С[4].
Flora edytuj
73,8 procent powierzchni rezerwatu zajmują lasy (na wysokości 950-1900 m n.p.m.). 15,5 procent zajmują wyżej położone, na wysokości 1900-2600 m n.p.m., łąki subalpejskie i tundra górska. Reszta powierzchni to bagna, stepy i zbiorniki wodne[6][4][7].
Głównymi gatunkami lasotwórczymi rezerwatu są sosna syberyjska, modrzew syberyjski i sosna zwyczajna. Rośnie tu wiele rzadkich roślin takich jak m.in.: poryblin z gatunku Isoetes setacea, tojad z gatunku Aconitum pascoi, Rheum compactum, szachownica z gatunku Fritillaria dagana, obuwik pospolity, obuwik wielkopłatkowy, storzan bezlistny[5][6][7][8].
Fauna edytuj
W rezerwacie występuje 48 gatunków ssaków, 254 gatunki ptaków, 2 gatunki płazów, 4 gatunki gadów i 15 gatunków ryb. Głównym chronionym zwierzęciem jest bóbr europejski (dla jego ochrony utworzono rezerwat). Wśród zwierząt drapieżnych żyją tu m.in. wilk szary, niedźwiedź brunatny, soból tajgowy, rosomak tundrowy, gronostaj europejski, łasica syberyjska, borsuk azjatycki i ryś euroazjatycki. Z parzystokopytnych są to m.in.: jeleń szlachetny, sarna syberyjska, piżmowiec syberyjski, łoś euroazjatycki[9][5][10].
Ptaki występujące w rezerwacie to m.in.: bielik, orzeł przedni, bocian czarny, jarząbek zwyczajny, głuszec zwyczajny, cietrzew zwyczajny, brodziec piskliwy, samotnik, łęczak, krakwa, puchacz śnieżny[9][5].
Przypisy edytuj
- ↑ Государственный природный заповедник «Азас» - Официальный сайт [online], green-azas.ru [dostęp 2021-12-19].
- ↑ Азас | ООПТ России [online], oopt.aari.ru [dostęp 2021-12-19].
- ↑ BirdLife Data Zone [online], datazone.birdlife.org [dostęp 2022-12-18].
- ↑ a b c Физико-географическая характеристика [online], green-azas.ru [dostęp 2021-12-19].
- ↑ a b c d Азас (заповедник) [online], Планета Земля [dostęp 2021-12-19] (ros.).
- ↑ a b Флора [online], green-azas.ru [dostęp 2021-12-19].
- ↑ a b Заповедник «Азас» [online], naturerussia.travel [dostęp 2021-12-19].
- ↑ Заповедник Азас [online], www.ecotravel.ru [dostęp 2021-12-19].
- ↑ a b Фауна [online], green-azas.ru [dostęp 2021-12-19].
- ↑ Фауна заповедника Азас [online], www.zapovednik-azas.ru [dostęp 2021-12-19].